Ως ενωτικό και ειρηνοποιό χαρακτηρίζει τον Μητροπολίτη Κιέβου κ. Ονούφριο (Πατριαρχείο Μόσχας) ο Πατριάρχης Βουλγαρίας κ.κ. Δανιήλ στο ευχετήριο μήνυμά του με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από την ενθρόνισή του, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην εμπόλεμη κατάσταση που βρίσκεται η Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022 και προσεύχεται για την ειρήνη στην Ουκρανία την οποία θεωρεί βασική προϋπόθεση για την επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Ως Προκαθήμενος πλέον της εν Βουλγαρία Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο κ.κ. Δανιήλ, οποίος ως Μητροπολίτης Βιδινίου είχε εκφραστεί πολλές φορές για την κατάσταση στην Εκκλησία της Ουκρανίας, αναγνωρίζει τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο ως τον κανονικό “Προκαθήμενο” της εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας. “Τη σημερινή ημερομηνία, ακριβώς πριν από 10 χρόνια, πραγματοποιήθηκε η πανηγυρική σας ενθρόνιση ως Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας μετά την κανονική εκλογή που διεξήγαγαν οι επίσκοποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας”, αναφέρει αρχικά.
Ο Πατριάρχης Βουλγαρίας σημειώνει ότι κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετούς περιόδου, ο κ. Ονούφριος έχει “καθιερωθεί ως άξιος διάδοχος μεγάλων επισκόπων και ομολογητών που υπήρξαν ιερείς του Μητροπολιτικού Καθεδρικού Ναού του Κιέβου. Η παροιμιώδης σεμνότητα, η ταπεινοφροσύνη, η μακροθυμία, η αγάπη για τον μοναχισμό και τον μοναχικό τρόπο ζωής, η προσπάθεια για την αυστηρή τήρηση της κανονικής τάξης που μας κληροδότησαν οι άγιοι πατέρες μας στην Εκκλησία, είναι χαρακτηριστικά στοιχεία της δύσκολης διακονίας σας ως επικεφαλής της αδελφική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας”.
Διαβάστε επίσης – Βουλγαρίας Δανιήλ: “Τραγωδία για κάθε Ορθόδοξο η έλλειψη εκκλησιαστικής κοινωνίας”
Προσευχή για ειρήνη
Αναφερόμενος στην περίοδο ποιμαντορία του κ. Ονουφρίου σημειώνει ότι: “Η εποχή σας συνέπεσε με σκληρές δοκιμασίες για τον ουκρανικό λαό και την Εκκλησία του. Αντιτάσεστε και συνεχίζετε, με τη βοήθεια του Θεού, να αντιστέκεστε σε κάθε προσπάθεια δημιουργίας διχόνοιας, διατηρώντας την ενότητα, την ακεραιότητα και την κανονικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, αυτά ήταν χρόνια διχασμού εντός της ίδιας της ουκρανικής κοινωνίας, κατά τη διάρκεια των οποίων εκδηλώνατε πάντα τον εαυτό σας ως ενωτικό και ειρηνοποιό – ένα ευαγγελικό καθήκον για κάθε αληθινό ποιμένα του Χριστού”.
Ο Πατριάρχης Βουλγαρίας κ.κ. Δανιήλ δεν παραλείπει στην ευχετήρια επιστολή του να αναφερθεί και στην οδυνηρή εξαιτίας του πολέμου κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία υπογραμμίζοντας ότι ο τερματισμός του πολέμου αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της παγκόσμια ειρήνης. “Τα τελευταία χρόνια, η αδελφική Ουκρανία διέρχεται το τρομερό χωνευτήριο ενός αιματηρού πολέμου. Όλοι προσευχόμαστε θερμά για την ειρήνη στην Ουκρανία, η οποία αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την ειρήνη σε ολόκληρο τον κόσμο. Προσευχόμαστε για εσάς προσωπικά, ο Πανάγαθος Θεός να σας δώσει πολλά ακόμη χρόνια με υγεία, πνευματική σύνεση και σθένος για να ηγηθείτε της θεόδοτης Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σας για τη σωτηρία, την ειρήνη και την πνευματική ευημερία του ευσεβούς ουκρανικού λαού”, καταλήγει.
