Στους εορτασμούς για την 144η επέτειο από τις μάχες για την απελευθέρωση της Στάρας Ζαγκόρα (1877, Ρωσοτουρκικός πόλεμος), που διοργάνωσαν ο ομώνυμος Δήμος και η Δεύτερη Ταξιαρχία Μηχανικού Τούντζας στο Μνημειακό Συγκρότημα των Υπερασπιστών της Στάρας Ζαγκόρα, συμμετείχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης της πόλης κ. Κυπριανός. Ο Σεβασμιώτατος προσευχήθηκε για την πόλη και τους κατοίκους της, παρακαλώντας τον Θεό να διαφυλάξει την εκκλησία Του και την πόλη από κάθε κακό και να τους δώσει ειρήνη και ηρεμία, ώστε να μπορούν πάντα να Τον ευχαριστούν, να Τον δοξολογούν και να Τον υμνούν.
Στην ομιλία του ο Σεβ. Μητροπολίτης θυμήθηκε τις δύσκολες στιγμές που πέρασαν οι πρόγονοι των Βουλγάρων και τους κάλεσε να μην ξεχάσουν τη βουλγαρική αξιοπρέπεια και να αγαπούν τη Βουλγαρία.
Στο εορταστικό πρόγραμμα ακούστηκαν ύμνοι και τραγούδια από την Χορωδία του Καθεδρικού Ναού «Άγιος Νικόλαος», με μαέστρο τη Μαρία Κόλεβα, ενώ συμμετείχε και το μουσικό σύνολο με γκάιντες «Οι μεγάλες γκάιντες» και το συγκρότημα «Ναντέζντα Χβοΐνεβα» από τη Στενήμαχο και τα σύνολα «Βούλγαροι», «Τραγούδι Ροδόπης» και «Ροδόπη Σμόλιαν», σολίστ της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, λαογραφικοί σύλλογοι και μαθητές του Ωδείου «Ορφέως Ήχοι» και της παιδικής χορωδίας «Ζάραβα», «Ρόντινα (Πατρίδα) 1860».
Κατατέθηκαν στεφάνια και η βραδιά έκλεισε με πυροτεχνήματα.
Η Στάρα Ζαγόρα και η μάχη του 1877
Η 31 Ιουλίου 1877 είναι μια τραγική ημερομηνία στην ιστορία της πόλης. Την ημέρα αυτή έλαβε χώρα κοντά στη Στάρα Ζαγκόρα η πρώτη μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στους δύο εμπόλεμους στρατούς του Ρωσοτουρκικού Απελευθερωτικού Πολέμου. Ο Τουρκικός στρατός δύναμης 48.000 ρίχτηκε στην πόλη, που την υπερασπίζονταν μόνο ένα μικρό Ρωσικό απόσπασμα και μια μικρή μονάδα Βούλγαρων εθελοντών.
Μετά από μια εξάωρη μάχη για τη Στάρα Ζαγκόρα οι Ρώσοι στρατιώτες και οι Βούλγαροι εθελοντές παραδόθηκαν υπό την πίεση του μεγαλύτερου εχθρικού στρατού. Τότε η πόλη βίωσε αμέσως τη μεγαλύτερη τραγωδία της. Ο οπλισμένος Τουρκικός στρατός, υποστηριζόμενος από Αλβανούς βασιβουζούκους (άτακτους), Τσερκέζους υπό τον Αχμέντ Τζιβέ, Γύφτους από το Τσιρπάν με την υλικοτεχνική υποστήριξη συμμετεχόντων Εβραίων και ενός Εβραίου διοικητή, διέπραξαν τη σφαγή της Στάρα Ζαγκόρα κατά των άοπλων αμάχων. Η πόλη κατακάηκε και ισοπεδώθηκε τις τρεις μέρες που ακολούθησαν τη μάχη. Με απίστευτο σαδισμό σφαγιάστηκαν 14.500 Βούλγαροι από την πόλη και τα χωριά νότια αυτής, όλοι δηλαδή οι Βούλγαροι πολίτες, πλην εξαιρέσεων. Άλλες 10.000 νέες γυναίκες και κορίτσια πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όλοι οι Χριστιανικοί ναοί χτυπήθηκαν από το πυροβολικό και κάηκαν. Το μόνο δημόσιο κτίριο που επέζησε από τη φωτιά ήταν το τζαμί, το Εσκί Τζαμίγια, που σώζεται ακόμη και σήμερα. Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη και χειρότερη σφαγή που αναφέρεται στη Βουλγαρική ιστορία και μια από τις τραγικότερες στιγμές των Βουλγάρων. Ενώ ο Βουλγαρικός λαός έχασε αυτή τη συγκεκριμένη μάχη για τη Στάρα Ζαγκόρα, τελικά κέρδισε τον πόλεμο. Σήμερα αρκετά μνημεία μαρτυρούν την ευγνωμοσύνη του Βουλγαρικού λαού στους απελευθερωτές του.
Η αναστήλωση της Στάρα Ζαγκόρα από την καταστροφή άρχισε αμέσως μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας. Ο πρώτος συμβολικός θεμέλιος λίθος τοποθετήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1879 από τον πρίγκιπα Αλέκο Μπογκόριντι. Η πόλη ανοικοδομήθηκε πάνω σε σχέδια του Τσέχου αρχιτέκτονα Λιούμπορ Μάγιερ και έγινε η πρώτη Βουλγαρική πόλη με σύγχρονη όψη μετά την Απελευθέρωση, με μεγάλους ευθείς δρόμους και ευρύχωρες πλατείες.
Κάθε χρόνο η 5η Οκτωβρίου εορτάζεται ως επίσημη μέρα της Στάρα Ζαγόρα με πολλαπλές εκδηλώσεις, συναυλίες, δραστηριότητες για παιδιά και πανηγύρι.
Πηγή ιστορικού: wikipedia
Επιμέλεια-Μετάφραση: Ευγενία Δίτσα