Οι αρχαιολόγοι που ασχολούνται με τη συντήρηση και την αποκατάσταση του αρχαιότατου πέτρινου Ναού στα βορειο-δυτικά της Ρωσίας, του Ιερού Ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, βρήκαν στους τοίχους του μια μυστήρια επιγραφή και την απεικόνιση ενός άγνωστου θηρίου. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι στην τοιχογραφία του 12ου αι. απεικονίζεται μια άγνωστη μέχρι στιγμής θρησκευτική τελετή.
Οι συντηρητές στη Ρωσία βρίσκουν αρκετές φορές τοιχογραφίες που έχουν καλυφθεί με γύψο. Στον Ναό της Μεταμορφώσεως εντόπισαν τη συγκεκριμένη τοιχογραφία την οποία χρονολογούν στα μέσα του 12ου αιώνα λίγο μετά το χτίσιμο του ναού.
Στην τοιχογραφία υπάρχει η μορφή ενός τρέχοντας άνδρα: με το αριστερό του χέρι σηκώνει ένα παράξενο πλάσμα με το κεφάλι ενός πουλιού, το σώμα ενός φιδιού και την ουρά ενός ψαριού.
«Είναι το σπανιότερο παράδειγμα εικόνων φανταστικών ζώων, που ζωγραφίζονται σύμφωνα με τους θρύλους, που ζούσαν σε απομακρυσμένες χώρες», λέει ο Βλαντιμίρ Σεντόφ, επικεφαλής της Αρχιτεκτονικής και Αρχαιολογικής Ομάδας του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σύμφωνα με τον επιστήμονα, τέτοια μυθικά πλάσματα ήταν συνήθως ζωγραφισμένα στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Στη Ρωσία, για λόγους άγνωστους στην επιστήμη, αυτό δεν έγινε αποδεκτό, πόσο μάλλον σε έναν Ιερό Ναό.
“Υπάρχουν πολλοί σταυροί στους τοίχους του καθεδρικού ναού της Μεταμόρφωσης – οι άνθρωποι άφησαν μια μνήμη προσευχής για τον εαυτό τους. Είναι πολύ παρόμοιο με τη σύγχρονη παράδοση των “ονομαστικών τούβλων”: ένα άτομο δωρίζει χρήματα για την κατασκευή ενός ναού, και το όνομά του ή τα ονόματα εκείνων των οποίων ο εορτασμός θα παραγγείλει είναι γραμμένα στο τούβλο”.
Φυσικά, σημειώνει, στους ναούς «ούτως ή άλλως δεν σχεδίαζαν». Όλες οι επιγραφές συνδέονται κάπως με χριστιανικά θέματα. Γι ‘αυτό το σχέδιο που βρέθηκε στο Pereslavl είναι ασυνήθιστο. Απεικονίζει ένα φανταστικό πλάσμα για το οποίο δεν υπάρχει ούτε λέξη στη Βίβλο ούτε στην παράδοση της εκκλησίας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε μεσαιωνικές παραστάσεις το φίδι προσωποποίησε το κακό – τελικά, στη Βίβλο, ήταν λόγω του φιδιού που ο Αδάμ και η Εύα εκδιώχθηκαν από την Εδέμ. Το πουλί είναι ένα ουράνιο σύμβολο. Επομένως, οι ερευνητές πιστεύουν: το ασυνήθιστο γκράφιτι συλλαμβάνει αλληγορικά τον αγώνα μεταξύ καλού και κακού, δηλαδή, ένα εντελώς εκκλησιαστικό κίνητρο.
Ωστόσο, κάτω από το σχέδιο και στα αριστερά του, οι ερευνητές βρήκαν μια επιγραφή. Ο συγγραφέας είναι ο ίδιος, είναι σίγουροι. Στο κάτω μέρος, διαγράφεται μόνο το τέλος της φράσης: “… αλλά δεν είναι όλοι καλά. Έγραψε ο Ignat.” Και πριν από αυτήν τη φράση, μια ακολουθία πέντε σλαβικών γραμμάτων αποκόπτεται και δεν προσθέτουν νόημα στο κείμενο. Δηλαδή, οι επιστήμονες σκόνταψαν έναν συγκεκριμένο κώδικα.
«Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το αρχικό μέρος της επιγραφής σχετίζεται με μια συγκεκριμένη διαδικασία τελετής που υιοθετήθηκε εκείνη την εποχή. Στην αρχαία ρωσική επιγραφία (επιγραφές σε πέτρα, σίδερο και ξύλο), βρέθηκαν και άλλες σκέψεις» αναφέρει γνωστός ερευνητής τοιχογραφιών της Ρωσίας.
Πιθανότατα, το γκράφιτι από το Περεσλάβλ θα δείξει στους επιστήμονες μια άγνωστη θρησκευτική τελετή. Ή μήπως αυτό είναι ένα μήνυμα στους απογόνους – πριν από λίγα χρόνια στον ίδιο καθεδρικό ναό της Μεταμόρφωσης βρήκαν γκράφιτι με τα ονόματα των δολοφόνων του Αντρέι Μπογκολιμπσκι, ο οποίος ολοκλήρωσε την κατασκευή αυτού του ναού. Η νέα ανακάλυψη, ελπίζουν οι ερευνητές, θα βοηθήσει στην εύρεση άγνωστων λεπτομερειών σχετικά με τη ζωή της Ρωσίας κατά την περίοδο πριν από τη Μογγολία, επειδή υπάρχουν λίγα στοιχεία για το ότι έμεινε.