Πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα, που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, αλλά χρειάζεται να εξηγείται και σε λόγια απλούστερα.
Ο Μητροπολίτης Γαλλίας, κ. Εμμανουήλ, έχει ασχοληθεί επί μακρόν με το ουκρανικό ζήτημα εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ώστε χρειάζεται να ανατρέξει κανείς σε μία σχετικά πρόσφατη συνέντευξη του στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» (Κεφαλά Αλεξία), όπου εξηγεί το ζήτημα αναλυτικά.
Η Ουκρανία ζητάει Αυτοκεφαλία. Τι σημαίνει «χορήγηση Αυτοκεφαλίας» και πότε συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Όπως γνωρίζουμε, η Ορθόδοξη Εκκλησία απαρτίζεται από 14 Αυτοκέφαλες Εκκλησίες οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους ευχαριστιακά. Η πρώτη δε Εκκλησία κατά την τάξη είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο αποτελεί τον σύνδεσμο της ενότητας και την «Εκκλησία την Προκαθημένη της αγάπης».
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει την ευθύνη της διαφυλάξεως της πανορθοδόξου ενότητος, αποτελεί το συντονιστικό κέντρο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει το αποκλειστικό προνόμιο να χορηγεί τη λεγόμενη «Αυτοκεφαλία», δηλαδή τη δυνατότητα μια τοπική Εκκλησία να είναι αυτοδιοικούμενη και να εκλέγει τον προκαθήμενό της.
Οι προϋποθέσεις εκχωρήσεως Αυτοκεφαλίας σε κάποια τοπική Εκκλησία είναι να συντρέχουν κανονικοί λόγοι και διοικητικές ανάγκες. Ας μην ξεχνούμε ότι όλα τα Αυτοκέφαλα των νεότερων Πατριαρχείων και λοιπών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών φέρουν την υπογραφή του εκάστοτε Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.
Η Ουκρανία με ποιον τρόπο έφτασε να ζητάει επίμονα Αυτοκεφαλία και πώς υποστηρίζεται αυτό;
Η Μητρόπολη Κιέβου από της ιδρύσεώς της ήταν Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όλοι οι μητροπολίτες Κιέβου εκλέγονταν και χειροτονούνταν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Με την Πράξη του Οικουμενικού Πατριάρχου Διονυσίου Δ” του 1686, παραχωρήθηκε άδεια στον Πατριάρχη Μόσχας να χειροτονεί τον υπό ορισμένες προϋποθέσεις εκλεγμένο μητροπολίτη Κιέβου από την τοπική Εκκλησία. Ο μητροπολίτης Κιέβου δε, όφειλε πάντοτε να μνημονεύει του κανονικού ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου ως έξαρχος αυτού, και μετά να μνημονεύει το όνομα του Πατριάρχου Μόσχας.
Αυτό δείχνει και την κανονική εξάρτηση του Μητροπολίτου Κιέβου από τη Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως. Το γεγονός δε αυτό μνημονεύεται και στον Τόμο Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Πολωνίας το 1924. Σήμερα, έπειτα από 27 χρόνια ανεξαρτησίας του ουκρανικού κράτους και με τη σύμφωνη γνώμη ικανής μερίδας του ουκρανικού λαού, της Ολομέλειας του Κοινοβουλίου και το επανειλημμένο αίτημα του προέδρου της χώρας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε «περί της αποδοχής αιτήματος εκχωρήσεως Αυτοκεφαλίας είς την εν Ουκρανία Ορθόδοξον Εκκλησίαν».
Σε τι εκκλησιαστική κατάσταση βρίσκεται η Ουκρανία και τι είδους προβλήματα υπάρχουν;
Στην Ουκρανία υπάρχουν οι α) Ουκρανική Ορθόδοξος Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας), β) το λεγόμενο «Πατριαρχείο Κιέβου», και γ) η ονομαζόμενη «Αυτοκέφαλη Ουκρανική Εκκλησία».
Επιπλέον υπάρχει ένα ποσοστό ουκρανών ουνιτών, καθώς και άλλες μικρότερες χριστιανικές Εκκλησίες. Σε ένα κράτος με πολλά προβλήματα λόγω της αποσπάσεως της Κριμαίας από τη Ρωσία και του συνεχιζόμενου από το 2014 πολέμου στις δύο περιφέρειες της Ανατολικής Ουκρανίας, του Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, έρχεται να προστεθεί το περίπλοκο εκκλησιαστικό ζήτημα, το οποίο για περισσότερο από 1/4 του αιώνος απασχολεί την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Σε αυτή λοιπόν τη βάση καλείται το Οικουμενικό Πατριαρχείο να εργαστεί για την επίλυση του ταλανίζοντος το ορθόδοξο εν Ουκρανία πλήρωμα σχίσματος.
Η Ρωσία πώς αντιδρά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσικής Ομοσπονδίας και ουκρανικού κράτους όπως είπαμε παραπάνω είναι μάλλον εχθρικές και τούτο λόγω της συνεχιζόμενης εμπόλεμης καταστάσεως. Το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίο εξακολουθεί να έχει στη δικαιοδοσία του τη μερίδα της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, βιώνει ασφαλώς τις ανάλογες δυσκολίες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΔΩ