Εκοιμήθη το αηδόνι, η Μαστόρισσα του παραδοσιακού τραγουδιού της Κύπρου, Κυριακού Πελαγία.
Τη δυσάρεστη είδηση γνωστοποίησε η εγγονή της, Σόλια Πελαγία, που την αποχαιρέτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναρτώντας δύο φωτογραφίες της λατρευτής γιαγιάς της και γράφοντας την λεζάντα:
«Κάθε αρχή έχει και ένα τέλος έλεγες πάντα γιαγιά μου… Σίγησε το αηδόνι της Κύπρου. Έφυγες γιαγιά μου. Καλό παράδεισο και να βρίσκεσαι στους κήπους με τα λουλούδια που σου άρεσαν τόσο. Σε αγαπώ για πάντα»
Η Κυριακού Πελαγία συνέδεσε το όνομά της με την κυπριακή παράδοση, αφού άφησε τη δική της ιστορία στο πεντάγραμμο, με τα τραγούδια της να μεγαλώνουν γενιές. Ήταν η φωνή της παραδοσιακής ζωής της υπαίθρου.
Λαϊκή παραδοσιακή τραγουδίστρια της Κύπρου. H Κυριακού Πελαγία γεννήθηκε στο Παραλίμνι στις 8 Ιουλίου 1936. Πατέρας της ήταν ο Δαμιανός Κουζαλής (1903-1973), ένας εξαίρετος παραδοσιακός τραγουδιστής που διακρινόταν τόσο στα ερωτικά όσο και στο”τσιάτισμα. Μητέρα της ήταν η Μαρία Κουτσόλουκα (1908-1993) που γνώριζε αρκετά παλιά δίστιχα και τραγούδια. Το ταλέντο της Κυριακούς φάνηκε από τα παιδικά της χρόνια.
Η ίδια έλεγε πως από τη στιγμή που άρχισε να αντιλαμβάνεται τον κόσμο και την ζωή άρχισε να τραγουδά. Ήταν το μόνο που θυμάται να της αρέσει. Πρώτος δάσκαλός της ήταν ο πατέρας της και μετά οι άλλοι τραγουδιστές της εποχής.
Έμαθε τις διάφορες Κυπριακές “φωνές” και άρχισε να ταιριάζει στίχους πάνω στις μελωδίες αυτές. Από 15 χρονών άρχισε να τραγουδά στους συγγενικούς και φιλικούς της γάμους, στις διάφορες οικογενειακές συγκεντρώσεις, στα τοπικά πανηγύρια και στις θρησκευτικές γιορτές. Παντρεύτηκε το 1957 τον Γεώργιο Πελαγία και απέκτησε δυό γιούς και μιά κόρη.
Η Κυριακού Πελαγία ήταν μία γνήσια παραδοσιακή ερμηνεύτρια, η φωνή της κυπριακής υπαίθρου, “η φωνή που όταν την ακούς θέλεις να ξαπολυθείς με στα περβόλια τζιαι τα ορμάνια”, όπως χαρακτηριστικά έχει πει ο ποιητής μας Μιχάλης Πασιαρδής.
Το ηχόχρωμα της φωνής της, είχε πολλά βυζαντινά και Μικρασιατικά μουσικά στοιχεία. Ήταν εξαιρετική τόσο στο τραγούδι όσο και στο “τσιάτισμα”,τα ερωτικά δίστιχα και την ποίηση.
Το 1987 εξέδωσε την ποιητική συλλογή “Κυπριακός Στίχος”. Από τις αρχές του 1995 συνεργάστηκε δισκογραφικά με το μουσικό σχήμα “Μεσόγειος”.
Καρπός αυτής της συνεργασίας είναι “ΤΑ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΩΤΙΚΑ 1 & 2” που γνώρισαν εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία.
Η Κυριακού Πελαγία, η Μαστόρισσα όπως χαρακτηρίζεται από τους συναδέλφους της, έδωσε με την ερμηνεία της, άλλη διάσταση στο Κυπριακό Δημοτικό τραγούδι.
Από τη μία η αυθεντικότητα κι καθαρότητά της κι από την άλλη τα ακούσματα και οι εμπειρίες που κουβάλησε από μια άλλη εποχή, σε συνάρτηση με το ταλέντο και τον αυθορμητισμό της, την καθιέρωσαν στη συνείδηση του Κυπριακού λαού ως μία ξεχωριστή και μοναδική παραδοσιακή ερμηνεύτρια.
Θεματοφύλακας των ηθών και των εθίμων σμίγοντας την τέχνη της με το μουσικό σχήμα “Μεσόγειος” και πιασμένη χέρι-χέρι με το προσωπικό αρχείο του Μιχάλη Χατζημιχαήλ έγραψε νέο σημαντικό κεφάλαιο έγραψε νέο κεφάλαιο στο βιβλίο της παραδοσιακής μουσικής απασχολώντας συχνά του μελετητές αυτής.
Το μεγαλύτερο όμως επίτευγμα της Κυριακούς Πελαγίας είναι ότι κατάφερε να φέρει τους νέους στην αυλή του Δημοτικού τραγουδιού.