Μέσα σε κλίμα χαράς αλλά και συγκίνησης πραγματοποιήθηκε η τελετή αποφοίτησης της πρώτης σειράς του Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» το Σάββατο 29 Απριλίου 2023, στο Γ’ αμφιθέατρο της Θεολογικής Σχολής (2ος όροφος) του ΑΠΘ.
Τιμώντας την προσπάθεια και την επιτυχία των πρώτων αποφοίτων του, το ΔΠΜΣ «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» οργάνωσε μία τιμητική εκδήλωση, εν είδει τελετής αποφοίτησης, με πρωταγωνιστές τους αποφοίτους και ένα πολυπληθές ακροατήριο συγγενών και φίλων.
Τελετάρχης ήταν η προϊσταμένη της Γραμματείας του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του ΑΠΘ, κ. Μαρία Παρασκευά.
Εγκάρδιο χαιρετισμό απηύθυνε ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του ΑΠΘ, καθηγητής κ. Δημήτριος Κωβαίος, ο οποίος εξέφρασε τη χαρά του για την προκοπή του Προγράμματος, το οποίο, όπως είπε, έχει μεγάλη σημασία, διότι είναι ένα από τα λίγα προγράμματα συνεργασίας του ΑΠΘ με άλλα ΑΕΙ. Με ένα ποιητικότατο κείμενο για τον αιώνιο προσκυνητή άνθρωπο και τον σύγχρονο προσκυνητή, που τροφοδοτεί τον πολιτισμό μας, έστειλε τον χαιρετισμό του ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, καθηγητής κ. Χρυσόστομος Σταμούλης. Συγχαρητήριες ευχές έστειλε και ο Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομίας και Διοίκησης του ΔΙΠΑΕ και εκλεγμένο μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος, καθηγητής κ. Ευάγγελος Χρήστου.
Ο Πρόεδρος του επισπεύδοντος Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του ΑΠΘ, καθηγητής κ. Απόστολος Κραλίδης επεσήμανε τη συμβολή του ΔΠΜΣ «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» στο ακαδημαϊκό προφίλ του Τμήματος και εξήρε το υψηλό επίπεδο του Προγράμματος, τόσο ως προς το διδακτικό προσωπικό του όσο και ως προς τις διπλωματικές εργασίες που παράγονται. Τα συγχαρητήριά του απέστειλε και ο Πρόεδρος του συνεργαζομένου Τμήματος Διοίκησης οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού, καθηγητής κ. Θεόδωρος Καργίδης.
Κλείνοντας τις προσφωνήσεις, η Διευθύντρια του Προγράμματος, καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του ΑΠΘ, κ. Κυριακούλα Παπαδημητρίου, επεσήμανε τη σημασία του καινοτόμου αυτού μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών και εξήρε τον διεπιστημονικό τρόπο λειτουργίας του.
Η πρωτεύσασα μεταξύ των αποφοίτων κ. Κλεοπάτρα Ηλονίδου, πτυχιούχος και διπλωματούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, και απόφοιτος Σχολής Ξεναγών, εκφώνησε αποχαιρετιστήριο λόγο ευγνωμοσύνης για την πολύ θετική εμπειρία και τις εξειδικευμένες γνώσεις που αποκόμισε.
Ακολούθησε η απονομή συγχαρητηρίων ενθυμίων στους αποφοίτους από τον Αντιπρύτανη και μέλη της Επιτροπής Σπουδών του Προγράμματος. Η εκδήλωση μεταδόθηκε συγχρόνως διαδικτυακά από το κανάλι youtube του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του ΑΠΘ, όπου διατίθεται στον εξής σύνδεσμο (έναρξη στο 55:00):
Η νέα προκήρυξη του ΔΠΜΣ «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» για το ακαδ. έτος 2023-24 αναμένεται να αναρτηθεί τον Σεπτέμβριο του 2023 και οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα κατάθεσης αίτησης για περισσότερο από ένα μήνα.
Ο χαιρετισμός του Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Απ.Π.Θ. Καθηγητή κ. Χρυσόστομου Σταμούλη:
Κύριε αντιπρύτανη,
Κύριε πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Αγαπητές φοιτήτριες, αγαπητοί φοιτητές,
Φίλες και φίλοι,
Ο θρησκευτικός τουρισμός, με την ιδιαίτερη όμως σημασία του προσκυνηματικού τουρισμού, δεν αποτελεί μια καινοτομία της νεοτερικότητας. Ήδη στον εκατοστό εικοστό πρώτο (121) ψαλμό βλέπουμε τον ψαλμωδό να αναφωνεί, πως «Χάρηκε ολόψυχα όταν του είπανε: /Στον οίκο του Κυρίου θα πάμε./Ιερουσαλήμ, στις πύλες σου/τα βήματά μας σταματούν (««ἑστῶτες ἦσαν οἱ πόδες ἡμῶν ἐν ταῖς αὐλαῖς σου, ῾Ιερουσαλήμ»).
Σε άμεση σχέση και προώθηση αυτής της βιβλικής προοπτικής, ο Steven Runciman σημειώνει, στην εξαιρετική μελέτη του, Άγιοι Τόποι. Οι προσκυνητές του Χριστού, πως: «Η επιθυμία να γίνει κανείς προσκυνητής είναι βαθιά ριζωμένη στην ανθρώπινη φύση. Να σταθούμε εκεί που εκείνοι που σεβόμαστε είχαν σταθεί, να δούμε τα μέρη όπου γεννήθηκαν και μόχθησαν και πέθαναν, μας δίνει ένα αίσθημα μυστικής επαφής μαζί τους και είναι πρακτική έκφραση του σεβασμού μας. Και αν οι μεγάλοι άνθρωποι του κόσμου έχουν τα ιερά τους στα οποία οι θαυμαστές τους έρχονται από μακριά, ακόμα πιο πολύ συρρέουν οι άνθρωποι με προθυμία στους τόπους όπου, όπως πιστεύουν, το θείο έχει αγιάσει τη γη».
Κυρίες και κύριοι,
Είναι σαφές, πως η Ορθοδοξία πέρα από εμπειρία πίστης και σχέσης προσωπικής, αποτελεί και στοιχείο της πολιτισμικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Ελλάδας και βεβαίως της Θεσσαλονίκης. Συνεπώς θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Θρησκευτικός-προσκυνηματικός τουρισμός είναι και πολιτιστικός τουρισμός, στην καρδιά του οποίου απλώνουν οι ρίζες της μνήμης που συνέχει τον άνθρωπο και την ιστορία.
Ο προσκυνητής είναι ένα πρόσωπο που φλέγεται από αγάπη ιερή. Επιδιώκει εναγώνια τη σχέση και χαρίζει την ύπαρξή του στην αναζήτησή της. Είναι το πρόσωπο που περιγράφουν άνθρωποι της τέχνης με αισθητήρια ασκημένα, όπως για παράδειγμα ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, αλλά και ο εμπνευσμένος τραγουδοποιός Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο οποίος μεταμορφώνοντας το εξαιρετικό κείμενο Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή (1853), στον δίσκο του Ο Προσκυνητής, Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή, σημειώνει τα εξής αποκαλυπικά:
Τα βουνά περνάω
και τις θάλασσες περνώ
Κάποιον αγαπάω
Δυο ευχές κρατάω
και δυο τάματα κρατώ
Περπατώ και πάω
Με μια τέτοια συνείδηση και η σύγχρονη επιστήμη, ως άλλος προσκυνητής, με μια φλόγα που καίει συνήθειες και ανώφελες παραμονές, περπατάει και πάει. Για χάρη του ανθρώπου, για χάρη του πολιτισμού, για χάρη μιας ανανεωμένης σχέσης που στηρίζεται στην εμπειρία, αλλά και τη γνώση. Μια γνώση που το παρόν Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, με τίτλο: «Θρησκευτικός και Προσκυνηματικός Τουρισμός», διακονεί με επιστημοσύνη, συνέπεια και ακαδημαϊκή συνέπεια. Θα ήθελα από καρδιάς να συγχαρώ για τούτη την προσπάθεια τους συναδέλφους των δύο Τμημάτων που συνεργάζονται -του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού, της Θεολογικής μας Σχολής και του Τμήματος Διοίκησης οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού της Σχολής Οικονομίας και Διοίκησης (Θεσσαλονίκης) του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, που δείχνουν για μια ακόμα φορά το δρόμο της δημιουργίας και τη σημασία του διεπιστημονικού μαζί, για τον σύγχρονό μας πολιτισμό.
Λόγος αποφοιτήριος της Διευθύντριας του Προγράμματος καθηγήτριας κ. Κυριακούλας Παπαδημητρίου:
Κύριε Αντιπρύτανη των Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας ΑΠΘ,
Κύριε Πρόεδρε του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητές και αγαπητοί απόφοιτοι,
Τη σημερινή μέρα γιορτάζουμε την αποφοίτηση της πρώτης σειράς του ΔΠΜΣ «Θρησκευτικός και Προσκυνηματικός Τουρισμός» και νιώθουμε, διδάσκοντες και φοιτητές, οικείοι και φίλοι, μεγάλη χαρά και σεμνή περηφάνεια. Για δυο περίπου χρόνια κάναμε μαζί ένα όμορφο ταξίδι σε ένα πεδίο γνώσεων πρωτόγνωρο και ελκυστικό: το αντικείμενο του θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού, όσο γνωστό κι αν είναι ως τουριστική μορφή, τόσο καινούργιο και ενδιαφέρον αποδείχθηκε στις σπουδές αυτού του μεταπτυχιακού προγράμματος.
Οι φοιτητές μας, προέρχεσθε από μία ποικιλία πανεπιστημιακών σχολών και από μία ποικιλία γεωγραφικών χώρων: από Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλολογίας, Παιδαγωγικών, αλλά και από Τμήματα Διοίκησης και Οικονομίας, και βέβαια από Θεολογικά και Τουριστικά Τμήματα. Από τη Θεσσαλονίκη, από τη Θράκη και την Ήπειρο, από τα νησιά μας, από την Αθήνα, από την Πόλη αλλά και από την Κύπρο συναντηθήκαμε μέσα στις διαδικτυακές τάξεις με την ίδια όρεξη για γνώση και με τον ίδιο ζήλο για μάθηση. Και όλοι αυτοί ακολουθήσαμε τις διαδρομές του αποστόλου Παύλου, επισκεφθήκαμε τα βυζαντινά μοναστήρια, θαυμάσαμε τις εικόνες και τα μνημεία παρακολουθώντας τις διαφάνειες του power point και τα παραστατικά video.
Η απόσταση των τόπων και η απομόνωση των περιοριστικών μέτρων δεν εμπόδισε τη γνωριμία μας και δεν απέκλεισε την πρόσβαση ούτε στη διδασκαλία ούτε στη μελέτη ούτε στην έρευνα. Αξιοποιήσαμε την τεχνολογία στο έπακρο, κι όχι μόνο για τη γνώση αλλά και για την κοινωνικότητα και την επικοινωνία. Τα e-mail από την κ. Ροδή Γεωργιάδου, αλλά και από τον κ. Μιλτιάδη Ματσούκα έρχονταν καταιγιστικά και οι ομάδες viber ήταν ολοζώντανες, μόνο φωνή δεν είχαν. Σήμερα απολαμβάνουμε, επιτέλους, και εκείνο που μας στέρησε δυσαναπλήρωτα η διαδικτυακή κατάσταση: τη φυσική παρουσία, τη ζωντανή επικοινωνία. Είναι ένας σημαντικός λόγος της ιδιαίτερης σημερινής χαράς μας.
Αγαπητές και αγαπητοί μας απόφοιτοι, να είστε περήφανοι που τα καταφέρατε και τελειώσατε τις σπουδές σας όχι διεκπεραιωτικά αλλά εντρυφώντας σε ένα αντικείμενο που πρόσφερε πλήθος γνώσεων και εμπειριών. Δύο επιστήμες, η Θεολογία και ο Τουρισμός, άνοιξαν τις πόρτες τους και σας υποδέχθηκαν σε ένα κοινό σαλόνι, θα λέγαμε, σε έναν χώρο όπου το θρησκευτικό μνημείο συναντά το τουριστικό ενδιαφέρον αποκτώντας σεβαστικό περιεχόμενο και λειτουργώντας ως προσκύνημα ουσίας και βιώματος. Έχετε εφοδιασθεί με έναν μοναδικό τρόπο, διεπιστημονικό και διαθεματικό, με τη θεολογική κατάρτιση και με την τουριστική δεξιότητα της βέλτιστης διαχείρισης του προσκυνηματικού τουρισμού, ώστε και εσείς να μπορείτε να υπηρετήσετε με επιτυχία αυτό το αντικείμενο αλλά και το αντικείμενο να επωφεληθεί από την επιστήμη σας και την έρευνά σας.
Η αναφορά και μόνο μερικών από τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα των διπλωματικών εργασιών σας μαρτυρεί του λόγου το αληθές: Δυνατότητες ανάπτυξης του θρησκευτικού τουρισμού σε διάφορους νομούς, Προσκυνηματικές περιηγήσεις σε ιερές μονές που συνδέονται με άγιες μορφές της ιστορίας και της πίστης, Ο θρησκευτικός τουρισμός ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα στα σχολεία, Ήθη και έθιμα εορτών κ.ά. παρόμοια.
Σήμερα, οργανώσαμε αυτή την εκδήλωση εν είδει τελετής αποφοίτησης, για να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους μας, στους διδάσκοντες και στους αποφοίτους και στους συγγενείς σας, να ζήσουμε τη χαρά της συνάντησης και την τιμή της επιτυχίας σας. Από τη θέση μου ως Διευθύντριας θέλω να ευχαριστήσω ειλικρινά και εγκάρδια τον Αντιπρύτανη του ΑΠΘ, ο οποίος βοήθησε να μπουν τα θεμέλια γι’ αυτό το οικοδόμημα, τον Πρόεδρο του Τμήματος αλλά και τους δύο προηγούμενους Προέδρους ‒διότι οι ενέργειες για την ίδρυση άρχισαν από το 2019‒, για την υποστήριξή τους στο να υψωθούν οι τοίχοι του οικοδομήματος, και προπάντων τους συναδέλφους τόσο του Τμήματός μου, Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού, όσο και του συνεργαζομένου Τμήματος, Διοίκησης οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού, για την ολοπρόθυμη και αξιόλογη διδακτική και εκπαιδευτική προσφορά τους. Οι απόφοιτοί μας δεν θα πάρουν απλώς έναν μεταπτυχιακό τους τίτλο, αλλά θα πάρουν και ένα πολύτιμο κομμάτι της κοινής εκπαιδευτικής μας ζωής, που μάλλον είναι το πιο ανθεκτικό και σημαντικό μάθημα των σπουδών τους.
Καλή σταδιοδρομία και πάντοτε επιτυχίες στη ζωή σας, αγαπητές και αγαπητοί μας συνάδελφοι! Να σας χαίρονται οι γονείς σας και οι οικείοι σας! Συγχαρητήρια!
