Η ανάμνηση του θαύματος που επιτέλεσε κατά την Δ’ Οικουμενική Σύνοδο η Αγία Ευφημία εορτάστηκε σήμερα στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι όπου φυλάσσεται σε λάρνακα το ιερό λείψανο της Αγίας. “Η Αγία Ευφημία τιμάται ως «δογμάτων των πατρικών προστάτις»”, είπε μεταξύ άλλων στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος συμπροσευχήθηκε στη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε την Τρίτη, 11 Ιουλίου 2023, ημέρα της εορτής, ιερουργούντος του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, ο οποίος χοροστάτησε και στον Μεγάλο Εσπερινό, την παραμονή της εορτής.
Εκκλησιάστηκαν οι Αρχιερείς Σεβασμιώτατοι Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Γουίνιπεγκ κ. Ιλαρίων, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, και ο Θεοφιλ. Ξανθουπόλεως κ. Παΐσιος, κληρικοί, μοναχοί και μοναχές, και πλήθος πιστών από την Πόλη, την Ελλάδα και τη Μ. Βρεταννία.
Η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη
Μετά την Απόλυση, ο Παναγιώτατος απευθύνθηκε προς το εκκλησίασμα, υποδεχόμενος με εγκαρδιότητα στον Πατριαρχικό Ναό και στο ιστορικό Κέντρο της Ορθοδοξίας τους προσκυνητές από το εξωτερικό.
“Ήλθατε από διάφορες περιοχές της Ελλάδος, την Αιτωλοακαρνανία, την Άρτα, την Λειβαδιά, την Εράτυρα Κοζάνης και από την Μεγάλη Βρεταννία, την Ιερά Αρχιεπισκοπή Θυατείρων. Βρίσκεσθε στην Πόλη μας με επί κεφαλής ευλαβεστάτους κληρικούς, καθηγητές, την κυρία Πρόεδρο του Συλλόγου «Αι Μάρκος Άρτας», όλοι σας ευσεβείς προσκυνητές στον πανίερο τόπο, όπου φυλάσσονται επί μακρούς αιώνας τα όσια και τα ιερά του Γένους μας. Εδώ υπάρχει παντού η σφραγίδα του πολιτισμού μας, το αποτύπωμα της ευφυίας και της ευσεβείας των προγόνων μας. Εδώ αφουγκράζεται κανείς τον σφυγμό της ζωντανής ιστορίας του Γένους και της Ορθοδοξίας. Νιώθετε εδώ την εύλαλη σιωπή του δικού μας, του δικού σας, παρελθόντος. Τίποτε από αυτά δεν είναι ξένο για σας, αφού κι εσείς δεν είσθε ξένοι εδώ, στην πνευματική μήτρα του Γένους. Έχουμε ακούσει πολλές φορές από προσκυνητές, ότι όταν βρίσκονται εδώ στην Πόλη δεν αισθάνονται ότι «ήλθαν», αλλά ότι «επέστρεψαν», ότι ξαναήλθαν εδώ όπου ανήκουν πνευματικώς .
Τιμούμε σήμερα την ιερά μνήμη της Αγίας Ευφημίας, τα τίμια λείψανα της οποίας φυλάσσονται στον Πατριαρχικό μας Ναό, εδώ που είμαστε συνηγμένοι εν τω ονόματι του Κυρίου μας. Δύο φορές τον χρόνο εκτίθενται στον σωλέα προς προσκύνηση, την 11η Ιουλίου, την επέτειο δηλαδή του πολυθρυλήτου θαύματος της Αγίας, και τη 16η Σεπτεμβρίου, ημέρα της τελειώσεως της Αγίας Ευφημίας διά του μαρτυρίου υπέρ της πίστεως εις Χριστόν κατά τον διωγμό του Διοκλητιανού. Όπως πολλοί από εσάς θα γνωρίζουν, η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνος, το έτος 451, εδογμάτισε και διεκήρυξε, απέναντι στον μοναφυσιτισμό και τον νεστοριανισμό, την ένωση και αλληλοπεριχώρηση της θείας και της ανθρωπίνης φύσεως στο ένα πρόσωπο του Χριστού, «ασυγχύτως, αχωρίστως, ατρέπτως, αδιαιρέτως». Αυτό το μυστήριο της θεανθρωπινότητος, το οποίο ενσαρκώνει και εκφράζει σε όλες τις εκφάνσεις της η ευλογημένη ζωή της Εκκλησίας, επεσφράγισε με το θαύμα της η Αγία Ευφημία. Εγράφησαν οι δύο Τόμοι για τη Χριστολογία, ο ορθόδοξος και ο αιρετικός, και τοποθετήθηκαν μέσα στη λάρνακα της Αγίας, πάνω στο στήθος της. Όταν άνοιξαν τη λάρνακα, ο μεν Τόμος των αιρετικών βρέθηκε «κατερριμένος τοις ποσί», πεταμένος στα πόδια της Μεγαλομάρτυρος, ενώ ο Τόμος με τον Όρο της Χαλκηδόνος εις τας «τιμίας χείρας» της. Η Αγία τιμάται έκτοτε ως «δογμάτων των πατρικών προστάτις»”.
Η τιμή των Αγίων ανήκει στον πυρήνα της ταυτότητός μας
Στη συνέχεια, ο Πατριάρχης επεσήμανε ότι για εμάς τους Ορθοδόξους, η τιμή των Αγίων ανήκει στον πυρήνα της ταυτότητός μας.
“Όλοι οι Άγιοι ακτινοβολούν την δόξα και την λαμπρότητα της Αναστάσεως του Κυρίου και της επουρανίου Βασιλείας Του. Οι εορτές και οι πανηγύρεις τους, τα τίμια λείψανα και οι ιερές εικόνες τους, τα συναξάρια, η ζωή και τα θαύματά τους, η αφοσίωσή τους στον Χριστό και την Εκκλησία Του, όλα αυτά αποτελούν πηγή πνευματικού πλουτισμού για εμάς τους πιστούς. Οι Άγιοι και οι Μάρτυρες είναι έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο και τον κόσμο. Όπως έχει γραφή, «η Εκκλησία προχωράει στην ιστορία με τα βήματα των Αγίων».
Δοξάζουμε τον Θεόν της αγάπης για όσα επιδαψιλεύει στην Εκκλησία Του. Η πορεία της Εκκλησίας στον κόσμο δεν εκτυλίσσεται, βέβαια, έξω από την ιστορική πραγματικότητα και τις αντιφάσεις της. Αποστολή της είναι να λειτουργή ως «το φως του κόσμου» (Ματθ. ε’, 14), να αγωνίζεται ακατάπαυστα για την εν Χριστώ μεταμόρφωσή του. Εμείς εδώ στην Βασιλεύουσα δεν μετράμε τα πράγματα και τις εξελίξεις με ποσοτικά και εξωτερικά κριτήρια. Όλα βρίσκονται στα χέρια του Χριστού, που είναι «το άλφα και το ωμέγα, ο πρώτος και ο έσχατος, η αρχή και το τέλος» (Αποκ. β’, 13). Εκείνος είναι «η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Ιωάν. ιδ’, 6). Ο Χριστός είναι η εγγύησις για το παρόν της Εκκλησίας και για την ευλογημένη πορεία της προς την αιώνιο Βασιλεία Του, «όπου ήχος καθαρός εορταζόντων και βοώντων απαύστως “Κύριε δόξα Σοι”!».
Αυτή είναι η χαρά και η ελπίδα μας, η οποία βιώνεται με ιδιαίτερη ένταση σε κάθε Θεία Λειτουργία, που πάντοτε αποτελεί μια αναστάσιμη εμπειρία. Από εδώ τρέφεται η αμετακίνητη βεβαιότητα ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι άρρηκτα και αιώνια συνδεδεμένο με την Πόλιν των πόλεων, και ότι οι ναοί και τα προσκυνήματά μας και τα αγιάσματά μας θα παραμείνουν εσαεί τόπος ανακαινισμού και αγιασμού και θα χαρίζουν σε όλους νάματα ζωής αιωνίου.
Με αυτές τις σκέψεις και με αισθήματα αγάπης και τιμής, σας καλωσορίζουμε όλους σας, φίλοι προσκυνητές, ευχαριστούμε για την παρουσία και τη συμπροσευχή σας στον πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό και στην πανήγυρη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ευφημίας, από το τίμιο σκήνος της οποίας πάντες «ρώσιν αρυόμεθα αδαπάνητον», «τας ψυχάς φωτιζόμεθα και νούν ελλαμπόμεθα». Ο εν Τριάδι Θεός να σας ευλογή και να σας σκέπη, να χαρίζη υγεία και όλα τα σωτηριώδη δωρήματά Του σε εσάς και τους αγαπημένους σας.”
Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος μοίρασε το αντίδωρο και μικρές ευλογίες προς τους πιστούς και έβγαλε αναμνηστικές φωτογραφίες μαζί τους στην αυλή του Πατριαρχείου.
Φωτογραφίες: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο