Ιστορική ήταν η σημερινή ημέρα για την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής και τους Ελληνορθοδόξους, καθώς ύστερα από 21 χρόνια και την καταστροφή του εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ο Εθνικός Ιερός Προσκυνηματικός Ναός του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν, όπως χαρακτηρίζεται πλέον, στη Νέα Υόρκη, εγκαινιάστηκε από τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο μετά την ανοικοδόμησή του.
- Του Νίκου Οικονόμου / ope.gr
Η επιλογή της ημερομηνίας των Εγκαινίων συνέπεσε με την ημέρα Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, ενώ τελέστηκε με τη συμπλήρωση 100 ετών από την ίδρυση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και τη πραγματοποίηση της 46ης Κληρικολαϊκής Συνέλευσης, η οποία είναι και η πρώτη επί των ημερών του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου.
Στην ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής ανέφερε ότι αυτός ο ναός θα κοσμεί το Σημείο Μηδέν για τους επόμενους αιώνες και θα αποδεικνύει το σθένος του ανθρώπου, ο οποίος μπορεί να καταφέρει τα πάντα όταν έχει πίστη και λειτουργεί συλλογικά. Παράλληλα, ο Σεβασμιώτατος τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι παρόλο που πρόκειται για Ελληνορθόδοξο οίκο προσευχής και λατρείας, θα είναι ανοιχτός σε όλους και σημείο αναφοράς, όπου όσοι έρχονται θα μπορούν να οραματιστούν ένα κόσμο ευσπλαχνίας, συμφιλίωσης και συγχώρεσης.
Archbishop @Elpidophoros of America speaking at the Consecration of the St. Nicholas Greek Orthodox Church and National Shrine at Ground Zero. pic.twitter.com/XkNINjEhGz
— GOARCH Press Office (@GOARCH_Press) July 4, 2022
Αναλυτικά, η ομιλία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου κατά τη Θεία Λειτουργία των Εγκαινίων του Εθνικού Ιερού Προσκυνηματικού Ναού του Αγίου Νικολάου:
Σεβασμιώτατοι και Θεοφιλέστατοι,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί αδελφές και αδελφοί εν Χριστώ,
Σήμερα, φέραμε το Ιερό Λείψανο του Μεγάλου Θαυματουργού Αγίου των Μύρων στον τελευταίο τόπο εναπόθεσής του, εντός δηλαδή της Αγίας Τραπέζης του Ιερού βήματος του αναστημένου Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου και Εθνικού Προσκυνήματος. Αυτή η αρχαιοτάτη τελετή χρονολογείται από την περίοδο που πρωτοοικοδομήθηκαν χριστιανικοί ευκτήριοι οίκοι επί των τάφων των μαρτύρων και των αγίων.
Σήμερα, αυτά τα Ιερά και πολύτιμα λείψανα ενός Αγίου, του οποίου η ιστορία εκτείνεται στο διάβα των χιλιετιών, πέραν των ωκεανών, στη Μικρά Ασία και στη δόξα του Βυζαντίου που συνεχίζει να υπάρχει στη ζωή του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου – ενώνονται με την ιστορία εκείνων για τους οποίους το Παγκόσμιο Εμπόριο Κέντρο έγινε ο τόπος της ταφής τους. Αυτοί οι σύγχρονοι μάρτυρες, που θανατώθηκαν εξαιτίας ενός άδικου μίσους, στερήθηκαν ακόμη και το δικαίωμα της ταφής τους. Και έτσι με τα σημερινά εγκαίνια, το Ground Zero (το Σημείο Μηδέν) έγινε για αυτούς ένας παντοτινός Ιερός Τόπος, ένας τόπος μνήμης, ένας τόπος συμφιλίωσης, συγχώρησης και αγάπης.
Όλοι εσείς που έχετε συγκεντρωθεί εδώ – είτε εντός αυτών των λαμπρών μαρμάρινων τοίχων – τοίχων φτιαγμένων από το ίδιο το μάρμαρο με τον Παρθενώνα των Αθηνών, είτε έξω και προσεύχεστε μαζί μας στο Liberty Park, το οποίο σήμερα, Τετάρτη Ιουλίου, είναι το πιο κατάλληλο μέρος για να βρίσκεστε… Όλοι σας γίνεσθε μάρτυρες των εγκαινίων αυτών και της σημασίας τους για τον Ναό του Αγίου Νικολάου, που καταστράφηκε στις 11 Σεπτεμβρίου.
Τη σημασία τους για την πόλη και την πολιτεία της Νέας Υόρκης, της οποίας η Λιμενική Αρχή έγινε σύμψυχος εταίρος στην πρόκληση να ανοικοδομήσουμε και να αποκαταστήσουμε αυτό που τότε χάθηκε.
Τη σημασία τους για τον αμερικανικό λαό, του οποίου η καρδιά σημαδεύτηκε τόσο βαθειά την τραγική και μοιραία εκείνη ημέρα.
