Η 18η Απριλίου κάθε χρόνου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ΙCOMOS) ως Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών (International Day for Monuments and Sites). Η πρόταση έγινε στις 18 Απριλίου του 1982, κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου του ICOMOS στην Τυνησία και υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση της UNESCO τον Νοέμβριο του 1983.
Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Την Τρίτη 18 Απριλίου 2023, η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και μνημεία της Ελλάδας που υπάγονται στο Δημόσιο (Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού) είναι ελεύθερη, χωρίς την καταβολή αντιτίμου.
Το θέμα του εορτασμού για το 2023 «Heritage Changes» («Αλλαγές στην Κληρονομιά») υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, στα ιστορικά μνημεία και τις τοποθεσίες.
Τα Ορθόδοξα μνημεία στην Ελλάδα
Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της UNESCO για την προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στόχος της UNESCO είναι η προστασία από κάθε είδους φθορά και καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος.
Στο διεθνή κατάλογο της UNESCO έχουν συμπεριληφθεί ως τώρα 22 μνημεία και χώροι, καθώς πληρούν τα προκαθορισμένα κριτήρια ώστε να χαρακτηριστούν εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, από ιστορική, καλλιτεχνική, επιστημονική, αισθητική, εθνολογική ή ανθρωπολογική άποψη.
Σε αυτά ξεχωριστή θέση κατέχουν τα μνημεία της Ορθοδοξίας. Συγκεκριμένα στον κατάλογο ανήκουν:
Από το 1988 ανήκουν το Άγιον Όρος, τα Μετέωρα και τα Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης (Ροτόντα, Αχειροποίητος, Άγιος Δημήτριος, Μονή Λατόμου, Αγία Σοφία, Παναγία των Χαλκέων, Άγιοι Απόστολοι, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Άγιος Παντελεήμονας).
Το 1989 με απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Unesco, ο Μυστράς εγγράφεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το 1990 άλλα τρία σημαντικά βυζαντινά μνημεία προστίθενται στον κατάλογο. Πρόκειται για τη Μονή Δαφνίου, τη Μονή του Οσίου Λουκά και τη Νέα Μονή της Χίου.
Το 1999 στον κατάλογο εγγράφεται η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο και το ιστορικό Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
Το 2016 η αρχαία πόλη των Φιλίππων, εκεί όπου για πρώτη φορά μεταδόθηκε το μήνυμα του ευαγγελίου σε ευρωπαϊκό έδαφος, εγγράφεται και αυτή στον κατάλογο.
