Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος τέλεσε την Τρίτη 2 Νοεμβρίου, τα Θυρανοίξια του Ελληνορθόδοξου Ιερού Ναού και Εθνικού Προσκυνήματος του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν της Νέας Υόρκης.
“Το πετραχήλι μου και το Ωμοφόριο θα τα υπογράψω και θα τα αφιερώσω στον Ιερό Ναό” είπε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης, εμφανώς συγκινημένος. “Να μετατραπούν τα έργα του σκότους και του φανατισμού σε έργα φωτός, αγάπης, ελπίδος, προοπτικής” τόνισε κατά τη διάρκεια της ιστορικής ομιλίας του στο Σημείο “Μηδέν”.
Ο ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου, ήταν ο μόνος οίκος λατρείας που είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια του τρομοκρατικού χτυπήματος μαζί με τους Δίδυμους Πύργους στις 11 Σεπτεμβρίου.
Ο κ. Βαρθολομαίος κατέφθασε στον ναό συνοδευόμενος από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο και τον Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, όπου τους υποδέχθηκε τιμητική φρουρά Ελληνοαμερικανών που υπηρετούν στο αστυνομικό και στο λιμενικό σώμα της Νέας Υόρκης.
Το «παρών» στην τελετή έδωσαν ο υφυπουργός Εξωτερικών Ανδρέας Κατσανιώτης, επιφανή στελέχη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, παράγοντες της αμερικανικής πολιτικής ζωής, συγγενείς των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου και πλήθος απλών πολίτων.
Η λαμπρή τελετή ξεκίνησε με την ανύψωση του σταυρού. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευλόγησε τον σταυρό, ο οποίος ανυψώθηκε και τοποθετήθηκε στον εμβληματικό μαρμάρινο τρούλου της εκκλησίας. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε στη δυτική πλευρά του Πάρκου Ελευθερίας, την θέση δηλαδή όπου βρισκόταν η παλιά εκκλησία.Εκεί, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευλόγησε τα ιερά κειμήλια που είχαν ανακτηθεί από τα ερείπια στο σημείο της τραγωδίας. Στη συνέχεια άναψε το καντήλι, και νεαρά κορίτσια ντυμένες μυροφόρες, μετέφεραν το ιερό φως μαζί με τα διασωθέντα κειμήλια στον νέο ναό, συμβολίζοντας έτσι την έναρξη της τελετής. Η πατριαρχική αποστολή μετέφερε τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Νικολάου από το Άγιο Όρος, το οποίο τοποθετήθηκε από τον Πατριάρχη στο κέντρο της Αγίας Τράπεζας εντός του ναού κατά τη διάρκεια της τελετής των θυρανοιξίων
Δείτε το βίντεο από τη ομιλία του Παναγιωτάτου:
Η πατριαρχική αποστολή μετέφερε τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Νικολάου από το Άγιο Όρος
“Σήμερα στην επέτειο των 30 ετών από την εκλογή του Παναγιωτάτου που αποτελεί τον μακροβιότερο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης στην ιστορία λαμβάνουμε τη μεγάλη Χάρη και Ευλογία της πατρικής και Πατριαρχικής του αγάπης σε αυτά τα λαμπρά Θυρανοίξια του Ναού μας. Ο Παναγιώτατος, ως ο παγκόσμιος φρουρός της Ορθοδοξίας, μας κομίζει ως δώρο του ίδιου του Αγίου Νικολάου τα Ιερά του Λείψανα που βρίσκονται εδώ μπροστά μας, την αριστερή του Χείρα” ανέφερε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, κατά την ομιλία του στο Σημείο ¨Μηδέν”.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η σημερινή ιστορική μέρα-ορόσημο συμπίπτει με την τριακοστή επέτειο από την ενθρόνιση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, καθώς και την ημέρα που άγει τα ονομαστήρια του ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος.
