Στο πλαίσιο της επίσκεψης που πραγματοποιεί στη Θεσσαλονίκη, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος εγκαινίασε το απόγευμα της Τετάρτης 25ης Σεπτεμβρίου 2024 την έδρα της «Βυζαντινής Θεσσαλονίκης», σε ένα ιστορικό και εμβληματικό κτήριο που παραχωρήθηκε γι’ αυτόν τον σκοπό από την Ιερά Μονή Βλατάδων.
Ο Παναγιώτατος άνοιξε επίσης την φωτογραφική έκθεση που φιλοξενείται εκεί για την Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με αφορμή τη συμπλήρωση 180 ετών από την ίδρυσή της. Η έκθεση, η οποία διοργανώθηκε με τη συνεργασία της Σχολής, της «Βυζαντινής Θεσσαλονίκης» και του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της οποίας ένα μέρος παρουσιάστηκε στην φετεινή 88η ΔΕΘ πριν από λίγες εβδομάδες, αφορά στην ιστορία της Σχολής από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, με ιδιαίτερη μνεία των σημαντικότερων γεγονότων στην πορεία της στον χρόνο.
Στην εκδήλωση που προηγήθηκε των εγκαινίων ο Παναγιώτατος, μιλώντας για την Θεολογική Σχολή, αναφέρθηκε στην ιστορία της, στην ανακαίνιση του κτηριακού της συγκροτήματος που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου ένα έτος, αλλά και στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την επαναλειτουργία της, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την θετική έκβαση του σχετικού διαλόγου.
«Η προσπάθεια επαναλειτουργίας της Σχολής (της Χάλκης) προχωρεί με ταχείς ρυθμούς», τόνισε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε:
«Ο Υπουργός Παιδείας της Τουρκίας επισκέφθηκε τη Σχολή μας, συνομίλησε με τον άγιο Καθηγούμενο, ο οποίος ηγούμενος με τους συνεργάτες του μετέβησαν δις εις την ‘Αγκυρα και συνέχισαν τις επαφές και το διάλογό των. Και την προσεχή εβδομάδα πρόκειται να μεταβεί εις την πρωτεύουσα μία διευρυμένη αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, δια να συνεχίσει το διάλογο, ως προς τα τεχνικάς λεπτομερείας. Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα επιτευχθεί συντόμως η επαναλειτουργία της Σχολής μας και θα εκπληρωθεί ο ιερός πόθος όλων ημών των καθ’ οιονδήποτε τρόπο συνδεομένων με την Σχολή, διότι η εντολή προς τους αρμοδίους του Υπουργείου Παιδείας προήλθε άνωθεν, από τον εξοχότατο Πρόεδρο κύριο Ερντογάν».
«Και κατά τούτο είμεθα πλέον βέβαιοι, ότι ευρισκόμεθα εις τα πρόθυρα της επαναλειτουργίας της Σχολής μας πάντοτε με την χάρη του αγίου Θεού», πρόσθεσε.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε ότι στα εκατόν είκοσι επτά χρόνια λειτουργίας της, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης – της οποίας υπήρξε σπουδαστής και ίδιος – συνεισέφερε στην Εκκλησία διακόσιους είκοσι διδασκάλους της ορθόδοξης Χριστιανικής θεολογίας, οι οποίοι «εδιακόνησαν ευκλεώς και θυσιαστικώς το λαό του Θεού και την ιερά επιστήμη τους».
«Συνεπληρώθησαν ήδη πεντήκοντα και τρία έτη από την όλως αδίκου κατάργηση του θεολογικού τμήματος της τροφού Χαλκίτιδος Σχολής. Επαναλαμβάνουμε ωστόσο και πάλι, ότι δεν θα πάψουμε να αγωνιζόμεθα δια την επαναλειτουργία της, δια να διδάσκεται και πάλι στο ηγιασμένο τούτο σχολείον μας η εκκλησιαστική θεολογία, να καλλιεργείται και να διακηρύσσεται η Ορθόδοξος Χριστιανική μαρτυρία προς τον σύγχρονο άνθρωπο. Τότε η πρωτόθρονος εκκλησία της Ορθοδοξίας θα αποκτήσει και πάλι το θεολογικό της φυτώριο, το όποιο θα την τροφοδοτεί με ικανά στελέχη, σάρκα εκ της σαρκός της, ευλαβείς κληρικούς και εργάτες της θεολογίας, συνεχιστές των παραδόσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίοι θα αναλάβουν θέσεις ευθύνης εις την εκκλησία, ως εκφραστές του κοινού πνεύματος της Χάλκης και του αειφεγγούς Φαναρίου».
«Τίποτε στη ζωή της Εκκλησίας δεν ευδοκιμεί, εάν δεν έχει σταθερά θεολογικά θεμέλια», συμπλήρωσε.
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι φέτος στις 12- 13 Σεπτεμβρίου, χοροστάτησε στη Θεία λειτουργία και μετείχε, ακολούθως, σε ημερίδα , στον «λόφο της ελπίδας», όπου και είναι κτισμένη η Σχολή της Χάλκης, με αφορμή την ίδρυση της Σχολής (13.9.1844) από το πατριάρχη Γερμανό τον Δ’.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε και στο περιεχόμενο της φωτογραφικής έκθεσης για τη Χάλκη, στα νέα γραφεία της «Βυζαντινής Θεσσαλονίκης», εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την αποτύπωση της ζωής της Σχολής, όταν στο παρελθόν λειτουργούσε, εικόνες από το κτίριο και τους ανθρώπους της, πατριάρχες, κτήτορες, σχολάρχες, επιμελητές και καθηγητές.
«Χαιρόμαστε και διότι δίδεται έμφαση και εις το ιστορικό κτίριο της Σχολής, του οποίου η προ μηνών αρξαμένη ανακαίνιση και επέκταση, τη λαμπρά ευεργετική χορηγία του Άρχοντος Εξάρχου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας κυρίου Αθανασίου Μαρτίνου και της εριτίμου συζύγου αυτού, κυρίας Μαρίνης Μαρτίνου δια να έχει μάλλον χρηστάς ελπίδας δια το μέλλον της Σχολής», ανέφερε σχετικά.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης συνεχάρη τους διοικούντες τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη και τους φορείς που συνέπραξαν για να ανακαινιστεί και να διατεθεί το κτήριο, και να πραγματοποιηθεί η φωτογραφική έκθεση για τη Χάλκη, τον Πρόεδρο της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης, τον Μητροπολίτη πρώην Θεσσαλονίκης κ. ‘Ανθιμο, τον νυν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεο, τον αντιπρόεδρο Παντελή Φιλιππίδη, τη Γενική Γραμματέα της Χαρά Παπαδόπουλου, το μέλος της και Πρόεδρο του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αμορίου κ. Νικηφόρο και τον Ηγούμενο της Χάλκης, Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό. Εξέφρασε επίσης τη χαρά του, που συστεγάζεται εκεί και η εταιρία μελέτης της Ίμβρου και Τενέδου.
Πέρα του Παναγιωτάτου, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αμορίου κ. Νικηφόρος, Πρόεδρος του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου της πόλης κ. Π. Φιλιππίδης και η Γ. Γραμματέας της «Βυζαντινής Θεσσαλονίκης» κ. Ζαχαρώ Παπαδοπούλου.
Στην εκδήλωση και στο άνοιγμα της έκθεσης παρέστησαν πολλοί Αρχιερείς, Ηγούμενοι Ιερών Μονών, κληρικοί και μοναχοί, Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, απόφοιτοι της Σχολής, Καθηγητές των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι των σωμάτων ασφαλείας, του Λιμενικού Σώματος Θεσσαλονίκης, και της τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και πλήθος κόσμου από την Θεσσαλονίκη και άλλες περιοχές.
Χαιρετισμός Κ. Γκιουλέκα
«Είναι πάντα γεγονός για κάθε πόλη και για τη Θεσσαλονίκη, η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη, είναι όμως διπλά σημαντικό το γεγονός ότι επισκέπτεται την πόλη, όχι μόνον ο Οικουμενικός Πατριάρχης, αλλά ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος», τόνισε στο χαιρετισμό του ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Κώστας Γκιουλέκας και συνέχισε:
«Με τη μοναδική σας πορεία, πραγματικά λαμπρύνετε συνεχώς και ακτινοβολείτε τον οικουμενικό θρόνο, ακτινοβολείτε τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία στα πέρατα της οικουμένης και σας ευχαριστούμε».
Ο Υφυπουργός επεσήμανε τη στενή σχέση των κατοίκων της πόλης με τις εκκλησίες και τους ιερείς της και διαβεβαίωσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη, πως «κάθε φορά που έρχεστε, η πόλη μεταβάλλεται σε μία ανοιχτή εκκλησιά, γιατί μπορεί στις εκκλησίες μας να μεταλαμβάνουμε των αχράντων μυστηρίων, με τη δική σας όμως παρουσία και τη δική σας λαμπρή προσωπικότητα, μας κάνετε να μεταλαμβάνουμε και των μυστηρίων του γένους, αφού είστε η κεφαλή του γένους μας, Παναγιώτατε.
Και με την έννοια αυτή, αύριο, που θα αποχωρήσετε από αυτή την πόλη, να ξέρετε ότι οι ευχές και οι προσευχές όλων των πνευματικών των πιστών θα σας συνοδεύουν, περιμένοντας να ξαναέρθει ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης».
Χαιρετισμός Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεου
Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος, εξέφρασε την χαρά και την ικανοποίηση του για την παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στη Θεσσαλονίκη, στα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου και της έκθεσης για τη Χάλκη, καθώς και τις ευχαριστίες του προς τον προκάτοχό του και Πρόεδρο της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης Μητροπολίτη ‘Ανθιμο, ο οποίος δε μπόρεσε να παραστεί.
«Οι συνεργαζόμενοι φορείς που ίδρυσαν την “Βυζαντινή Θεσσαλονίκη”, θέλησαν να θυμίσουν σε όλους τους Θεσσαλονικείς σε ποια πόλη κατοικούν, εμπνέοντας θάρρος και δύναμη για σύγχρονη δημιουργία, αξιοποιώντας ταυτόχρονα καλύτερα τη σπουδαία ιστορία της βυζαντινής Θεσσαλονίκης. Σε καλύτερες συνθήκες, σήμερα, εξακολουθεί αυτόν τον σημαντικό αγώνα της, παράλληλα επιτέλους με το παγκόσμιο δίκτυο βυζαντινών πόλεων, να αναδείξει την Θεσσαλονίκη, ώστε να διαδραματίσει το ρόλο που της ανήκει» ανέφερε.
Ο Μητροπολίτης κ. Φιλόθεος συνέχισε, λέγοντας ότι μέσα από αυτή τη δραστηριότητα αναδεικνύεται ταυτόχρονα και ο βυζαντινός πολιτισμός «ως μία δροσερή πηγή πνευματικού πλούτου». Χαιρέτησαν, επίσης, ο Αντιπρόεδρος της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Παντελής Φιλιππίδης και η γενική γραμματέας της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης, Χαρά Παπαδοπούλου.
Η «Βυζαντινή Θεσσαλονίκη» είναι Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία, που ίδρυσαν το 2019, με πρωτοβουλία του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, σημαντικοί επιχειρηματικοί φορείς της πόλης, με την συμμετοχή σε αυτήν της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, της HELEXPO-Δ.Ε.Θ., της Ιεράς Σταυροπηγιακής Πατριαρχικής Μονής Βλατάδων και σαράντα προσωπικοτήτων από τον ευρύτερο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών.
Το εμβληματικό κτήριο στις παρυφές της ‘Ανω Πόλης, επί της οδού Κλειούς 9, αποτελεί ευγενή παραχώρηση του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της Ιεράς Μονής Βλατάδων και δίνει την δυνατότητα στην Β.Θ. να εξελίξει με τις καλύτερες προϋποθέσεις, τον σχεδιασμό της για την σύσταση του Παγκόσμιου Δικτύου Βυζαντινών Πόλεων, με σκοπό την διεξαγωγή δράσεων που στοχεύουν στην ανάπτυξη σχέσεων οικονομικής συνεργασίας και φιλίας, με εκείνους τους λαούς που η βυζαντινή ιστορία αποτελεί με κάποιον τρόπο ένα σημαντικό σημείο αναφοράς τους.
Περισσότερες φωτογραφίες στο άλμπουμ:
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Φάνης Γρηγοριάδης)