Το γιατί δεν πρέπει να επεκταθούν τα ήδη υπάρχοντα ή να δημιουργηθούν νέα αποτεφρωτήρια στη Βουλγαρία (αλλά και γενικά στον κόσμο) ανέπτυξε σε επιστολή του, που θα διαβαστεί την Κυριακή του Ασώτου (20/2) στους Ιερούς Ναούς της Μητροπολιτικής του επαρχίας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως (Πλόβδιδ) κ. Νικόλαος. Η επιστολή γράφτηκε με αφορμή την είδηση ότι επίκειται επέκταση ή και δημιουργία νέου κρεματορίου στη Φιλιππούπολη, κάτι που υποδηλώνει βλασφημία προς το ανθρώπινο σώμα, που αποτελεί κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος.
Επιμέλεια-Μετάφραση: Ευγενία Δίτσα
Ολόκληρη η επιστολή:
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,
Δυστυχώς και πάλι πρέπει να ασχοληθούμε με το θέμα της κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων για την αποτέφρωση ανθρώπινων σωμάτων, τα λεγόμενα «κρεματόρια». Ο λόγος είναι οι πληροφορίες που λάβαμε για τις προθέσεις επέκτασης και αύξησης της χωρητικότητας του ήδη υπάρχοντος κρεματόριου στην πόλη της Φιλιππούπολης καθώς και για την κατασκευή ενός άλλου νέου.
Όλοι οι Χριστιανοί έχουν ακούσει τη φράση: «ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ» (Γεν. 3:19). Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο από χώμα και διέταξε μετά το θάνατό του να επιστραφούν τα λείψανά του στο χώμα. Αυτή είναι η χριστιανική πίστη και αυτή είναι η χριστιανική πρακτική για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια. Κάθε βαπτισμένος χριστιανός έχει το δικαίωμα να ταφεί κατ’ αυτόν τον τρόπο. Έχει το ιερό δικαίωμα μετά θάνατον να αφήσει το σώμα του στη γη, όπου μπορεί να αναπαυθεί εν ειρήνη έως την ημέρα της Μεγάλης Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Έτσι θάφτηκαν οι γονείς και οι προπαππούδες μας. Έτσι θέλουμε να ταφούμε και εμείς και οι πιστοί μας. Όλοι ξέρουν πώς νιώθεις όταν στέκεσαι μπροστά στον τάφο ενός κεκοιμημένου συγγενή. Εκεί, μπροστά στους τάφους των αγαπημένων μας, γνωρίζουμε και πιστεύουμε ότι ο Θεός είναι μαζί τους και αυτοί με τον Θεό. Εκεί νιώθουμε το πνεύμα τους και νιώθουμε ότι είναι μαζί μας. Καίγοντας τα σώματα των αγαπημένων μας, ουσιαστικά τα αρνούμαστε! Αυτό είναι βλασφημία και κατά των νεκρών και των ζωντανών!
Είναι βλασφημία γιατί το σώμα ενός Χριστιανού, νεκρού ή ζώντος, είναι ναός του Αγίου Πνεύματος (Α’ Κορ. 6:19), ναός του ζώντος Θεού (Β’ Κορ. 6:16) και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κάνει κανείς αυτό που του είναι πιο βολικό. Δεν μπορεί να ακρωτηριαστεί στη ζωή ή να καεί μετά θάνατον. Πρέπει να συμπεριφερόμαστε στο ανθρώπινο σώμα, που δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού, με ευλάβεια και ιερό δέος. Σε εκείνους που θα τολμούσαν να κάψουν έναν ναό ή ακόμα και μια εικόνα, δίκαια θα τους συμπεριφερόμασταν με περιφρόνηση και θα λέγαμε ότι βλασφημούν -και βλασφημούν- τον Θεό. Ρωτάω, δεν είναι ακόμη πιο βλάσφημο να καταπατάς τον ναό του ζώντος Θεού – το ανθρώπινο σώμα; Ο Άγιος Απόστολος Παύλος μας προειδοποιεί ότι «όποιος καταστρέφει τον ναό του Θεού, ο Θεός θα τον καταστρέψει» (Α’ Κορ. 3:17).
