«Θεμέλια για την αναδιάρθρωση και αναπλαισίωση της λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης» χαρακτήρισε η κα Νίκη Κεραμέως το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με αφορμή την έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. «Για Ιδρύματα αυτόνομα, αυτοδιοίκητα, εξωστρεφή, σε κοινό βηματισμό με την αγορά εργασίας, ικανά να παρακολουθούν τις εξελίξεις που επιτάσσει η 4η βιομηχανική επανάσταση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός».
Κατά την πρωτολογία της, αναφερόμενη στους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου, η Υπουργός τόνισε πως «Το πρώτο και αναγκαίο βήμα είναι η ουσιαστική ενίσχυση της ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την ίδρυση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Η νέα Αρχή αντικαθιστά την περιορισμένη και προϋπάρχουσα Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ)».
Όπως είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας την αναγκαιότητα αλλαγής του υφιστάμενου πλαισίου, «Ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας αποτέλεσε αντικείμενο άναρχης, αυθαίρετης, άκριτης αναδιάταξης τα τελευταία χρόνια. Συμβιβασμοί, εξυπηρέτηση συμφερόντων και πολιτικών σκοπιμοτήτων, κοντόφθαλμος στρατηγικός σχεδιασμός, έλλειψη μελετών σκοπιμότητας και βιωσιμότητας».
«Η Πολιτεία οφείλει να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες μέσα στις οποίες η ελληνική ανώτατη εκπαίδευση θα ανθίσει και το ανθρώπινο δυναμικό της θα μεγαλουργήσει» τόνισε η κα Κεραμέως και πρόσθεσε «Θεωρούμε ότι η ίδρυση της νέας Αρχής συνιστά το απαραίτητο πρώτο βήμα για την αναμόρφωση του νόμου-πλαισίου που θα οργανώσει εκ νέου τη λειτουργία των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης συνολικά, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του αυτοδιοίκητου και της αυτονομίας, της διαρκούς αξιολόγησης και της εξωστρέφειας. […..] Είναι στρατηγικός μας στόχος η νέα Αρχή να καταστεί κεντρικός πυλώνας λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης και να συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση και αναβάθμισή της».
«Σημαντικές καινοτομίες που εισάγονται με το νομοσχέδιο, ενδεικτικά: πιστοποιούνται τα προγράμματα σπουδών και πριν την έναρξη λειτουργίας τους, εξετάζεται αν τα Πανεπιστήμια πληρούν ποιοτικές προϋποθέσεις για να οργανώνουν προγράμματα σπουδών Α’, Β΄ και Γ’ κύκλου, εντάσσονται θεματικές και συγκριτικές αξιολογήσεις ιδρυμάτων σε κρίσιμα πεδία: ισότητα φύλων, πρόσβαση ΑμεΑ, ηλεκτρονική μάθηση, εξωστρέφεια, προβλέπεται για πρώτη φορά αυτοτελής αξιολόγηση ερευνητικών κέντρων εντός των ΑΕΙ. Ίσως, όμως, η μεγαλύτερη τομή και μία για την οποία είμαστε πραγματικά ιδεολογικά υπερήφανοι, είναι ότι προβλέπεται για πρώτη φορά συγκεκριμένα και θα εφαρμοστεί, ποσοστό της χρηματοδότησης να εξαρτάται από την αξιολόγηση. Και αυτή είναι μία πολύ μεγάλη τομή, στην οποία ο εκπαιδευτικός χώρος βγαίνει μπροστά! Μέχρι σήμερα η κατανομή των χρημάτων στα Πανεπιστήμια γινόταν σύμφωνα με την κρίση του κάθε Υπουργού. Εμείς δεν συμφωνούμε, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχουν κριτήρια. Εισηγούμαστε η τακτική χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων σε ποσοστό 80% να κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, όπως ο αριθμός φοιτητών και η γεωγραφική διασπορά Ιδρύματος, και το υπόλοιπο 20% να συνδέεται με κριτήρια ποιότητας, που θα στηρίζονται σε πυλώνες που τα ίδια τα Ιδρύματα θα επιλέγουν, όπως ερευνητική δραστηριότητα, εξωστρέφεια, συνεργασίες.»
Επίσης, η κα Κεραμέως έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην απελευθέρωση των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.), τονίζοντας πως οι προτεινόμενες αλλαγές διαμορφώνουν «ένα πιο ευέλικτο και ευπροσάρμοστο πλαίσιο για τους Ε.Λ.Κ.Ε, που αποτελούν το κεντρικό εργαλείο χρηματοδότησης της έρευνας που διενεργείται στα Πανεπιστήμια και τους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Φορείς».
Όσο για τις λοιπές ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου, η Υπουργός ανέφερε ότι στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην άμεση επίλυση λειτουργικών προβλημάτων, στην αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας των σχολικών μονάδων, στην άρση γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, στη διευκόλυνση διαδικασιών και αγγίζουν και τις τρεις βαθμίδες του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Ενδεικτικά, και αφού υπογράμμισε την βούληση της πολιτικής ηγεσίας για ένα ελεύθερο σύγχρονο σχολείο, απελευθερωμένο από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό με το Υπουργείο Παιδείας, η κα Κεραμέως αναφέρθηκε στις προβλέψεις του νομοσχεδίου για την κατάργηση του καθεστώτος έγκρισης των εκδρομών από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις που ίσχυε μέχρι σήμερα.
«Προωθούμε την αυτοτέλεια της σχολικής μονάδας, εδραιώνουμε και με αυτό τον τρόπο την εμπιστοσύνη στον ρόλο του εκπαιδευτικό, καθώς πλέον για τις εκδρομές υπεύθυνα είναι τα μέλη του Συλλόγου διδασκόντων» τόνισε η κα Κεραμέως.
Η Υπουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο Κρατικό Πιστοποιητικό Πληροφορικής (ΚΠΠ) που θεσπίζεται για πρώτη φορά και θα αποκτάται κατόπιν εξετάσεων, όπως ανέφερε η κα Κεραμέως «Το σύγχρονο σχολείο δεν παρέχει μόνο γνώσεις, αλλά και δεξιότητες, προκειμένου να διαμορφώνει πολίτες έτοιμους να αντιμετωπίσουν την πραγματική ζωή στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Έτσι, για πρώτη φορά στη χώρα μας θεσπίζεται το κρατικό πιστοποιητικό πληροφορικής, το οποίο αποκτάται κατόπιν εξετάσεων».
Τέλος, η κα Κεραμέως έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην προστασία της πολύτεκνης οικογένειας, ανακοινώνοντας την ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο και αφορά την ένταξη των πολύτεκνων εκπαιδευτικών στις ειδικές κατηγορίες μετάθεσης ώστε να μετατίθενται κατά προτεραιότητα και από περιοχή σε περιοχή, αλλά και εντός της ίδιας περιοχής.