Και τη σημασία τους για τον κόσμο, ο οποίος έχει ανάγκη από θετικά μηνύματα από τη θρησκεία, από την αφοσίωση στο Θεό.
Προσωπικά δεσμεύομαι δημόσια ότι θα προσφέρουμε ό,τι καλύτερο έχουμε από την ελληνορθόδοξη πίστη μας – μια πίστη που αγκαλιάζει τον κόσμο και καθοδηγείται από τον μεγαλύτερο ηγέτη που έχουμε γνωρίσει εδώ και αιώνες:
τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο, τον ιστορικά μακροβιότερο Πατριάρχη που υπηρετεί στην Έδρα του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέου.
Επιλέξαμε την Τέταρτη Ιουλίου για αυτά τα εγκαίνια για έναν πολύ ιδιαίτερο λόγο: την επιλέξαμε ακριβώς επειδή αυτή η ημέρα συνιστά την πεμπτουσία των αμερικανικών εθνικών εορτών και αντιπροσωπεύει τα καλύτερα χαρακτηριστικά της Ελευθερίας μας: την ελευθερία της συνείδησης και την ελευθερία της λατρείας, όπως εμείς οι ίδιοι κρίνουμε ως καλύτερα για εμάς τους ίδιους και για τις οικογένειές μας.
Αυτή είναι η ομορφιά της Αμερικής και θα είναι επίσης και η ομορφιά του Εθνικού Προσκυνήματος του Αγίου Νικολάου. Διότι, αν και είναι ένας Ελληνορθόδοξος ευκτήριος οίκος, εν τούτοις καλωσορίζουμε σε αυτόν τους πάντες. Προσκαλούμε τους πάντες. Δεχόμαστε τους πάντες. Και εφαρμόζουμε την αγάπη προς τους άλλους, όχι την προκατάληψη, όχι την απόρριψη, και σίγουρα όχι το μίσος.
Αυτό το Προσκύνημα θα είναι ένα μέρος για όλους όσους επισκέπτονται τον Ιερό αυτό Τόπο, στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, ένα μέρος για να στοχαστούν και να οραματιστούν ένα κόσμο όπου το έλεος είναι αναπόφευκτο, η συμφιλίωση είναι επιθυμητή και η συγχώρηση είναι δυνατή.
Θα βρισκόμαστε εδώ κατά τους επόμενους αιώνες, ως ένα φως στο λόφο, ως ένας λαμπερός φάρος δείχνοντας στον κόσμο τί μπορεί να πετύχει το ανθρώπινο πνεύμα, εάν αφήσει το φως μας να λάμψει μπροστά σε όλους τους ανθρώπους, όπως ακριβώς το φως αυτού του Έθνικού Προσκυνήματος θα φωτίζει στο εξής κάθε νύχτα τον ουρανό της υπέροχης πόλης μας.
Φίλοι μου, σήμερα εσείς ανάβετε αυτό το λυχνάρι της ειρήνης, της ελπίδας, της πίστης, και της αγάπης, και το έλαιον αγαλλιάσεως που προσφέρατε όλοι εσείς πού στέκεστε έξω από την Εκκλησία θα συνεισφέρετε και το οποίο προστίθεται στο λάδι που θα συλλέξουμε σε λίγα λεπτά. Αυτό το λάδι θα κρατήσει αναμμένη την κανδύλα της Αγίας Τράπεζης, η οποία θα λάμπει αιωνίως ως ένδειξη αφοσίωσης και μαρτυρίας.
Έχουμε διανύσει πολύ δρόμο για να φτάσουμε σε αυτή την πολύτιμη στιγμή, και δεν θα ήταν δυνατό να το επιτύχουμε χωρίς τα τρία πρόσωπα που τιμούμε σήμερα. Μέσω αυτών των προσώπων, τιμούμε επίσης και όλους εκείνους – και ειδικά τους Φίλους του Αγίου Νικολάου – των οποίων οι θυσίες κατέστησαν δυνατά τα επιτεύγματα αυτής της ημέρας.
Ο Dennis Mehiel, ο Michael Psaros, και πάνω απ᾽ όλους ο πατήρ Αλέξανδρος.
Ακόμα και αν είχαμε όλη την ημέρα στη διάθεσή μας να μιλήσουμε για αυτούς, δεν θα ήταν ασφαλώς δυνατό να πούμε αρκετά για να να εκφράσουμε επαρκώς την ευγνωμοσύνη μας. Αλλά επιτρέψτε μου να αναφέρω τα εξής:
Dennis, διακρίθηκες για την ανεξάντλητη ενέργειά σου και στην προσήλωσή σου στην προσπάθεια να φέρεις σε συνεννόηση την Εκκλησία και την Πολιτεία, ώστε να βρεθεί η λύση για την ανοικοδόμηση του ναού.
