Η μνήμη του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου εορτάσθηκε τη Δευτέρα 5 Νοεμβρίου, στον ομώνυμο καθεδρικό ναόν στα Ιεροσόλυμα.
Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Τήν Δευτέραν, 23ην Ὀκτωβρίου / 5ην Νοεμβρίου 2018, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου εἰς τόν ἐπ’ ὀνόματι ἱερόν αὐτοῦ Καθεδρικόν Ναόν, τόν κείμενον μεταξύ τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος καί τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως καί ἀποτελοῦντα τήν ἐσωτερικήν διάβασιν αὐτῶν.
Τόν ἔνδοξον ἅγιον τοῦτον ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει ὡς Ἀδελφόθεον, ἤτοι ὡς ἀδελφόν τοῦ Κυρίου κατά σάρκα, ἐπειδή οὗτος ἦτο κατά σάρκα υἱός τοῦ Ἰωσήφ τοῦ μνήστορος, ὁ ὁποῖος κατά τόν Νόμον κανονικῶς ἐθερωρεῖτο ὡς ὁ πατήρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί μνήστωρ τῆς Θεοτόκου.
Τοῦτον ἑορτάζει ἡ ἐκκλησία καί ὡς πρῶτον Ἐπίσκοπον τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων καί συγγραφέα ἐπιστολῆς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ὡς Πρόεδρον τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου τοῦ 49 μ.Χ. καί ὡς δίκαιον φονευθέντα ὑπό τῶν Ἰουδαίων ἐπειδή ἐκήρυττε τόν Ἰησοῦν ὡς τόν Χριστόν.
Τῆς ἑορτῆς ταύτης προεξῆρξεν ἐν τῷ Ἑσπερινῷ ἀφ’ ἑσπέρας καί ἐν τῇ θείᾳ Λειτουργίᾳ τήν πρωΐαν ὁ Μακαριώτατος Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Πέλλης κ. Φιλουμένου καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων καί Ἀραβοφώνων Πρεσβυτέρων, τοῦ ἐφημερίου τοῦ Ναοῦ τούτου Πρεσβυτέρου π. Φάραχ Μπαντούρ καί τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου καί τοῦ διακόνου π. Χάδερ.
Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ὁ Μακαριώτατος ἀνῆλθεν ἐνδεδυμένος πλήρει Ἀρχιερατικῇ στολῇ ὡς τά δώματα τοῦ Ναοῦ τούτου, ἔνθα τῇ συνοδείᾳ τῶν Ἁγιοταφιτῶν ἀνῆλθον πάντες εἰς τά Πατριαρχεῖα, διαβάντες διά τῆς πύλης τοῦ μοναστηρίου καί λαβόντες τό παραδοσιακόν ἀρτίδιον εὐλογίας ὑπό τῆς ὑπευθύνου τοῦ ἀρτοποιείου μοναχῆς Σεραφείμας.
Εἰς τά Πατριαρχεῖα ἀνεπέμφθη δέησις καί μετά τόν Πολυχρονισμόν, ὁ Μακαριώτατος προσεφώνησε τό ἐκκλησίασμα διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί:
«Δίκαιοι δέ κληρονομήσουσι γῆν καί κατασκηνώσουσιν εἰς αἰῶνα αἰῶνος ἐπ‘ αὐτῆς», ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός (Ψαλμ. 36,29).
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Μετ‘ εὐφροσύνης συνήλθομεν σήμερον ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ Ναῷ, ἵνα τιμήσωμεν τό μνημόσυνον τοῦ ἁγίου Ἱερομάρτυρος καί Ἀποστόλου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου καί πρώτου Ἱεράρχου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων.
Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος δίκαιος ὢν κατέστη κληρονόμος τῆς ἱερᾶς γῆς τῆς Παλαιστίνης καί παντοτινός κάτοικος αὐτῆς «εἰς αἰῶνα αἰῶνος», διά μέσου τῶν διαδόχων αὐτοῦ , δηλονότι τῶν Ἱεραρχῶν Ἐπισκόπων καί Πατριαρχῶν τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων.
Καί τήν μέν ἀποστολικήν Αὐτοῦ διακονίαν ὡς πρώτου Ἱεράρχου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων ἀλλά καί ὡς μονίμου εἰς τούς αἰῶνας κατασκηνωτοῦ ἐν τῇ ἁγίᾳ γῇ, ἐπεσφράγισεν τό μαρτυρικόν ὑπέρ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ αἷμα αὐτοῦ. Τό δέ σωτηριῶδες κήρυγμα τῆς ἐν Χριστῷ τῷ Ἰησοῦ ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου πίστεως, μαρτυρεῖ ἡ θεόπνευστος καί ὑπ‘ αὐτοῦ τοῦ Ἰακώβου συγγραφεῖσα καθολική ἐπιστολή, τῆς ὁποίας τό περιεχόμενον τῆς διδασκαλίας ἔχει ὡς πηγήν καί κορύφωμα τήν πίστιν, τούς πειρασμούς καί τήν ὑπομονήν.
