Την Παρασκευή, 20 Ιουλίου / 2 Αυγούστου 2024, εορτάστηκε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η μνήμη του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου.
Τη μέρα αυτή όπως αναφέρει το Πατριαρχείο η Εκκλησία αντλεί εκ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και τιμά τον Προφήτη Ηλία ως ερημικό και ασκητικό, ζηλωτή των δικαιωμάτων του Θεού, αγωνιζόμενο για τα δικαιώματα Αυτού και ποιητή πολλών θαυμάτων. ‘Οπως αναφέρει σύντομα αλλά περιεκτικά το Ωρολόγιο Συναξάριό του και το Απολυτίκιον αυτού είναι: «ο ένσαρκος άγγελος των προφητών η κρηπίς, ο δεύτερος πρόδρομος της παρουσίας Χριστού», ο αναληφθείς με άρμα πυρός στον ουρανό και εκείνος που απέστειλε μέσω της μηλωτής του διπλή την χάρη του στον Ελισσαίο.
Η μνήμη του Προφήτη Ηλία γιορτάστηκε στην φερώνυμη Ιερά Μονή, η οποία βρίσκεται μεταξύ Ιεροσολύμων και Βηθλεέμ.
Στη Ιερά Μονη τελέσθηκε Εσπερινός αφ’ εσπέρας από τον Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, συλλειτουργούντων του Αρχιμανδρίτου π. Βαρθολομαίου, των εφημερίων του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου και του Ιεροδιακόνου π. Δοσιθέου.
Το πρωί, τελέσθηκε πανηγυρική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος της Α.Θ.Μ. Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, συλλειτουργούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, και των Σεβασμιωτάτων Αρχιεπισκόπων Θαβωρίου κ. Μεθοδίου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου και Πέλλης κ. Φιλουμένου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων κυρίως της ενορίας του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, ψάλλοντος του Ιεροδιακόνου π. Συμεών δεξιά ελληνιστί και βοηθούντων των μοναχών του Αγίου Σάββα και της χορωδίας του Αγίου Ιακώβου υπό τον κ. Ριμό Κάμαρ αριστερά αραβιστί, με τη συμπροσευχή του Πνευματικού της Ιεράς Μονής Αγίου Σάββα Αρχιμανδρίτου π. Ευδοκίμου, με την παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου, μαζί με προσευχόμενους ενορίτες του Αγίου Ιακώβου και Αραβοφώνων και Ρωσοφώνων πιστών από τα Ιεροσολύμων, την Βηθλεέμ και άλλων πόλεων της περιοχής.
Στο Κοινωνικόν της Θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε τον θείο λόγο ως έπεται:
«Ἠλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθής ἡμῖν, καί προσευχῇ προσηύξατο τοῦ μή βρέξαι, καί οὐκ ἔβρεξεν ἐπί τῆς γῆς ἐνιαυτούς τρεῖς καί μῆνας ἕξ· καί πάλιν προσηύξατο, καί ὁ οὐρανός ὑετόν ἔδωκε καί ἡ γῆ ἐβλάστησε τόν καρπόν αὐτῆς», (Ἰακ. 5, 17-18), λέγει ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,
Ἡ χάρις τοῦ ἁγίου Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου συνήγαγε πάντας ἡμᾶς σήμερον ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ τόπῳ, ἵνα εὐχαριστιακῶς ἑορτάσωμεν τήν μνήμην τῆς εἰς οὐρανούς πυρφόρου ἀναβάσεως αὐτοῦ.
Κατά τόν Συναξαριστήν αὐτοῦ, ὁ ἔνδοξος Ἠλίας προεφήτευσεν ἔτη εἴκοσι πέντε· προέλαβε δέ τήν ἔλευσιν τοῦ Χριστοῦ ἔτη ὀκτακόσια ἕξ καί δέκα. Οὗτός ἐστιν Ἠλίας, ὁ πῦρ ἐξ οὐρανοῦ τρίτον κατενέγκας καί τόν ὑετόν τή ἰδίᾳ γλώσσῃ βαστάσας καί νεκρούς ἐγείρας καί πεντήκοντα δισσούς καταφλέξας καί ἐν ὄρει Χωρήβ τόν Θεόν ἰδών ὡς ἀνθρώπῳ δυνατόν ἦν ἰδεῖν. Καί τόν Ἰορδάνην τῇ μηλωτῇ σχίσας καί εἰς οὐρανούς ἐν ἅρματι πυρός ἀναληφθείς καί ἐν τῇ Μεταμορφώσει μετά Μωϋσέως ἐν τῷ ὄρει Θαβώρ τῷ Χριστῷ παραστάς.
Κατά δέ τήν μαρτυρίαν τῶν Εὐαγγελιστῶν, «τούς προφήτας καί Ἀποστόλους ἐξελέγξατο καί ἀπέστειλεν ὁ Θεός (Πρβλ. Λουκ. 11,49), ἵνα διακονήσουν τό σχέδιον τῆς Αὐτοῦ Οἰκονομίας, τοὐτέστιν τό μέγα μυστήριον τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Τοιοῦτος διάκονος τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ ἀνεδείχθη ὁ θεσπέσιος ἡμῶν Προφήτης Ἠλίας, ὁ ὁποῖος διεκρίνετο διά τόν ὑπερβάλλοντα ἔνθεον αὐτοῦ ζῆλον καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ.
Διό καί ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, ἀναφερόμενος εἰς τήν δύναμιν τῆς προσευχῆς, ἡ ὁποία βασίζεται ἐπί τῆς πίστεως καί συνοδεύεται ὑπό τῆς πίστεως ὑποβάλλει ὡς παράδειγμα τόν προφήτην Ἠλίαν, ὁ ὁποῖος ἦν ἄνθρωπος ὁμοιοπαθής λέγων: «ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τά παραπτώματα καί εὔχεθε ὑπέρ ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε. Πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη», (Ἰακ. 5, 16-17). Τοῦτο ἐγένετο φανερόν εἰς τόν δίκαιον ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ Ἠλίαν τόν Θεσβίτην, ὁ ὁποῖος ἤκουσε φωνήν Κυρίου «καί εἶπεν αὐτῷ· ἐξελεύσῃ αὔριον καί στήσῃ ἐνώπιον Κυρίου ἐν τῷ ὄρει· ἰδού παρελεύσεται Κύριος, καί ἰδού πνεῦμα μέγα κραταιόν διαλῦον ὄρη καί συντρίβον πέτρας ἐνώπιον Κυρίου, οὐκ ἐν τῷ πνεύματι Κύριος· καί μετά τό πνεῦμα συσσεισμός, οὐκ ἐν τῷ συσσεισμῷ Κύριος· καί μετά τόν συσσειμόν πῦρ, οὐκ ἐν τῷ πυρί Κύριος· καί μετά τό πῦρ φωνή αὔρας λεπτῆς, κἀκεῖ Κύριος. καί ἐγένετο ὡς ἤκουσεν Ἠλιού, καί ἐπεκάλυψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ἐν τῇ μηλωτῇ αὐτοῦ καί ἐξῆλθε καί ἔστη ὑπό σπήλαιον·», (Γ΄ Βασιλειών 19, 11-13).
Ἰδού, ἀγαπητοί μοῦ ἀδελφοί, ὁ τρόπος τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί ὁ τρόπος ἀνταποκρίσεως Αὐτοῦ εἰς τόν δίκαιον καί πιστόν ἄνθρωπον αὐτοῦ ἀφ’ ἑνός· ἀλλά καί ὁ τρόπος τοῦ δικαίου, δηλονότι τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ, ὁ ὁποῖος ἀπό φόβον καί σεβασμόν ἐπεκάλυψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ’ ἑτέρου. Ἡ δέ φωνή τῆς λεπτῆς αὔρας ἀποτελεῖ τό σύμβολον τῆς ἀπείρου ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δέν θέλει τόν θρίαμβον τοῦ κακοῦ οὔτε τόν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλά τήν μετάνοιαν αὐτοῦ. «Οὐκ ελήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν», (Λουκ. 5,32), λέγει Κύριος. Ἑρμηνεύων τόν Κυριακόν τοῦτον λόγον ὁ Ἱερός Χρυσόστομος λέγει ὅτι ἐνταῦθα ὁ Χριστός ἐννοεῖ ὅτι «οὐ γάρ ὥστε ἁμαρτωλούς μεῖναι παραγενόμην, ἀλλ’ ὥστε μεταβαλέσθαι καί γενέσθαι βελτίους».