Διαβάστε επίσης – Βουλγαρίας Δανιήλ: Να σταματήσει η αιματοχυσία στην Ουκρανία και να ξεκινήσει ο διάλογος
Εκκλησία της Βουλγαρίας και εκκλησιαστικό ζήτημα Ουκρανίας
Ο νέος Προκαθήμενος της Βουλγαρικής Εκκλησίας στο εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας συνεχίζει στην ίδια γραμμή που είχε χαράξει ως Μητροπολίτης Βιδινίου καθώς με την επιστολή του αυτή συνεχίζει να αναγνωρίζει τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο ως τον κανονικό “Προκαθήμενο” της εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας, και όχι τον Μητροπολίτη κ. Επιφάνιο τον οποίο το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τρεις ακόμη Εκκλησίες “Αλεξάνδρειας, Κύπρου και Ελλάδος) αναγνωρίζουν ως Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ουκρανίας μετά και την χορήγηση Τόμου Αυτοκεφαλίας το 2019.
Στα αξιοσημείωτα που αφορούν την Εκκλησία της Βουλγαρίας και τη στάση της στο εκκλησιαστικό ζήτημα στην Ουκρανία είναι ότι πέντε Επίσκοποί της (Φιλιππουπόλεως Νικόλαος, Στάρας Ζαγόρας Κυπριανός, Δοροστόλου Ιάκωβος, Βελίκης Σιώνιος και Σμόλιαν Βησσαρίων) συλλειτούργησαν τον περασμένο Μάιο στο Φανάρι με Επισκόπους της Εκκλησίας της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη κ.κ. Επφάνιο, γεγονός που έφερε την αντίδραση της Ρωσικής Εκκλησία η Ιερά Σύνοδος της οποίας έλαβε την απόφαση να μην συλλειτουργούν Ιεράρχες της με τους συγκεκριμένους Αρχιερείς.
Πάντως εκ της Εκκλησία της Βουλγαρίας ο Προκαθήμενος Αυτής δεν ήταν ο μόνος που ευχήθηκε στον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο. Ευχές έστειλε και ο Μητροπολίτης Λόβετς κ. Γαβριήλ ο οποίος ήταν συνυποψήφιος για τον Πατριαρχικό Θρόνο της Βουλγαρίας κατά την ψηφοφορία της 30ης Ιουνίου 2024 η οποία ανέδειξε, στον δεύτερο γύρο, ως νέο Προκαθήμενο τον κ.κ. Δανιήλ ο οποίος επικράτησε για λίγες ψήφους του Μητροπολίτη Βράτσης κ. Γρηγορίου. Εκκλησιαστική αναλυτές από τη γειτονική χώρα είχαν εκφράσει την άποψη ότι ο Πατριάρχης κ.κ. Δανιήλ οφείλει εν πολλοίς την εκλογή του στην στήριξη στον δεύτερο γύρο από τον Μητροπολίτη κ. Γαβριήλ. Πάντως για τη στάση στο εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας αναμένεται με ενδιαφέρον ποια θα είναι και η Συνοδική πορεία από πλευράς της Εκκλησίας της Βουλγαρίας.
Έκκληση Μητροπολίτη Επιφανίου προς τον Μητροπολίτη Ονούφριο
Την ώρα που οι σκληρές μάχες μαίνονται στο μέτωπο της Ουκρανίας έντονη κινητικότητα παρατηρείται το τελευταίο διάστημα ως προς το εκκλησιαστικό ζήτημα. Πριν λίγες ημέρες ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ. Επιφάνιος είχε επισκεφθεί το Φανάρι όπου συναντήθηκε με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
(Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου)
Έκκληση προς τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο για διάλογο σχετικά με την ενότητα απηύθυνε ο Μητροπολίτη κ.κ. Επιφάνιος ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στην επιστολή του ανέφερε:
Την ημέρα της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, στηριζόμενος προσευχητικά στη μεσιτεία, την καθοδήγηση και τη βοήθειά Της σε κάθε καλή πράξη, επιθυμώ να ανανεώσω την έκκλησή μου εκ μέρους της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας προς Εσάς, Δέσποτα, προς τους Ιεράρχες, τον κλήρο και τους πιστούς που Σας αναγνωρίζουν ως Προκαθήμενό τους: για το καλό και την εδραίωση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης στην Ουκρανία, για χάρη της Εκκλησίας του Χριστού, για χάρη της προστασίας της αλήθειας από τις προσπάθειες διαστρέβλωσής της, να αρχίσουμε αμέσως διάλογο.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, για διάφορους λόγους, τόσο εκκλησιαστικούς όσο και σε μεγάλο βαθμό εξωτερικούς, κοσμικούς, η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία υπέστη διαιρέσεις.
Για δεκαετίες οι Ιεράρχες, ο κλήρος και οι Ουκρανοί πιστοί επίμονα ζητούσαν από τη Μητέρα Εκκλησία μας, τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη -το Οικουμενικό Πατριαρχείο- βοήθεια και λύσεις στα προβλήματά τους. Επειδή μόνο αυτή και κανένας άλλος θεσμός, εκτός ίσως από την Οικουμενική Σύνοδο, η οποία δεν είχε συνεδριάσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα μπορούσε να αλλάξει αυτή τη θλιβερή κατάσταση των διχασμών και συγκρούσεων στην οποία βρισκόταν η Εκκλησία της Ουκρανίας.
Και με την χάρη του Θεού, το 2018, μετά από πολλές εκκλήσεις και επικλήσεις, χάρη στις σταθερές και κανονικά ορθές, γεμάτες μητρική στοργή και θυσιαστική διακονία αποφάσεις του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου και της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, οι οποίοι είχαν υποστεί παράνομους αφορισμούς και τιμωρίες εκ μέρους της εκκλησιαστικής εξουσίας της Μόσχας – όλοι αυτοί αποκαταστάθηκαν με τον κατάλληλο τίτλο και αναμφίβολα ανήκουν στο Σώμα της Εκκλησίας του Χριστού, έχοντας τη δική τους διακονία σε αυτήν.
Πάνω σε αυτή την σταθερή βάση από την Α.Θ. Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο συγκλήθηκε η Ενωτική Σύνοδος στο Ναό της Αγίας Σοφίας στο Κίεβο, στις 15 Δεκεμβρίου 2018, στην οποία προσκλήθηκαν όλοι οι Ορθόδοξοι Αρχιερείς, και ο καθένας από αυτούς, συμπεριλαμβανομένου Εσάς, Δέσποτα, ενημερώθηκε εγγράφως.
Οι Ιεροί Κανόνες ορίζουν ότι η συμμετοχή στη Σύνοδο της Εκκλησίας δεν είναι δικαίωμα αλλά υποχρέωση ενός επισκόπου. Και αφού προσκλήθηκε με το δέοντα τρόπο, ο επίσκοπος πρέπει να προσέλθει στη Σύνοδο. Δυστυχώς, για διάφορους λόγους, δεν προσήλθαν όλοι όσοι κλήθηκαν. Το κανονικό δίκαιο επίσης καθορίζει ότι η απουσία κάποιου από τους κληθέντες στη Σύνοδο, χωρίς να υπάρχει επαρκής λόγος, δεν μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για τις εργασίες της Συνόδου και τις αποφάσεις της. Αυτό ακριβώς συνέβη με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη, όπου δεν προσήλθαν κάποιοι από τους κληθέντες, αλλά αυτό δεν εμπόδισε το επιτυχές έργο της.
Η Σύνοδος στο Ναό της Αγίας Σοφίας, στις 15 Δεκεμβρίου του 2018, υιοθέτησε όλες τις αποφάσεις για τις οποίες συγκλήθηκε και δημιούργησε τη σταθερή κανονική βάση έτσι ώστε η ενιαία ήδη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ως Τοπική να λάβει, όπως το ζητούσε και επιθυμούσε για πολλά χρόνια, τον Τόμο Αυτοκεφαλίας από την Α.Θ. Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Το κανονικό δίκαιο και η τάξη γενικά, καθώς και ο Τόμος ειδικότερα, ορίζουν ότι όλα τα Ορθόδοξα εκκλησιαστικά ιδρύματα εντός της Ουκρανίας πρέπει να βρίσκονται σε οργανωτική και δικαιοδοτική ενότητα, ως μία και ενιαία Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ωστόσο, με μεγάλη θλίψη και πόνο όλοι μας βλέπουμε ότι, κυρίως λόγω της στάσης του Πατριαρχείου της Μόσχας, ένα μέρος των Ορθόδοξων δεν έχουν ακόμη ακούσει το κάλεσμα της ενότητας που τους απευθύνεται και δεν έχουν εκπληρώσει αυτό το καθήκον να είναι ενωμένοι. Αλλά ακόμη και μεταξύ εκείνων των Ουκρανών Ορθοδόξων που δεν ανήκουν ακόμη στην οικογένεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο αριθμός εκείνων που θέλουν να επιτύχουν αυτή την ενότητα αυξάνεται.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το σημείο που μας έδωσε ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος αναφέρει ότι ένα δέντρο γίνεται γνωστό από τους καρπούς του, όλος ο κόσμος μπορεί να δει ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας έχει δηλητηριαστεί βαθιά από τις ψευδοθρησκευτικές διδασκαλίες του «ρωσικού κόσμου», ο δηλητηριώδης και θανατηφόρος καρπός των οποίων είναι ο σημερινός τρομερός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ο διαβολικός και άθεος πόλεμος τον οποίο ο Πατριάρχης της Μόσχας αποκάλεσε ιερό και ευλόγησε τον Ρώσο ηγεμόνα και το στρατό του για όλα τα εγκλήματα που διέπραξαν και συνεχίζουν να διαπράττουν στη γη μας.
Επομένως, έχοντας ήδη μάθει με σαφή και αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι τόσο η ρίζα όσο και ο καρπός του «ρωσικού κόσμου» είναι κακοί, θα πρέπει να είναι σαφές σε όποιον πραγματικά επιθυμεί να διατηρήσει την καθαρότητα της Ορθοδοξίας και νοιάζεται για το καλό της Εκκλησίας ότι θα πρέπει να απομακρυνθεί από αυτό το κακό και να μην έχει καμία σχέση με αυτό το σκοτάδι.
Ακολουθώντας σταθερά και ακλόνητα αυτές τις αρχές εμείς ξανά και ξανά απευθυνόμαστε προς Εσάς, Δέσποτα, και προς όλους τους Ορθόδοξους αδελφούς και Ορθόδοξες αδελφές μας αλλά πρώτα απ’ όλα προς τους Επισκόπους και Ιερείς, οι οποίοι φέρουν την μεγαλύτερη ευθύνη, όπως αναφέρεται και στην Αγία Γραφή, με την έκκληση να ξεκινήσει ο διάλογος για την ενότητα άνευ προκαταρκτικών όρων.
Εμείς γνωρίζουμε ότι νωρίτερα εκ μέρους Σας ανακοινώθηκαν τρεις προϋποθέσεις για έναν τέτοιο διάλογο, συγκεκριμένα – να απορρίψουμε τις αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να μην ακούσουμε τα αιτήματα όσων παίρνουν αυτές τις αποφάσεις και επιθυμούν να είναι ενωμένοι, ως Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Λόγω αντικειμενικών και ανεξάρτητων από μας αιτιών, εμείς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε τέτοιες απαιτήσεις, επειδή έρχονται σε αντίθεση με την Αλήθεια και θα σήμαιναν για μας την απάρνηση του Θεού, ο Οποίος έδωσε στους Ιεράρχες και στον κλήρο μας τη χάρη της Ιερωσύνης, και της Εκκλησίας του Χριστού, η Οποία μέσω του έργου και των κόπων του Οικουμενικού Πατριάρχου ευεργέτησε την Ουκρανία.
Για αυτό το λόγο, με αγάπη ζητούμε από Εσάς και τους Ιεράρχες, οι οποίοι είναι μαζί Σας, να συμφωνήσετε να ξεκινήσουμε το διάλογό μας άνευ προκαταρκτικών όρων. Έτσι ακριβώς όπως ξεκίνησε ο διάλογος που ευλόγησε και υποστήριξε ο αείμνηστος Μητροπολίτης Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας Βολοντύμυρ και τον οποίον το Πατριαρχείο της Μόσχας κατέστρεψε. Είθε όλοι όσοι πραγματικά τιμούν τη μνήμη του Μητροπολίτη Βολοντύμυρ να τον πάρουν ως παράδειγμα.
Ως εκ τούτου, μη εγκαταλείποντας ποτέ την ελπίδα στον Θεό, στη μεσολάβηση της Παναγίας και όλων των Αγίων για την υπέρβαση των εκκλησιαστικών διαιρέσεων, παρά το γεγονός ότι όλες οι πολυάριθμες προηγούμενες εκκλήσεις μας προς Εσάς και όσους είναι μαζί σας για διάλογο έμειναν αναπάντητες, απευθύνομαι ξανά, Δέσποτα, προς Εσάς και όλους όσοι είναι μαζί Σας τώρα, και παρακαλώ μη μείνει αυτή η παράκληση, αυτό το απλωμένο προς Εσάς χέρι, χωρίς εποικοδομητική απάντηση.
Κάνω αυτή την έκκληση δημόσια, καλώντας ως μάρτυρες το πλήρωμα της Ορθοδοξίας και τον Ουκρανικό λαό. Είθε ο Θεός να ευλογήσει αυτό το καλό έργο με επιτυχία!
Με προσευχές για Εσάς,
† Ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιος
Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας
15 Αυγούστου 2024
Διαβάστε επίσης: Ανεξαρτησία από το Πατριαρχείο Μόσχας ανακοίνωσε η Ουκρανική Εκκλησία