«Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τίποτα», υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ. Μακάριος, σε μήνυμά του για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. «Όταν δεν ξεχνάμε, γνωρίζουμε ποιοι είμαστε», επισημαίνει ο Σεβασμιώτατος, για να συμπληρώσει πως «όταν δεν ξεχνάμε, έχουμε τη δύναμη που χρειαζόμαστε να συνεχίσουμε το ταξίδι μας μέσα στην ιστορία προς την Βασιλεία του Θεού».
Ανατρέχοντας στα ιστορικά γεγονότα, ο Αρχιεπίσκοπος διακρίνει ότι η Γενοκτονία των Ποντίων σηματοδοτεί για τις συνειδήσεις των απανταχού Ελλήνων Ορθοδόξων ένα ανείπωτο τραύμα, ένα τραύμα όμως που προτίστως από τους ίδιους τους Έλληνες του Πόντου μεταποιήθηκε σε πρόκληση για εκ νέου κατάφαση της ζωής και της δημιουργικότητας, με αποτέλεσμα να καταφέρουν να ξεπεράσουν τις αδυσώπητες συμπληγάδες της νεώτερης ιστορίας και να προσφέρουν στο Πανελλήνιο μερικές από τις πιο λαμπρές σελίδες του δυναμισμού και της αντοχής της ελληνικής ψυχής.
Οι παρατηρήσεις αυτές, όπως σημειώνει ο Σεβασμιώτατος, έχουν ως σκοπό «να καταστήσουν την ευθύνη της τραγωδίας της Γενοκτονίας υπόθεση ακόμα πιο επιτακτική, αφ᾽ ενός μεν ως απαίτηση αναγνώρισης, αφ᾽ ετέρου δε ως εκζήτηση ειλικρινούς συμφιλιώσεως». «Ωστόσο, τόσο η μία όσο και η άλλη», συμπληρώνει, «είναι εφικτές μονάχα μέσω της υπέρβασης της μισαλλοδοξίας, της εμπέδωσης του αμοιβαίου σεβασμού και της καλλιέργειας της ιστορικής μνήμης».
Γι’ αυτό και στο μήνυμά του ο Αρχιεπίσκοπος κ. Μακάριος χαιρετίζει τις δράσεις που διοργανώνει και πραγματοποιεί επί σειρά ετών η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας, διαπιστώνοντας ότι υπηρετούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την τιμή προς τους νεκρούς που άδικα χάθηκαν κατά τη Γενοκτονία. Ενόψει δε των φετινών εκδηλώσεων μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, συγχαίρει τους διοργανωτές και τους μετέχοντες και δηλώνει πεπεισμένος πως «και φέτος θα ανανεώσετε το σθένος της ψυχής σας και θα επαναβεβαιώσετε το χρέος σας απέναντι στους νεκρούς προγόνους και τους αγέννητους που μέλλει να αναζητήσουν σε εσάς, σε όλους μας, λόγον ζωής και λόγον ελπίδος».
Ακολουθεί ολόκληρο το μήνυμα του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. Μακαρίου:
ΜΗΝΥΜΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, Χριστός Ανέστη!
Με περισσή συγκίνηση σάς απευθύνω το παρόν μήνυμα επ᾽ ευκαιρία των εκδηλώσεων μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης.
Οι Έλληνες του Πόντου αποτελούν ένα παλαίφατο κομμάτι της ελληνικής διαχρονίας και ένα πολυτίμητο ζωντανό μέλος του Μείζονος Ελληνισμού και, συνεπώς, η τραγωδία της Γενοκτονίας που υπέστησαν από κοινού με τους χριστιανικούς πληθυσμούς των Αρμενίων και Ασσυρίων στις αρχές του 20ου αιώνος δεν μπορεί παρά να σηματοδοτεί για τις συνειδήσεις των απανταχού Ελλήνων Ορθοδόξων ένα ανείπωτο τραύμα. Ένα τραύμα, όμως, που πρωτίστως οι ίδιοι οι Έλληνες του Πόντου μεταποίησαν μέσω της πίστεώς τους και των στερρών εκκλησιαστικών καταβολών τους σε πρόκληση για εκ νέου κατάφαση της ζωής και της δημιουργικότητας ως δώρων του Τριαδικού Θεού. Μέσα από τις αδυσώπητες συμπληγάδες της νεώτερης ιστορίας οι εκ Πόντου αδελφοί μας προσέφεραν στο Πανελλήνιο μερικές από τις πιο λαμπρές σελίδες του δυναμισμού και της αντοχής της ελληνικής ψυχής.
Οι παρατηρήσεις αυτές έχουν ως σκοπό να καταστήσουν την ευθύνη της τραγωδίας της Γενοκτονίας υπόθεση ακόμα πιο επιτακτική, αφ᾽ ενός μεν ως απαίτηση αναγνώρισης, αφ᾽ ετέρου δε ως εκζήτηση ειλικρινούς συμφιλιώσεως. Ωστόσο, τόσο η μία όσο και η άλλη είναι εφικτές μονάχα μέσω της υπέρβασης της μισαλλοδοξίας, της εμπέδωσης του αμοιβαίου σεβασμού και της καλλιέργειας της ιστορικής μνήμης. Γι᾽ αυτό και δράσεις όπως αυτές, τις οποίες επί σειρά ετών διοργανώνει και πραγματοποιεί η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας όχι μόνο προσανατολίζονται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά επίσης αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για όλους, εφόσον υπηρετούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την τιμή προς τους νεκρούς που άδικα χάθηκαν κατά τη Γενοκτονία.
Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τίποτα· να μην ξεχνάμε τις λευκές πορείες θανάτου, τα στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων, την Καταστροφή της Σμύρνης, τους εκτοπισμούς και τους εξανδραποδισμούς, τους μάρτυρες επισκόπους Χρυσόστομο Σμύρνης, Γρηγόριο Κυδωνιών, Αμβρόσιο Μοσχονησίων, Προκόπιο Ικονίου και Ευθύμιο Ζήλων, το αίμα των χιλιάδων που έρρευσε υπέρ πίστεως και πατρίδος. Όταν δεν ξεχνάμε, γνωρίζουμε ποιοι είμαστε· όταν δεν ξεχνάμε, έχουμε τη δύναμη που χρειαζόμαστε να συνεχίσουμε το ταξίδι μας μέσα στην ιστορία προς την Βασιλεία του Θεού· όταν δεν ξεχνάμε γινόμαστε τύπος και υπογραμμός για όλα τα έθνη.
Είμαι πεπεισμένος ότι και φέτος θα ανανεώσετε το σθένος της ψυχής σας και θα επαναβεβαιώσετε το χρέος σας απέναντι στους νεκρούς προγόνους και τους αγέννητους που μέλλει να αναζητήσουν σε εσάς, σε όλους μας, λόγον ζωής και λόγον ελπίδος.
Επί δε τούτοις συγχαίρων και πάλιν τους διοργανωτές και τους μετέχοντες διατελώ μετά πολλής εν Χριστώ Αναστάντι αγάπης και διαπύρων ευχών,
Ο Αρχιεπίσκοπος
† Ο Αυστραλίας Μακάριος