Η σημερινή ημέρα έχει μεγάλη ιστορική σημασία, για τον Ελληνισμό, την Ομογένεια και την Ορθόδοξη κοινότητα της Αμερικής. Είκοσι χρόνια μετά από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους και επτά χρόνια μετά την τελετή θεμελίωσης και έπειτα από πολλά εμπόδια που παρουσιάσθηκαν με αποτέλεσμα την παύση των εργασιών για ένα χρονικό διάστημα πραγματοποιείται το σημαντικό γεγονός της τελετής των Θυρανοιξίων ενός Ναού, που έχει στιγματίσει το Ελληνορθόδοξο πλήρωμα της Αμερικής.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης εγκωμίασε τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο για την συμβολή του στην αποπεράτωση του Αγίου Νικολάου
Σε ομιλία που παραχώρησε την περασμένη Παρασκευή 29/10 κατά την διάρκεια εκδήλωσης στην Νέα Υόρκη στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του στις ΗΠΑ, ο Παναγιώτατος εγκωμίασε τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο για την συμβολή του στην αποπεράτωση του Ναού του Αγίου Νικολάου.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε ότι ο Σεβασμιώτατος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να δρομολογήσει λύσεις για τα τρία μεγάλα προβλήματα της Αρχιεπισκοπής, τα οποία αφορούσαν την αποπεράτωση του ναού του Αγίου Νικολάου, την Θεολογική Σχολή της Βοστώνης και το ταμείο συνταξιοδότησης των κληρικών.
«Ύστερα από 12 χρόνια έχω την ευλογία του Θεού και έχω τη χαρά να είμαι κοντά στην ομογένεια της Αμερικής. Αυτή τη φορά βρήκα επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής έναν νέο Αρχιεπίσκοπο. Νέο στην ηλικία και νέο στο ξεκίνημα της θητείας του. Από το Πατριαρχείο έχουμε πλήρη εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του κ. Ελπιδοφόρου και για αυτό άλλωστε τον εκλέξαμε ομόφωνα και τον στείλαμε για να ηγηθεί όσα χρόνια επιτρέψει ο Κύριος. Τον εκλέξαμε γιατί υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορούσαμε να βρούμε άλλον καλύτερο και καταλληλότερο γι´ αυτή την θέση. Χαίρομαι που διαπιστώνω ότι τον αγκαλιάσατε με την ίδια αγάπη που ήρθε εκείνος προς εσάς. Και η αμοιβαία αγάπη, η εμπιστοσύνη και το όραμα που έχετε είναι η καλύτερη εγγύηση για την επιτυχία της αρχιεπισκοπίας του», τόνισε.
Ο Ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου που αναγεννήθηκε από τις στάχτες του
Ο παλαιός Ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου στην οδό Liberty, απέναντι από τον Νότιο Πύργο του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου, καταστράφηκε ολοσχερώς. Ήταν ο μόνος ναός που καταστράφηκε από την επίθεση και το μόνο κτήριο, που δεν ανήκε στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.
Λίγο μετά τις επιθέσεις, οι αρχές της Νέας Υόρκης δεσμεύτηκαν να τον ανοικοδομήσουν, αλλά οι προσπάθειές τους καθυστέρησαν σημαντικά, καθώς έπρεπε πρώτα να διευθετηθούν πολλά ζητήματα πολιτικής και οικονομικής φύσης.
Οι Αρχές της πόλης είχαν αποφασίσει να αλλάξουν όλη τη φυσιογνωμία της περιοχής, θέτοντας νέα σχέδια σε εφαρμογή. Για παράδειγμα, η Cedar Street 155, όπου βρισκόταν ο Άγιος Νικόλαος προτού θαφτεί εντελώς, είναι πλέον τμήμα ενός υπερυψωμένου πάρκου που άνοιξε το καλοκαίρι του 2016.
Έτσι, προκειμένου να καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη νέα θέση του ναού χρειάστηκε να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τελικά, για το σκοπό αυτόν παραχωρήθηκε από τη Λιμενική Αρχή της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϋ το οικόπεδο στη διασταύρωση των οδών Liberty Street και Greenwich.
Ενώ, όμως, αρχικά η αποπεράτωση του ναού προβλεπόταν για το 2018, οι εργασίες σταμάτησαν λόγω οικονομικών δυσκολιών την αμέσως προηγούμενη χρονιά (το 2017) και πάγωσαν για τρία ολόκληρα χρόνια.
Το 2020, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ανέθεσε πλήρως την ανοικοδόμηση του Αγίου Νικολάου στη μη κερδοσκοπική οργάνωση «Οι Φίλοι του Αγίου Νικολάου» και πολύ γρήγορα όλα μπήκαν σε μια σειρά. Οι εργασίες, που είχαν σταματήσει λόγω κορωνοϊού, ξεκίνησαν εκ νέου τον Αύγουστο του 2020, ενώ η συγκέντρωση χρημάτων από την ΜΚΟ είναι εντυπωσιακή.
Όταν είχε αποφασιστεί η ανοικοδόμηση του ναού, περισσότεροι από 20 αρχιτέκτονες κατέθεσαν τα σχέδιά τους, προτού επιλεγεί εκείνο του διακεκριμένου Ισπανού Σαντιάγο Καλατράβα. Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής εξουσιοδότησε τους «Φίλους του Αγίου Νικολάου» να αναλάβουν τη συγκέντρωση χρημάτων, την ανοικοδόμηση και την αποπεράτωση του ναού. Και τελικά, το νέο κτίσμα έγινε τρεις φορές μεγαλύτερο από το προηγούμενο!
Ο αντιπρόεδρος των «Φίλων του Αγίου Νικολάου», Μάικλ Ψαρρός, πιστεύει πως η εκκλησία του Αγίου Νικολάου θα είναι η ορθόδοξη εκκλησία στις ΗΠΑ που θα συγκεντρώνει τους περισσότερους επισκέπτες λόγω της θέσης της:
«Εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο το Σημείο Μηδέν (Σ.τ.Σ: το σημείο όπου βρίσκονταν το Διεθνές Κέντρο Εμπορίου ή αλλιώς οι Δίδυμοι Πύργοι) και οι πόρτες μας στον Άγιο Νικόλαο θα είναι ανοιχτές. Αυτός θα είναι ο Ορθόδοξος Ιερός Ναός με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο από μη Ορθοδόξους, ακόμη και από ανθρώπους που δεν είναι χριστιανοί. Εξάλλου, είναι σημαντικό να πούμε ότι θα είναι και εθνικό προσκύνημα».
Πέρυσι, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα των επιθέσεων στον χώρο έξω από τον Ιερό Ναό, που δεν ήταν ακόμα έτοιμος. Το ίδιο έγινε και φέτος, μαζί με τη φωταγώγηση του Ναού.
Ο αγιασμός της επίσημης επανέναρξης των εργασιών πραγματοποιήθηκε στις 3 Αυγούστου 2020. Το έργο της αγιογράφησης ανέλαβαν Αγιορείτες μοναχοί από την Ιερά Μονή Ξενοφώντος,
Το θαύμα με τις εικόνες που σώθηκαν
Ανάμεσα στα πολυτιμότερα αντικείμενα που είχε ο ναός εντός του πριν την κατάρρευση ήταν κάποια αποτμήματα λειψάνων του αγίου Νικολάου, της αγίας Αικατερίνης και του αγίου Σάββα, τα οποία είχαν δωριστεί στην εκκλησία από τον τελευταίο τσάρο της Ρωσίας, Νικόλαο τον Β΄. Αυτά τα λείψανα έβγαιναν από τις οστεοθήκες τους την ήμερα του εορτασμού του αντίστοιχου αγίου ή αγίας για προσκύνηση. Μετά τις επιθέσεις τα λείψανα χάθηκαν και δεν ξαναβρέθηκαν.
Κανένας δεν ήταν μέσα στον ναό τη στιγμή της καταστροφής. Ελάχιστα σώθηκαν: οι κατεστραμμένες εικόνες της Ζωοδόχου Πηγής και του αγίου Διονυσίου Ζακύνθου, καθώς και μερικά άλλα λατρευτικά αντικείμενα.
Είκοσι χρόνια μετά, οι πληγές δεν έχουν επουλωθεί και τα ψυχικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν τότε σε όσους ήταν παρόντες τους ταλανίζουν μέχρι και σήμερα.
Στα τέλη Αυγούστου του 2015 έπεσε το πρώτο μπετόν για την υλοποίηση ενός έργου, που σχεδίασε ο Ισπανός αρχιτέκτονας και μηχανικός, Σαντιάγκο Καλατράβα.
Όπως έγραψαν οι New York Times, η ανοικοδόμηση της μικρής ορθόδοξης εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, που μέχρι την κατάρρευσή της την αποφράδα 11η Σεπτεμβρίου του 2001, βρισκόταν στην οδό Τσένταρ 255 εξελίχθηκε σε ένα από πλέον πολύπλοκα προγράμματα αποκατάστασης στην περιοχή
Παρακολουθήστε στιγμιότυπα από την τελετή θεμελίωσης του ναού τον Οκτώβριο του 2014:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ – Άγιος Νικόλαος -Σημείο Μηδέν: Οι εργασίες, το στοίχημα του 2021 και η επιμνημόσυνη δέηση