«Πᾶσαν χαράν ἡγήσασθε, ἀδελφοί μου, ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκοντες ὅτι τό δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως κατεργάζεται ὑπομονήν», (Ἰακ. 1,2-3) ἐπιστέλλει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος. Καί ἀναλυτικώτερον: «Θά χαίρετε δέ εἰς τάς θλίψεις καί τούς πειρασμούς αὐτούς, ὅταν ἔχετε τήν γνῶσιν, ὅτι τό νά δοκιμάζεται ἡ πίστις σας διά τῶν θλίψεων δημιουργεῖ ὡς ἀποτέλεσμα ἀσφαλές καί πλῆρες σταθεράν ὑπομονήν».
Ἑρμηνεύων τούς λόγους τούτους ὁ ἅγιος Οἰκουμένιος λέγει: «Οὐ γάρ ἐστιν ἐκτός γυμνασίων οὔτε κοσμικῶν, οὔτε τῶν κατά Θεόν [γυμνασίων] στεφάνων ἀξιωθῆναι». Πρός τοῦτο ἐπικαλεῖται τούς λόγους τῆς «Σοφίας Σειράχ»- «Τέκνον εἰ προσέρχῃ δουλεύειν Κυρίῳ Θεῷ, ἑτοίμασον τήν ψυχήν σου εἰς πειρασμόν», (Σοφ. Σειράχ, 2,1). Καί τούς Κυριακούς λόγους: «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε, ἀλλά θαρσεῖτε, ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον», (Ἰωάν. 16,33). Καί «Στενή καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν», (Ματθ. 7,14).
Κατά τόν ἅγιον Ἰάκωβον, ἡ πίστις δέν πρέπει νά περιορίζηται μόνον εἰς τό «δοκίμιον» αὐτῆς, τοὐτέστιν τήν θλίψιν καί τήν ὑπομονήν μόνον, ἀλλά καί εἰς τήν ἐπιτέλεσιν ἔργων ἀγαθῶν καί θεαρέστων. «Τί τό ὄφελος, ἀδελφοί μου”, διερωτᾶται ὁ ἅγιος Ἰάκωβος, “ἐάν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν ἔργα δέ μή ἔχῃ; μή δύναται ἡ πίστις σῶσαι αὐτόν” ; ( Ἰάκ. 2,14).
Σχολιάζων τούς λόγους τούτους τοῦ ἁγίου Ἰακώβου, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει: «Τήν πίστιν ἔργον ἐκάλεσεν [ὁ ἅγιος Ἰάκωβος]. Οὐκοῦν ἅμα ἐπίστευσας, ἅμα καί τοῖς ἔργοις ἐκόσμησας, οὐχ ὅτι ἐλλείπῃ πρός τά ἔργα, ἀλλά ὅτι καθ‘ ἑαυτήν πίστις πλήρης ἐστίν ἀγαθῶν ἔργων. Τά ἔργα εἰς ἀνθρώπους καί ἐξ ἀνθρώπων, ἡ δέ πίστις ἐξ ἀνθρώπων πρός Θεόν. Ἡ πίστις δεῖ μέν τοῖς ἔργοις τρέφεσθαι, δεῖ δέ πρό τῶν ἔργων τήν πίστιν ἐνδύεσθαι».
Μέ ἄλλα λόγια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τά ἔργα εἶναι ἐκεῖνα τά ὁποῖα ζωντανεύουν τήν πίστιν. Καί τοῦτο, διότι ὅπως τό σῶμα χωρίς τήν ψυχήν εἶναι νεκρόν, ἔτσι καί ἡ πίστις χωρίς τά ἔργα τῆς ἀρετῆς, δεν εἶναι πίστις ζωντανή, ἀλλά νεκρά, ὡς διδάσκει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος λέγων: «Ὥσπερ γάρ τό σῶμα χωρίς πνεύματος νεικρόν, οὕτω καί ἡ πίστις χωρίς τῶν ἔργων νεκρά ἐστι», (Ἰακώβ. 2,26).
Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος, ὁ ὁποῖος δι‘ ὅλης τῆς καθολικῆς αὐτοῦ ἐπιστολῆς ὁμιλεῖ μετα κύρους καί αὐθεντίας ἐθεωρεῖτο ὁ στῦλος τῆς Ἐκκλησίας, κατά τήν μαρτυρίαν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἐν τῇ πρός Γαλάτας ἐπιστολῇ αὐτοῦ. (Γαλ. 2,9).
Ἀναμφιβόλως, ὁ Θεάδελφος Ἰάκωβος παραμένει «ὁ στῦλος» καί τό «ἔρεισμα» τῆς Ἐκκλησίας καί μάλιστα τῆς τῶν Ἱεροσολύμων, διότι ἐγένετο κοινωνός τοῦ σταυρικοῦ μαρτυρίου τοῦ Χριστοῦ, δηλονότι τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ αἵματος Αὐτοῦ, ἐπί τοῦ ὁποίου (αἵματος) ἐτέθη τό θεμέλιον τῆς Ἐκκλησίας.
Μέ ἄλλα λόγια, ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ἀποτελεῖ τόν θεμέλιον λίθον, τοῦ ὑπό τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί Σωτῆρος Θεοῦ, συσταθέντος ἱεροῦ θεσμοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς, ὡς μαρτυρεῖ καί ὁ θεῖος Παῦλος λέγων: «ἔθετο ὁ Θεός ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον Ἀποστόλους» (Α΄ Κορ. 12, 28). Τῶν Ἀποστόλων δέ τούτων ἄμεσοι διάδοχοι εἶναι οἱ Προκαθήμενοι τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων ἡμῶν Ἐκκλησιῶν.
Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ θεσμός τῆς «Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς» ἀποτελεῖ τήν ἐγγύησιν τῆς διαφυλάξεως τῶν φυσικῶν καί πνευματικῶν ὁρίων, ἐντός τῶν ὁποίων ζεῖ καί ὑπάρχει τό μυστικόν σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δηλονότι τῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ. «Αὐτός γάρ ἐστίν ἡ κεφαλή τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας», (Κολ. 1,18) κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος. «Ἀληθινοί Χριστιανοί εἴμεθα», λέγει ὁ σύγχρονος ἅγιος Πορφύριος, «ὅταν αἰσθανόμεθα βαθιά ὅτι εἴμαστε μέλη τοῦ μυστικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας μέ μίαν συνεχῆ σχέσιν ἀγάπης. Ὅταν ζοῦμε ἑνωμένοι ἐν Χριστῷ, δηλαδή ὅταν ζοῦμε τήν ἑνότητα μέσα στήν Ἐκκλησίαν Του, μέ τό αἴσθημα τοῦ ἑνός. Γιά αὐτό ὁ Χριστός προσεύχεται στόν Πατέρα Του λέγοντας, «ἵνα ὦσι ἓν», (Ἰωάν. 17, 11-12). Αὐτό εἶναι τό μεγαλύτερο βάθος, ἡ μεγαλύτερη ἔννοια πού ἔχει ἡ Ἐκκλησία. Ἐκεῖ βρίσκεται τό μυστήριον· νά ἑνωθοῦν ὅλοι σάν ἓνας ἄνθρωπος ἐν Θεῷ».
Ὁ θεσμός τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς ζωοποιεῖται διά τοῦ ἁγίου Πνεύματος τοῦ ἐνεργουμένου ἐν τῇ λογικῇ λατρείᾳ τῆς Ἐκκλησίας, δηλονότι τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας. Διά τοῦτο ὁ ἅγιος Ἰάκωβος προτρέπει τούς πιστούς νά προσεύχωνται. «Εὔχεσθε ὑπέρ ἀλλήλοις ὅπως ἰαθῆτε· πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη», (Ἰακ. 5,16). Εἰς ἀπόδειξιν τῆς δυνάμεως τῆς προσευχῆς, ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ἦν ὁμοιοπαθής ἡμῖν καί προσευχή προσηύξατο τοῦ μή βρέξαι, καί οὐκ ἔβρεξεν ἐπί τῆς γῆς ἐνιαυτούς τρεῖς καί μῆνας ἓξ», (Ἰακ. 5,17).
Ἡμεῖς οἱ τιμῶντες σήμερον τήν μνήμην τοῦ ἁγίου Ἰακώβου καί ἀκούοντες τῶν λόγων αὐτοῦ: «Πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη» (Ἰακ. 5,16), ἱκετεύσωμεν αὐτόν καί μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Τόν νόμον τόν τῆς ζωῆς, τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ τέθεικας, ζωοποιῷ Πνεύματι, σύ νομοθετῶν καί φθεγγόμενος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ ἄφεσιν τῶν πταισμάτων δωρήσασθαι ἡμῖν καί ταῖς Ἐκκλησίαις καταπέμψαι τήν εἰρήνην Αὐτοῦ», Ἀμήν.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας