Στην διαχρονική προσφορά της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, η οποία “ενσαρκώνει και συμβολίζει την ιδέα της οικουμενικότητος, το πνεύμα του διαλόγου, τον πολιτισμό της ειρήνης και της αδελφοσύνης”, αναφέρθηκε η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, στην ομιλία του, κατά τη διάρκεια εκδηλώσης που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης, 23 Δεκεμβρίου 2021, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο της Κωνσταντινούπολης, και ήταν αφιερωμένη στα 30 έτη της Πατριαρχικής διακονίας του. Μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι το Πατριαρχείο εξακολουθεί να είναι φωταυγής φάρος στην πορεία προς το μέλλον.
“Ευχαριστούμε ολοκαρδίως για την εξόχως τιμητική για το ταπεινό πρόσωπό μας εκδήλωση, και προσθέτουμε αμέσως ότι θεωρούμε πως η τιμή αναφέρεται στην Μητέρα Εκκλησία, στην οποία και ημείς οφείλουμε τα πάντα. Η Μεγάλη Εκκλησία αξίζει τις τιμές, αυτή ζη και μαρτυρεί περί της ελθούσης χάριτος και της προσδοκωμένης Βασιλείας επί δύο χιλιετίες εις την ευλογημένη αυτή γη, την Πόλιν των Πόλεων και σε ολόκληρη την οικουμένη. Διακονεί τον λαόν του Θεού, τον αγιάζει, τον διαποιμαίνει. Αυτή παράγει πολιτισμό, ο οποίος έχει πανανθρώπινη εμβέλεια.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο σφράγισε την ιστορία όχι μόνο του Χριστιανισμού, αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητος και εξακολουθεί να είναι φωταυγής φάρος στην πορεία προς το μέλλον. Αυτή εκχριστιάνισε τους Σλαυικούς λαούς, και συγχρόνως άνοιξε γι’ αυτούς την οδό για να αναπτύξουν τον ιδικόν τους πολιτισμό. Από αυτή ξεκίνησε η Βυζαντινή τέχνη, η αρχιτεκτονική των ναών, η τέχνη της εικόνος, που εντυπωσιάζουν όχι μόνον ως καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και ως έξοχη δοξολογική θεολογική γλώσσα, μαζί με την βαθυστόχαστη θεολογία των Πατέρων. Εδώ διασώθηκαν τα έργα των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, των ποιητών και των φιλοσόφων. Χάρη στην Εκκλησία επεβίωσε το Γένος μας σε δύσκολους καιρούς, διέσωσε την πίστη του, την γλώσσα του, τον πολιτισμό του, την ταυτότητά του. Και σήμερα η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ενσαρκώνει και συμβολίζει την ιδέα της οικουμενικότητος, το πνεύμα του διαλόγου, τον πολιτισμό της ειρήνης και της αδελφοσύνης. Αγωνίζεται για την ενότητα της Χριστιανοσύνης, καλλιεργεί τον διαθρησκειακό διάλογο, και την συνάντηση με τον σύγχρονο κόσμο, πιστή στην παράδοση της Ορθοδοξίας και με ευαισθησία για τα υπαρξιακά προβλήματα και τις αναζητήσεις του ανθρώπου. Πράγματι, ισχύει η άποψη του Ιερωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου, ότι αν δεν υπήρχε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, «θα έπρεπε να είχε εφευρεθεί».”
Στο πλαίσιο της εκδηλώσεως παρουσιάστηκε το βιβλίο “Βοσπορίς. Ανθοδεσμίς 30 διηγημάτων της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου”, η οποία ήταν μία Πολίτισσα αγωνιστρία και πεζογράφος, που έζησε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
Αναφερόμενος ο Πατριάρχης στην προσωπικότητά της επεσήμανε:
“Μας εντυπωσιάζει ιδιαιτέρως το γεγονός ότι η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, σαρξ εκ της σαρκός της Πόλεώς μας, γόνος της ιστορικής Βλάγκας, πίστεψε στη δύναμη της δημοτικής γλώσσας, η οποία φέρει και διασώζει όλα τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά της ενιαίας ελληνικής γλώσσας, της μητρικής γλώσσας του πνεύματος. Αγωνίσθηκε για την πίστη της αυτή και για τα ίσα δικαιώματα των γυναικών, και είναι γεγονός ότι πλήρωσε το τίμημα που καταβάλλουν συνήθως οι πρωτοπόροι. Η δικαίωση έρχεται κατά κανόνα εκ των υστέρων”.
Ο Παναγιώτατος συνεχάρη και ευχαρίστησε την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος, και τον διευθυντή της Ελλογιμ. Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, καθώς και την Εκδοτική Δημητριάδος, για τη δημιουργία της σειράς με τίτλο «Φανάριον τηλαυγές», με την ευκαιρία της εφετινής επετείου του, και με πρώτο εκδοτικό καρπό της το εν λόγω βιβλίο που επιμελήθηκαν ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Φιλόθεος Μαρούδας και η Ελλογιμ. κ. Βασιλική Λαμπροπούλου, και το οποίο προλογίζει ο Σεβ. Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος.
“Είμαστε ευγνώμονες για όλα αυτά, για όσα ο Θεός της αγάπης επεδαψίλευσε και προσφέρει στην Ομογένεια, καθώς και για όλους εκείνους οι οποίοι αγωνίζονται γι’ αυτή, μελετούν την ιστορία και το παρόν της, ενδιαφέρονται για το μέλλον της, για τον πολιτισμό της, και αναγνωρίζουν τη σημασία και τη συμβολή της Μεγάλης Εκκλησίας στη διάσωση και ανάπτυξη της ταυτότητάς της. Εμείς ως Πατριάρχης προσπαθήσαμε να εκφράσουμε το πνεύμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το ενδιαφέρον του για τον πολιτισμό στις ποικίλες διαστάσεις του. Σταθήκαμε στο πλευρό της νεολαίας μας σε όλα τα οράματα και τις πρωτοβουλίες της και συνεχίζουμε να το πράττουμε. Και είμαστε βέβαιοι, ότι και στο μέλλον ο,τι ωραίο και υψηλό θα δημιουργηθή εδώ στην Ομογένεια, θα έχει το αποτύπωμα της Ορθοδοξίας, του ταμιευτήρος των αξιών του Γένους.”
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην αξιολογική επανάσταση που έφερε ο Χριστιανισμός, με το μήνυμα του Ευαγγελίου να απευθύνεται, χωρίς διακρίσεις, προς κάθε άνθρωπο.
“Ο πολιτισμός μας έχει χαρακτηρισθή προσφυώς ως «πολιτισμός του προσώπου» και «πολιτισμός της αλληλεγγύης». Είναι δημιουργική ενσάρκωση και έκφραση της αξιολογικής επαναστάσεως, την οποία έφερε στον κόσμο και στον πολιτισμό ο Χριστιανισμός. Το Ευαγγέλιο απευθύνθηκε προς όλους τους ανθρώπους. Σε όλους είναι ανοικτή η οδός προς την σωτηρία. Αγνοήθηκαν οι διακρίσεις μεταξύ Ιουδαίων και Ελλήνων, ελευθέρων και δούλων, μορφωμένων και απαιδεύτων, πλουσίων και πτωχών, ανδρών και γυναικών. Γεννήθηκε η ιδέα της ενιαίας ανθρωπότητος. Στη θέση του «εγώ» ήλθε το «εμείς», η κοινότης και η αδελφοσύνη, η αγάπη ακόμη και προς τον εχθρό. Όλα αυτά δεν επετεύχθησαν αυτομάτως, αλλά απαιτούσαν αγώνα, προσευχή και υπομονή.
Αυτή η πορεία συνεχίζεται και σήμερα. Η βίωση των χριστιανικών αξιών παραμένει αιώνιο καθήκον. Ιδίως στις μεγάλες εορτές της πίστεώς μας, αποκαλύπτεται σε όλους μας αυτή η αλήθεια ως χρέος και δέον, εν ευχαριστία προς τον πάνδωρο Θεό για την χάριν και το χάρισμα της αληθινής ελευθερίας, την οποία μας προσφέρει με την Ενανθρώπησή Του. Δεν περίμενε να πάμε εμείς σε Αυτόν, αλλά εκείνος, μας αναζήτησε. Είναι ο «Εμμανουήλ», ο Θεός μαζί μας, πάντοτε «υπέρ υμών». Αυτό είναι το μήνυμα των Χριστουγέννων, η αλήθεια της θεανθρωπινότητος: Τίποτε δεν είναι τόσο ιερό όσο ο άνθρωπος, αφού κοινωνός της φύσεώς του έγινε ο ίδιος ο Θεός. Αυτό αποτελεί το αξιολογικό κριτήριο του κάθε πολιτισμού.”
Τον Παναγιώτατο και τους παρισταμένους καλωσόρισε στο Σισμανόγλειο Μέγαρο η Γενική Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη Ευγεν. κ. Γεωργία Σουλτανοπούλου ενώ για το βιβλίο “Βοσπορίς” και το έργο της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου μίλησαν οι συντελεστές της εκδόσεως και ιστορικοί από την Πόλη και την Ελλάδα. Στο δεύτερο μέρος της εκδηλώσεως το Καλλιτεχνικό Σύνολο ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ, υπό τη διεύθυνση του Εντιμολ. Άρχοντος Δικαιοφύλακος κ. Παναγιώτη Ανδριόπουλου, θεολόγου, παρουσίασε μελοποιημένα ποιήματα που μελετούσε, κατά την περίοδο της φοιτήσεώς του στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης και τα οποία κατέγραφε σε ένα τετράδιο, που πριν λίγα χρόνια εκδόθηκε προς τιμήν του στη μορφή βιβλίου.
Φωτογραφίες: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο