Ενενήντα εννέα χρόνια από την ημέρα που εγκαινιάσθηκε ο ναός της Αγίας Αικατερίνης στο Σουέζ, ο ιστορικός ναός που «έζησε» τις χαρές και τις λύπες των Αιγυπτιωτών, ανοίγει πάλι τις πύλες του ανήμερα της εορτής της Αγίας που φέρει το όνομά της, αλλά και των γενεθλίων του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ. κ. Θεόδωρου Β’.
Ρεπορτάζ: Κάτια Τσιμπλάκη
Στις 25 Νοεμβρίου 2022, οι καμπάνες θα ηχήσουν στην Αγία Αικατερίνη στο Σουέζ, αυτή τη φορά χαρούμενα καθώς ο ναός ανακαινισμένος θα υποδεχθεί τους Έλληνες Αιγυπτιώτες αλλά και Αιγύπτιους Χριστιανούς. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας θα τελέσει τα θυρανοίξια στο ναό που βρίσκεται στην καρδιά της Αιγύπτου.
Ο ναός βρίσκεται στην ιστορική πόλη που ήκμαζε επί δεκαετίες ο Ελληνισμός και ξεριζώθηκε κατά τον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του ’67 αφήνοντας σε λίγες ώρες το μόχθο μιας ζωής. Οι καμπάνες του ναού της Αγίας Αικατερίνης που υπαγόταν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας δεν χτύπησαν ποτέ ξανά.
Η Ελληνική παροικία του Σουέζ έσβησε εν ριπή οφθαλμού από τις ριπές του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Η Ελληνική Λέσχη, το Σχολείο, το Προξενείο, ο ναός της Αγίας Αικατερίνης έμειναν γεμάτα υλικό πλούτο, αναμνήσεις και «φορτωμένα» με μια λαμπρή ιστορία που φωτίζει ακόμη και μέσα από τα ερειπωμένα αλλά μοναδικής αρχιτεκτονικής κτήρια της Ελληνικής Κοινότητας Σουέζ.
Ο ναός είχε αφεθεί στη φθορά του χρόνου και ήταν ετοιμόρροπος. Στις 25 Μαΐου 1979 με βάση το Καταστατικό της Ελληνικής Κοινότητας Σουέζ, η οποία πλέον είχε διαλυθεί, πέρασε ολόκληρη η περιουσία της στην Ελληνική Κοινότητα Καΐρου. Ανάμεσα στα κτήματα και στα ακίνητα ήταν και ο ναός της Αγίας Αικατερίνης.
Ο Προκαθήμενος του Δευτερόθρονου Πατριαρχείου ανέλαβε την πρωτοβουλία για την αποκατάσταση του Ναού. Τις δαπάνες ανέλαβε η Orascom, ο όμιλος της ισχυρής επιχειρηματικής οικογένειας των Αιγυπτίων Ναγκίμπ, Νάσεφ και Σάμεχ Σαουΐρις. Οι εργασίες αποκατάστασης του ναού έγιναν εκ βάθρων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του ναού. Τα αφιερώματα των πιστών καθαρίσθηκαν, συντηρήθηκαν και τοποθετήθηκαν εκ νέου στη θέση τους.
Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου εξασφάλισε τη σχετική άδεια αποκατάστασης από τις τοπικές αρχές και υπηρεσίες. Κάτι αντίστοιχο έγινε και με το Ελληνικό Κοιμητήριο στο Σουέζ το οποίο καθαρίσθηκε και απομακρύνθηκαν οι καταπατητές αλλά και ο ναός του Αγίου Γεωργίου ο οποίος είχε μετατραπεί σε χώρο απορριμμάτων.
Για τον Πατριάρχη Θεόδωρο, η αποκατάσταση του ναού όπως επίσης και όλων των Ορθόδοξων Χριστιανικών στην Αφρική ήταν προσωπικό στοίχημα. Συχνά μετέβαινε στην Αγία Αικατερίνη μαζί με τον Μητροπολίτη Μέμφιδος και Πατριαρχικό Επίτροπο Καΐρου κ. Νικόδημο και επέβλεπε ο ίδιος προσωπικά τις εργασίες.
Η ιστορία της Ελληνικής Κοινότητας Σουέζ
Η Ελληνική Κοινότητα Σουέζ ιδρύθηκε το 1888, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο ερευνητής της ιστορίας των Αιγυπτιωτών Νίκος Νικηταρίδης, με τίτλο “Οι Ελληνικές Εκκλησίες στην Αίγυπτο”. Επί προεδρίας Σπύρου Αντίππα, αγόρασε ένα οικόπεδο στο οποίο αργότερα χτίσθηκαν σχολεία και ο ναός της Αγίας Αικατερίνης. Το 1905 αγόρασε από την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση οικόπεδο 2.574τμ. Με έρανο αγοράσθηκε οικόπεδο 3.000 τμ στο οποίο ιδρύθηκε το ελληνικό κοιμητήριο και ανεγέρθηκε ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Γεωργίου.
Η θεμελίωση του ναού από τον Πατριάρχη Φώτιο
Στις 25 Δεκεμβρίου 1916 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος παρουσία του Πατριάρχη Φωτίου. Στο θεμέλιο λίθο τοποθετήθηκε επιγραφή που αναφέρει «Επί Σουλτάνου της Αιγύπτου Χουσέν Καμέλ, επί Γεωργίου του Πέμπτου Βασιλέως της Μεγάλης Βρετανίας, επί Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Φωτίου του Πρώτου και Εξάρχου β’ Αυγουσταμνικής και Ερυθράς Θάλασσας Χριστοφόρου, επί Γεωργίου Μαύρου Προέδρου της Ορθοδόξου Ελληνικής Κοινότητας». Ο ναός εγκαινιάσθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1923 ανήμερα της Αγίας Αικατερίνης.
Η εφημερίδα Αλεξανδρινός Ταχυδρόμος αναφέρει για τα εγκαίνια: “Η τελετή των εγκαινίων του εν Σουέζ ιερού ναού εγένετο χθες με μεγαλοπρεπέστατη σύμπασα δε η ελληνική παροικία στου Σουέζ είχε συρρεύσει και κατέκλυσε τον περίβολον του ναού και εισέρρευσε κατόπιν εις τον ναόν μετά την άρσιν των πυλών αυτού υπό του Πατριάρχου».
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα αμέσως μετά τα εγκαίνια η Φιλαρμονική παιάνισε τον Ελληνικό και τον Αιγυπτιακό Ύμνο και ακολούθησε δεξίωση στην παρακείμενη του ναού αίθουσα του Σχολείου.
Το μεσημέρι η Ελληνική Κοινότητα Σουέζ παρέθεσε γεύμα στο οποίο παρακάθησε ο Πατριάρχης Φώτιος, ο Πρέσβης, ο Πρόξενος και η Κοινοτική Επιτροπή. «Το εσπέρας εδόθη μέγας χορός εις την Σχολικής αίθουσαν επεσφραγίσας την αλησμόνητον δια την Ελληνικής εν Σουέζ παροικία εορτήν».
Μετά τα εγκαίνια και την προβολή που έλαβε από από τις εφημερίδες Έλληνες άρχισαν να προσφέρουν χρήματα για τον εσωτερικό της διάκοσμο. Το 1924 ξ Αδελφότητα των Καστελλοριζίων Σουέζ προσέφερε στο ναό εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που όπως περιγράφει δημοσίευμα της εποχής ήταν «αληθές αριστούργημα τέχνης και έργον του εν Αλεξανδρεία ομογενούς χρυσοχόου Δ. Μόσχου, στοιχίσασα περίπου 200 λίρες Αιγύπτου».