To Iνστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός με την υποστήριξη της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου συστήνει το Πρόγραμμα Υποτροφιών «Ευγένιος Βούλγαρις». O Ευγένιος Βούλγαρις (1716-1806) χρημάτισε Σχολάρχης της Αθωνιάδος Σχολής, την οποία είχε ιδρύσει η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Ήταν για την εποχή του ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος λόγιος του Γένους, θεολόγος, φιλόσοφος, πανεπιστήμονας, εγκυκλοπαιδιστής, ποιητής, Πατέρας και Ποιμήν της Εκκλησίας, διδάσκαλος με πανορθόδοξη εμβέλεια.
Το Πρόγραμμα «Ευγένιος Βούλγαρις» απευθύνεται σε:
– Ορθοδόξους θεολόγους (έως 40 ετών), κατόχους διδακτορικού τίτλου ή υποψήφιους διδάκτορες.
Διάρκεια: 1 έτος (1 Οκτωβρίου. – 30 Σεπτεμβρίου)
Γλώσσα Προγράμματος: νέα ελληνική
Αναγκαίες προϋποθέσεις
– Καλή γνώση της αρχαίας ελληνικής, νέας ελληνικής και αγγλικής γλώσσας.
– Υψηλό επίπεδο θεολογικών γνώσεων και εξαιρετικών ακαδημαϊκών προσόντων.
– Επαρκή γνώση Microsoft Office και χρήση διαδικτύου.
Σκοπός και στόχος του Προγράμματος
Σκοπός του προγράμματος υποτροφιών «Ευγένιος Βούλγαρης» είναι η προώθηση της συστηματικής και υψηλού επιπέδου σπουδής στην Ορθόδοξη πνευματική ζωή και Θεολογία, μέσα από τη λειτουργική και πνευματική παράδοση και την εμπειρία της εν Χριστώ ζωής.
Το πρόγραμμα θα διεξαχθεί στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου και οι υπότροφοι θα συνδιαλέγονται τόσο με εκπροσώπους της μοναχικής βιοτής, όσο και με εισηγητές θεολόγους. Η θεολογική μέθοδος που θα εφαρμοστεί είναι βιωματική, πηγάζει και εκφράζει την ζωή και την πίστη της Ορθοδόξου Εκκλησίας και καθιστά το πρόγραμμα συνεπές με τις γνωσιολογικές και ερμηνευτικές αρχές της Ορθοδόξου Πατερικής Θεολογίας. Η «βιωματική» αυτή μέθοδος συνδέει γόνιμα την εμπειρία, την επιστημονική γνώση και κατανόηση. Κάθε υπότροφος καλείται να συμμετέχει στην λειτουργική και πνευματική ζωή της αδελφότητος της Μονής, να αναπτύξει και να εμβαθύνει τις θεολογικές του σπουδές, και να μαθητεύσει σε προσωπικότητες, οι οποίοι, ως ζωντανοί εκφραστές της Παράδοσης της Εκκλησίας, προσφέρουν κατά κύριο λόγο προς μάθηση το ίδιο τον εαυτό τους, την εκκλησιαστική και πνευματική τους πείρα, τους προσωπικούς πνευματικούς και θεολογικούς προβληματισμούς τους. Το πρόγραμμα αποσκοπεί επίσης στην ενοποίηση της θεολογικής φωνής των ορθοδόξων προς μία πιο ισχυρή κοινή θεολογική μαρτυρία στον σύγχρονο κόσμο.
Πυρήνας του προγράμματος είναι η μελέτη της Πατερικής γραμματείας με χειραγωγούς τους σύγχρονους Πατέρες και Ησυχαστές (Άγιος Σιλουανός, Γέροντας Σωφρόνιος, Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής, Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης, Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, Άγιος Αμφιλόχιος Μακρής, Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης, Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, Γέροντας Κλεόπας Ηλιέ, Άγιος Σεραφείμ της Βίριτσα, Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα, Πατήρ Σεραφείμ Ρόουζ κ.ά.). Μέσα από τη μελέτη των εν λόγω Πατέρων θα γίνεται και η πρόσληψη της σύγχρονης πραγματικότητας και θα επισημαίνονται οι λύσεις που οι Πατέρες δίνουν στα μεγάλα προβλήματα τα οποία ταλανίζουν τον άνθρωπο της εποχής μας. Η ταυτόχρονη συμμετοχή των υποτρόφων στην λειτουργική-πνευματική ζωή και παράδοση της Εκκλησίας μέσα από το μοναστηριακό πρόγραμμα θα αποτελέσει τον ζωντανό συνεκτικό δεσμό μεταξύ εμπειρικής και ακαδημαϊκής θεολογίας.
Οι υπότροφοι συμμετέχουν σε Συνάξεις που οργανώνονται στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου και στις οποίες θα παρίστανται προσωπικότητες της εκκλησιαστικής ζωής και θεολογίας (Καθηγητές Πανεπιστημίου, Ιεράρχες, Καθηγούμενοι, Πνευματικοί πατέρες). Κάθε υπότροφος θα έχει τη δυνατότητα επικοινωνίας με κάθε έναν από αυτούς καθ’ όλη τη διάρκεια του Προγράμματος.
Οι υπότροφοι οφείλουν να μείνουν στην Μονή έξι μήνες το χρόνο (Οκτώβριο-Νοέμβριο, Φεβρουάριο-Μάρτιο, Μάιο-Ιούνιο). Το υπόλοιπο χρονικό διάστημα της σπουδής αφορά την εκπόνηση της τελικής εργασίας που θα καταθέσουν.
Μαθήματα εντατικής μελέτης της νέας ελληνικής γλώσσας
Κατά την έναρξη του προγράμματος προσφέρονται στους αλλοδαπούς υποτρόφους μαθήματα νέας ελληνικής γλώσσας. Οι παραδόσεις γίνονται από φιλολόγους καθηγητές ειδικευμένους στην διδασκαλία της νέας ελληνικής για ξένους.
Μαθήματα εντατικής μελέτης αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Το Πρόγραμμα προσφέρει στους υποτρόφους μαθήματα βελτίωσης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από φιλολόγους καθηγητές μέσα από τη μελέτη επιλογών βιβλικών, λειτουργικών και Πατερικών κειμένων.
Μηνιαίες εργασίες
Κάθε υπότροφος οφείλει να παραδίδει γραπτές μικρές εργασίες (έξι συνολικά) πάνω σε συγκεκριμένο θέμα. Τα συμπεράσματα κάθε εργασίας θα τα παρουσιάσει ενώπιον των υπολοίπων, σε ειδική σύναξη, που θα γίνεται την τελευταία εβδομάδα εκάστου μηνός.
Εκπόνηση μελέτης
Επιπλέον κάθε υπότροφος οφείλει να παραδώσει με την λήξη του Προγράμματος μελέτη (τουλάχιστον 50 σελίδες) πάνω σε θέμα που ο ίδιος θα επιλέξει έχοντας υπόψη τις προτεραιότητες/τομείς που προτείνει το Πρόγραμμα. Η επιλογή θέματος της μελέτης θα γίνεται κατόπιν συνεννοήσεως και υπό την επιστημονική επίβλεψη ενός εκ των υπευθύνων καθηγητών. Η παρουσίαση των εργασιών όλων των υποτρόφων θα γίνεται σε χώρο της Μονής και την αξιολόγηση θα κάνουν δύο καθηγητές, συμπεριλαμβανομένου του επιβλέποντα. Οι εργασίες θα δημοσιεύονται σε ειδικό τόμο.
Βεβαίωση Παρακολούθησης
To Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός θα παρέχει Δίπλωμα σε όσους υποτρόφους παρακολουθήσουν επιτυχώς το Πρόγραμμα. Το Δίπλωμα αυτό δεν αποτελεί ακαδημαϊκό τίτλο.
Αντικείμενο υποτροφίας
Η υποτροφία είναι ετήσια και περιλαμβάνει: ποσό 800 ευρώ μηνιαίως, πλήρη φιλοξενία στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου σε μονόκλινα δωμάτια, ειδικούς χώρους για μελέτη (αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκη, πρόσβαση στο διαδίκτυο), συμμετοχή στην Λειτουργική και Πνευματική ζωή της Μονής (ακολουθίες, τράπεζα, συνάξεις κ.λπ.). Με απόφαση του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, ο οποίος είναι και ο Πρόεδρος του Προγράμματος και μετά από εισήγηση του Διευθυντή του Προγράμματος, η υποτροφία για τους αριστούχους υποτρόφους μπορεί να παραταθεί για ένα επιπλέον έτος με σκοπό περαιτέρω έρευνα στο Άγιον Όρος, σε άλλες Ιερές Μονές ή σε διεθνή επιστημονικά κέντρα.
Ο Πρόεδρος του Προγράμματος δύναται να αποφασίζει την άμεση διακοπή της υποτροφίας όταν βεβαιώνεται μη συνεπής τήρηση των σπουδαστικών υποχρεώσεων και έλλειψη συμμόρφωσης με τους κανόνες λειτουργίας και διαβίωσης στη Μονή.
Σχετικά με τον Οδηγό Σπουδών του Προγράμματος
Διευθυντής Σπουδών του Προγράμματος είναι ο πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Κόμαν, ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου.
Πριν την έναρξη του Προγράμματος 2020-2021 στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου (www.stmaximthegreek.org/evgeniosvoulgaris) θα δημοσιευθούν:
1. Πλήρης κατάλογος των προσωπικοτήτων της εκκλησιαστικής ζωής και θεολογίας
2. Παρουσίαση σε γενικές γραμμές των θεμάτων που θα αναπτύξουν οι επισκέπτες εισηγητές Ιεράρχες, πατέρες και καθηγητές
3. Επιλεγμένη βιβλιογραφία – έργα των συγχρόνων Πατέρων και βιβλία που αφορούν αυτούς – βιογραφίες, διατριβές, μελέτες
4. Επιλεγμένη βιβλιογραφία με τα κυριότερα έργα των εισηγητών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα
5. Πλήρες κατάλογο με τα βιβλικά, λειτουργικά και θεολογικά κείμενα που μελετώνται στα προγράμματα αρχαίας ελληνικής γλώσσας και αποτελούν υποχρεωτική ύλη για τους υποτρόφους
6. Γενική παρουσίαση του λειτουργικού και πνευματικού προγράμματος στο οποίο θα συμμετέχουν οι υπότροφοι
7. Κατάλογο θεμάτων που θα αποτελέσει αντικείμενο μικρής μηνιαίας έρευνας και παρουσίαση της μεθόδου πραγματοποίησής της
8. Κατάλογο θεμάτων που θα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και εκπόνηση της επιστημονικής έρευνας και παρουσίαση της μεθόδου πραγματοποίησής της
Προσωπικότητες εκκλησιαστικής ζωής και θεολογίας
Τακτικοί Εισηγητές Προγράμματος 2019-2020
1. Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος
2. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος
3. Μητροπολίτης Μαυροβουνίου κ. Αμφιλόχιος
4. Mητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος
5. Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος
6. Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου
7. Αρχιμ. Ελισαίος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας
8. Αρχιμ. Ζαχαρίας Ζάχαρου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου – Έσσεξ Αγγλίας
9. Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Κόμαν, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου
10. Πρωτοπρ. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
11. Πρωτοπρ. Νικόλαος Λουδοβίκος, Καθηγητής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης
12. Γεώργιος Μαντζαρίδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
13. Χρήστος Οικονόμου, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
14. Νίκος Νικολαΐδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
15. Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
16. Παναγιώτης Σκαλτσής, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας
17. Κωνσταντίνος Κορναράκης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι εισηγητές για το πρόγραμμα υποτροφιών 2020-2021 θα ανακοινωθούν στην ιστοσελίδα προσεχώς.
