Ο Μητροπολίτης εν Κεντρώα και Δυτική Ευρώπη κ. Αντώνιος του Πατριάρχου Βουλγαρίας εγκαινίασε το Νεόκτιστο Παρεκκλήσιο του χωριού Κολάρτσι στην πόλη Τερβέλ της Βουλγαρίας το Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2020. Το Ιερό Παρεκκλήσιο είναι αφιερωμένο στην Αγία Χρυσή τη Νεομάρτυρα.
Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν πολλοί αξιωματούχοι της περιοχής ενώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Αντώνιος στην ομιλία του αναφέρθηκε στην ζωή της Αγίας Χρυσής και υπενθύμισε στους πιστούς ότι πρέπει να μιμηθούν την Αγία στην αφοσίωσή της στο Θεό. Ο Επίσκοπος σημείωσε ότι είναι πραγματικά μεγάλη ευλογία να χτιστεί ένας ναός, επειδή ο ναός είναι ένα σπίτι του Θεού – ένας τόπος για προσευχή και συνάντηση με τον Θεό, μέσω του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Ευχαρίστησε όλους όσους εργάστηκαν σκληρά για να χτίσουν αυτό το παρεκκλήσι. Εξέφρασε ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη στην ηγεσία του δήμου, επειδή με την πρωτοβουλία τους χτίστηκε το παρεκκλήσι.
Ακόμα, απονεμήθηκαν πιστοποιητικά τιμής σε όλους εκείνους που εργάστηκαν σκληρά για να έχουν τη δική τους Εκκλησία. Τέλος, ένα εορταστικό γεύμα ευλογήθηκε για όλους τους παρόντες.
Το χωριό Κολάρτσι έχει μικτό πληθυσμό – Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, με κυρίαρχο μουσουλμανικό πληθυσμό. Ωστόσο, όλοι ζουν σε ειρήνη και κατανόηση και υπομένουν τις δυσκολίες της ζωής μαζί. Ιδιαίτερα αξιέπαινη είναι η πρωτοβουλία της διοίκησης και του δημοτικού συμβουλίου του δήμου Tervel για την κατασκευή Ναών και Παρεκκλησιών σε μέρη όπου δεν υπάρχουν, καθώς και για την ανακαίνιση και επισκευή παλαιών. Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, αυτή είναι η τρίτη εκκλησία που αφιερώθηκε στο δήμο.
Η Αγία Χρυσή η Νεομάρτυς, στην οποία αφιερώθηκε ο Ναός, εκτελέστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από τους Οθωμανούς, αφού προηγουμένως αρνήθηκε να εξισλαμιστεί. Τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία της Χρυσής καταγράφηκαν για πρώτη φορά από τον διαπρεπή Έλληνα μοναχό και σύγχρονό της, Νικόδημο τον Αγιορείτη, ο οποίος στηρίχτηκε στη μαρτυρία του προηγουμένου της Ι.Μ. Σταυρονικήτα Τιμοθέου που γνώριζε προσωπικά τη Χρυσή.
Τόπος καταγωγής της φέρεται το χωριό Σλάτενα ή Σλάτινα της περιοχή των Μογλενών (νυν Χρυσή Πέλλας) και η ίδια αναφέρεται ως βουλγαρικής καταγωγής. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν μια από τις τέσσερις κόρες μιας φτωχής και πολύτεκνης οικογένειας. Κάποια μέρα, ενώ μάζευε ξύλα στην ύπαιθρο, κίνησε το ερωτικό ενδιαφέρον ενός ισχυρού μουσουλμάνου, ο οποίος αφού την απήγαγε της άσκησε αρχικά ασφυκτική πίεση και κατόπιν απειλές προκειμένου εκείνη να ασπαστεί το Ισλάμ ώστε να μπορέσει να την λάβει ως σύζυγό του.
Από την πλευρά της, η Χρυσή παρέμεινε σταθερή στην πίστη της παρά τις προτροπές ακόμη και των συγγενών της που δεχόμενοι και οι ίδιοι απειλές, την προέτρεψαν να εξισλαμιστεί προκειμένου να σώσει τη ζωή της. Η ακλόνητη στάση της Χρυσής είχε ως αποτέλεσμα την εξαγρίωση των Οθωμανών και τον μαρτυρικό της θάνατο μετά από σκληρά και πολυήμερα βασανιστήρια. Ως ημερομηνία του θανάτου της αναφέρεται η 13η Οκτωβρίου του 1795. Μετά τον θάνατό της, η σορός της παρελήφθη και θάφτηκε κρυφά από μερικούς χριστιανούς.
Η Αγία Χρυσή τιμάται ως αγία από αρκετές ορθόδοξες εκκλησίες, από τις οποίες άλλες τιμούν τη μνήμη της στις 13 Οκτωβρίου και άλλες στις 18 του ίδιου μήνα. Το 2009 ανακηρύχτηκε από τη βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία ως προστάτιδα των Βούλγαρων του εξωτερικού. Παράλληλα, το ίδιο έτος, το βουλγαρικό κράτος θέσπισε το ετήσιο βραβείο του «Βούλγαρου της Χρονιάς» που φέρει το όνομά της.
