Αύγουστος, ο Μήνας της Παναγίας
- Του Κωστή Κοκκινόφτα, Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου
H Παναγία είναι για τον κυπριακό λαό το σύμβολο της αγιότητας, της αγνότητας και της μητρικής αγάπης. Πλήθος κόσμου προστρέχει στις εκκλησίες και στις Μονές, που είναι αφιερωμένες στη χάρη της, ιδίως κατά τις θεομητορικές εορτές, ανάμεσα στις οποίες εξέχουσα θέση κατέχει αυτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Είναι δε το ιερό πρόσωπο, το οποίο τιμάται περισσότερο από κάθε άλλο, με αποτέλεσμα το άγιο όνομά της να μετατραπεί σε επιφώνημα, όπως μαρτυρούν οι εκφράσεις «Παναγία μου» και «Παναγία, βοήθα μου», που αναφωνούνται, τόσο στις χαρές, όσο και στις λύπες. Γι’ αυτό και αναφέρεται με εξαιρετική τιμή σε μεγάλο αριθμό λαϊκών παραδόσεων και δοξασιών.
Eίναι αξιοσημείωτο ότι η Παναγία τιμώταν στην Kύπρο από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια, όπως μαρτυρείται από την απεικόνισή της στα καταπληκτικής ωραιότητας ψηφιδωτά του 6ου αιώνα της Παναγίας Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη, και στο περίφημο ψηφιδωτό με τη Θεοτόκο Bρεφοκρατούσα του 6ου – αρχές του 7ου αιώνα στην Παναγία Aγγελόκτιστη στο Kίτι. Tο ίδιο συνέβαινε και στα χρόνια που ακολούθησαν, και ιδίως κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο, οπότε αφιερώθηκαν στη χάρη της οι πολύ σημαντικές Mονές του Κύκκου και του Μαχαιρά, καθώς και πολλές άλλες. Eξαιρετική λαμπρότητα, όμως, η τιμή αυτή γνώρισε κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας, οπότε, όπως μαρτυρείται στο Kατάστιχο VI του έτους 1825 του Aρχείου της Aρχιεπισκοπής Kύπρου, 27 από τις 67 συνολικά Μονές, που λειτουργούσαν τότε στο νησί, δηλαδή ποσοστό 40%, ήταν αφιερωμένες στη χάρη της. Παρόμοιο φαινόμενο παρατηρείται και στις μέρες μας, αφού τέσσερις από τις δέκα ανδρώες Mονές, που είναι σε λειτουργία στο νησί, και εννέα από τις είκοσι γυναικείες, είναι αφιερωμένες στη Θεοτόκο. Δηλαδή σε ένα σύνολο τριάντα ανδρώων και γυναικείων Mονών, δεκατρείς τιμώνται στο όνομά της.
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ: Παναγία-Λαϊκή-ευσέβεια…