Michael, ο ασυγκράτητος ενθουσιασμός σου σε ανέδειξε νικητή! Ποτέ δεν τα παράτησες και δεν ενέδωσες ποτέ ενώπιον των δυσκολιών.
Και εσείς πάτερ Αλέξανδρε, Πρωτοπρεσβύτερε του Οικουμενικού Θρόνου, κανείς δεν έκανε περισσότερα από εσάς για να μας φέρει τη νίκη του λαού – την κυριολεκτική σημασία του ονόματος Νικόλαος. Αργότερα αυτή την εβδομάδα, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα σας απονείμει την υψηλότερη τιμή του Έθνους μας σε Αμερικανό πολίτη – το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Και δεν είναι άξιον απορίας. Όταν όλοι έχασαν την πίστη τους, εσείς την κρατήσατε. Όταν όλοι εγκατέλειψαν την ελπίδα, εσείς ελπίζατε ακόμα περισσότερο. Και η αγάπη που έχετε γιατί αυτή την Εκκλησία θα αναγνωρίζεται για πάντα μέσα σε αυτό το Προσκύνημα, καθώς θα τοποθετήσουμε στο Νάρθηκα αυτής της Εκκλησίας, την εικόνα του προστάτου Αγίου σας, του Αγίου Αλεξάνδρου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ως αιώνιο μνημείο για σας, για τη θυσία σας, για την πίστη σας και για την αγάπη σας.
Φίλοι μου: Συνεχίζουμε τώρα με τη Θεία Λειτουργία, με ευγνωμοσύνη στον Θεό για το έλεός του και με αίνους και ωδές δοξολογίας για τα θαύματά του, τα οποία βλέπουμε με τα μάτια μας σήμερα στον Ελληνικό Ορθόδοξο Ναό και Εθνικό Προσκύνημα του Αγίου Νικολάου. Αμήν.
Ο Εσπερινός των Εγκαινίων
Χθες το απόγευμα στον Ιερό Ναού του Αγίου Νικολάου, τα θυρανοίξια του οποίου είχαν γίνει στις 2 Νοεμβρίου 2021 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τελέστηκε ο Πανηγυρικός Εσπερινός των εγκαινίων χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, ο οποίος μαζί με τον Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομο εκπροσωπούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην 46η Κληρικολαϊκή Συνέλευση.
Κατά την πανηγυρική ακολουθία του Εσπερινού ο Σεβασμιώτατος τίμησε την εξαιρετική υπηρεσία του Γιώργου Γκιτζίκου και του Άντυ Βενιόπουλου, οι οποίοι “χρησιμοποίησαν τα αξιοσημείωτα ταλέντα και τις δεξιότητές τους για να φέρουν το Ιερό σε ζωτικές στιγμές της κοινής αποκάλυψης: πέρυσι, παραμονή της 11ης Σεπτεμβρίου, r ο Φωτισμός του Ιερού· στην Τριακοστή Επέτειο της Πατριαρχικής θητείας του Παναγιωτάτου, για το άνοιγμα των θυρών από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο· και απόψε, για αυτόν τον Εσπερινό και τα εγκαίνια αύριο”, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος εξέφρασε επίσης τις ευχαριστίες του στον Πατριάρχη Σερβίας κ.κ. Πορφύριο, ο οποίος δώρισε ένα πλήρες σύνολο περίτεχνα καλύμματα για τον Άγιο Νικόλαο.
Η εκ νέου ανοικοδόμηση του ναού του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν, ο οποίος έπεσε και αυτός θύμα της τρομοκρατικής επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους την 11η Σεπτεμβρίου 2001, αποτελούσε ένα μεγάλο στοίχημα για την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής και την ομογένεια. Στην Εγκύκλιο του με αφορμή την 4η Ιουλίου και τα Εγκαίνια ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος χαρακτήρισε το ναό – σύμβολο ως γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος ενώ, σε ανάρτησή του μετά το πέρας της ακολουθίας του Εσπερινού έγραψε: “Μέγας Εσπερινός: Με υπερηφάνεια και ευγνωμοσύνη για τη χάρη του Θεού και τους απίστευτους κόπους λίγων αφοσιωμένων ψυχών, εορτάζουμε τα Εγκαίνια της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου. Και σε αυτόν τον αναστημένο Ναό, εμπνευσμένο από την πολύτιμη μας Αγία Σοφία, βλέπουμε έναν φάρο Πίστεως, Ελπίδας και Αγάπης που θα εμπνεύσει τον κόσμο”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Νέα Υόρκη: Τα εγκαίνια του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν – Ξεκίνησε η 46η Κληρικολαϊκή Συνέλευση
Άγιος Νικόλαος – Σημείο Μηδέν: Ο ναός που αναγεννήθηκε από τις στάχτες του
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής για 4η Ιουλίου και εγκαίνια του Αγίου Νικολάου
Φωτογραφίες: Δημήτριος Πανάγος / Πληροφορίες: clergylaity.org