Συντονιστική Επιτροπή Προγράμματος:
Νικόλαος Γκουράρος – Διευθυντής Ανάπτυξης Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.
Γεώργιος Μανώλης – Αρχισυντάκτης Ενότητας Ορθοδοξία του Διαδικτυακού Περιοδικού Πεμπτουσίας.
Διαδικασία υποβολής αιτήσεων και επιλογής των υποτρόφων
Οι υποψήφιοι θα υποβάλλουν την αίτησή τους ταχυδρομικώς στην διεύθυνση ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ, ΠΑΝΟΡΜΟΥ 70-72, ΑΘΗΝΑ, 11523 ή μέσω Διαδικτύου στην διεύθυνση evgeniosvoulgaris@stmaximthegreek.org
Η αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις: α) στην αξιολόγηση του φακέλου και β) στην προφορική συνέντευξη.
Απαιτούμενα δικαιολογητικά
1. Αίτηση εγγραφής απευθυνόμενη προς το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός
2. Φωτοτυπία αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου
3. Αποδεικτικό διδακτορικού τίτλου η εγγραφής σε διδακτορικό πρόγραμμα
4. Δίπλωμα θεολογικών σπουδών
5. Αποδεικτικό Επάρκειας Γλωσσών: Νέα Ελληνική, Αρχαία Ελληνική
6. Συστατική επιστολή του πνευματικού πατέρα του υποψηφίου υποτρόφου
7. Συστατικές επιστολές δύο καθηγητών Πανεπιστημίου
8. Ένα σύντομο και ένα αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα.
9. Σύντομο κείμενο στα ελληνικά το οποίο να δικαιολογήσει την αίτηση (έως 2 σελίδες)
Η αξιολόγηση των αιτήσεων θα διεξαχθεί από ειδική επιτροπή υπό την επίβλεψη του Ομότιμου Καθηγητή κ. Ευαγγέλου Χρυσού, Προέδρου του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός και η τελική έγκριση των υποτρόφων από τον Πρόεδρο του Προγράμματος, Καθηγούμενο της Ι.Μ. Μονής Βατοπαιδίου, Αρχιμ. Εφραίμ.
Ημερομηνίες ανακοινώσεως του προγράμματος και υποβολής των δικαιολογητικών
17 Φεβρουαρίου 2020: Το Ινστιτούτο κοινοποιεί διεθνώς το πρόγραμμα υποτροφιών και τις ανάλογες προϋποθέσεις
15 Μαρτίου – 1 Ιουνίου 2020: Υποβολή στην γραμματεία του Προγράμματος αιτήσεως και ειδικού φακέλου με τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα.
1 – 15 Ιουνίου 2020: Αξιολόγηση των προσωπικών φακέλων από ειδική επιτροπή υπό την επίβλεψη του Ομότιμου Καθηγητή κ. Ευαγγέλου Χρυσού, Προέδρου του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός
20-30 Ιουνίου 2020: Προφορική συνέντευξη των υποψηφίων από ειδική επιτροπή υπό την προεδρία του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, Αρχιμ. Εφραίμ.
15 Ιουλίου 2020: Ανακοίνωση των αποτελεσμάτων
1 Οκτωβρίου 2020: Έναρξη του Προγράμματος
Για διευκρινιστικές πληροφορίες περί του Προγράμματος στείλτε email στο evgeniosvoulgaris@stmaximthegreek.org ή τηλεφωνήστε στο 210-6141171 (ώρες επικοινωνίας: 10:00-17:00).