Απ’ όσο καταλαβαίνουμε, για την επέκταση ενός κρεματόριου ή την κατασκευή νέου αποτεφρωτηρίου, οι κρατικές αρχές έπρεπε να διεξαγάγουν «αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων». Η ίδια πρόθεση υπάρχει για το πνευματικό περιβάλλον;
Είναι σημαντικό γι’ αυτούς το ότι εκτός από το να αναπνέουμε αέρα μολυσμένο με σωματίδια τέφρας από καμένα ανθρώπινα σώματα, δημιουργούμε μια δηλητηριασμένη πνευματική ατμόσφαιρα; Ατμόσφαιρα περιφρόνησης για τον άνθρωπο; Ότι χάρη σε τέτοιες «επενδυτικές προθέσεις» και την ευνοϊκή στάση των κρατικών αρχών προς αυτές, για λόγους επιχειρηματικούς, φτάνει στο σημείο να θεωρείται το ανθρώπινο σώμα καθαρά ως απόβλητο;
Δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της επιδείνωσης των ανθρώπινων σχέσεων τις τελευταίες δεκαετίες και της εμφάνισης των κρεματορίων, δηλ. της εμφάνισης της ιδέας ότι τα ανθρώπινα σώματα μπορούν να καούν; Δεν είναι η καταστροφή του πνευματικού περιβάλλοντος ίδια, αν όχι μεγαλύτερη/χειρότερη, από τη βιολογική ρύπανση και καταστροφή της φύσης, για την οποία τόσο το κράτος και τα όργανά του νοιάζονται; Φυσικά, οι περιβαλλοντικές αρχές θα μου απαντήσουν ότι δεν υπάρχουν τέτοιες απαιτήσεις στους νόμους τους και ότι δεν ευθύνονται για τα πνευματικά και την ψυχή. Πολύ καλά! Την ευθύνη όμως την έχει η εκκλησία. Απαντώ και απαντά κάθε παπάς. Κάθε λαϊκός, χριστιανός, απαντά σε αυτό το ερώτημα. Και σας λέω ότι το κάψιμο των ανθρώπων είναι βλασφημία κατά του Θεού και ο Θεός δεν βλασφημάται. Η πραγματοποίηση τέτοιων επιχειρηματικών προθέσεων αργά ή γρήγορα θα τελειώσει άσχημα. Το λέω για να μην πω ότι δεν έχουν προειδοποιηθεί.
Καταλαβαίνω ότι τα κοιμητήρια της πόλης είναι υπερπλήρη και ότι οι δήμοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανακάλυψη νέων ταφικών χώρων. Ένα οργανωτικό πρόβλημα, όμως, δεν μπορεί να είναι η αιτία ενός ηθικού και πνευματικού προβλήματος. Ο καθένας μας έχει αγαπημένους νεκρούς, που βρίσκονται στους τάφους των προγόνων μας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σωστό από το να ταφεί κανείς στον τάφο των προγόνων του σαν έρθει η ώρα να παρουσιαστεί στον Θεό. Να είμαστε (εκείνη την ώρα) με αυτούς που μας δημιούργησαν και μας μεγάλωσαν και που θα χαρούν να είναι ξανά μαζί μας, καθώς θα περιμένουμε μαζί την Ημέρα της Κρίσης. Θέλω να πω ότι στη Βουλγαρία υπάρχουν αρκετοί τάφοι, που μπορούν να δεχθούν απογόνους και ότι το επιχείρημα ότι οι κληρονόμοι έπρεπε να είχαν καεί ως ειδωλολάτρες, επειδή δεν υπήρχε μέρος ταφής, είναι παραπλανητικό και αναληθές. Απλώς προσπαθούν να μας συνηθίσουν στην ιδέα ότι το κάψιμο ανθρώπινων σωμάτων είναι απλώς μια χρήσιμη διαδικασία και επιχείρηση, όπως κάθε άλλη. Τότε ας αρχίσουμε να δεχόμαστε ως φυσιολογικό κάθε άλλο ανέκδοτο με τον άνθρωπο και το ανθρώπινο σώμα. Όπως ήδη, αν παρατηρήσετε, ξεκίνησαν να κάνουν…
Υπό το πρίσμα των παραπάνω, παρακαλούμε τις περιβαλλοντικές αρχές που διενεργούν διαδικασίες εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) επενδυτικών έργων για την κατασκευή κρεματορίων (αποτεφρωτήρια ανθρώπινων λειψάνων ή όπως αλλιώς μπορούν να ονομαστούν) ή επέκτασης των υπαρχόντων, να λάβουν αυτή την επιστολή και να αντιληφθούν την κατηγορηματική διαφωνία μιας ολόκληρης κοινωνικής ομάδας -των Ορθοδόξων Χριστιανών, και την προειδοποίηση για τις εξαιρετικά δυσοίωνες επιπτώσεις στο περιβάλλον, τόσο στο πνευματικό όσο και στο υλικό
Αν μας πουν ότι χάσαμε οποιεσδήποτε νόμιμες προθεσμίες για την υποβολή ένστασης, ας έχουν υπόψη τους ότι ο νόμος του Θεού και οι συνακόλουθοι ηθικοί κανόνες στους οποίους αναφερόμαστε ισχύουν επ’ αόριστον.
Ο Θεός να μας βοηθήσει!
† Μητροπολίτης Φιλιππούπολης Νικόλαος
Αυτή η προσφώνηση πρέπει να διαβαστεί από τον άμβωνα της εκκλησίας στις 20 Φεβρουαρίου 2022 – Κυριακή του Ασώτου, μετά τη Θεία Λειτουργία.