Εἰς τό ἐρώτημα ποῖος εἶναι ὁ δίκαιος; Ὁ ψαλμωδός λέγει: «ὁ πορευόμενος ἄμωμος καί ἐργαζόμενος δικαιοσύνην, λαλῶν ἀλήθειαν ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ, ὅς οὐκ ἐδόλωσεν ἐν γλώσσῃ αὐτοῦ, οὐδέ ἐποίησε τῷ πλησίον αὐτοῦ κακόν καί ὀνειδισμόν οὐκ ἔλαβεν ἐπί τοῖς ἔγγιστα αὐτοῦ», (Ψαλμ. 14,2-3). Μέ ἄλλα λόγια, δίκαιος εἶναι ὁ ἐφαρμόζων ὅλας τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ. «Δεῖ οὐ μόνον ποιεῖν τήν δικαίαν πρᾶξιν, ἀλλά καί ἀπό διαθέσεως δικαίας, ἐργάζεσθαι κατά τό «δικαίως τό δίκαιον διώξῃ» (Δευτερον. 16,20), λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος. «Οὕτω ποιεῖσθαι [δεῖ] τοῦ βίου τήν ἀγωγήν=(τόν τρόπον), ὥστε μήτε παρ’ ἑτέρων ὀνειδίζεσθαι μήτε αὐτόν κατονειδίζειν ἑτέροις», λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας.
Ἀξιοσημείωτον ὅτι ὁ Προφήτης Ἠλίας δέν ἦτο μόνον ζηλωτής, ἀλλά καί ὁ ἄνθρωπος Ἠλίας. Καί ὡς ἄνθρωπος, ἀναποφεύκτως ὑπέκειτο εἰς τούς νόμους τῆς φθορᾶς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Διά τοῦτο, κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον, ἡ ἀγαπητική πρόνοια τοῦ Θεοῦ προλαμβάνει καί ταπεινοῖ τόν ἐκλεκτόν αὐτοῦ, διά νά μήν ταπεινώσῃ αὐτόν ἡ ἀνθρωποκτόνος ἔπαρσις καί οἴησις: «ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος σατάν, ἵνα μέ κολαφίζῃ, ἵνα μή ὑπεραίρωμαι», (Β’ Κορ. 12, 7), λέγει ὁ θεῖος Παῦλος.
Μέ ἄλλα λόγια ἡ μεγάλη παρά Θεῷ παρρησία, ἡ θεοπτία, ἡ θαυματουργική δύναμις καί τά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κρείττονα χαρίσματα τοῦ ἐνδόξου Ἠλία, ὀφείλονται κυρίως καί πρωτίστως εἰς τόν ἔνθεον ζῆλον αὐτοῦ, τοὐτέστιν εἰς τήν ἀγαθήν τῆς καρδίας αὐτοῦ διάθεσιν καί προαίρεσιν. «Ζηλοῦτε δέ τά χαρίσματα τά κρείττονα» (Α’ Κορ. 12,31), παραγγέλλει ὁ σοφός Παῦλος. «Τοῦτο δέ ἐστίν ἡ προαίρεσις, ἀδούλωτον τί χρῆμα καί αὐτεξούσιον, ἐν τῇ ἐλευθερίᾳ τῆς διανοίας κείμενον», διδάσκει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης.
Οἱ θεόπνευστοι οὗτοι λόγοι τόσον τοῦ σοφοῦ Παύλου, ὅσον καί τοῦ ἐγκρίτου θεοφόρου Πατρός ἡμῶν Γρηγορίου Νύσσης, ἐπισημαίνουν τήν δύναμιν τοῦ ἐνθέου ζήλου καί τῆς θείας προαιρέσεως, ἡ ὁποία δύναμις παρέχει τήν δυνατότητα εἰς κάθε ἄνθρωπον ζητοῦντα τήν ἕνωσιν μετά τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ καί διά Χριστοῦ νά γίνῃ μιμητής τῆς κατά Θεόν πολιτείας τοῦ Ἠλιοῦ. «Μόνον ἀξίως τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πολιτεύεσθε» (Φιλιπ. 1,27), κηρύττει ὁ θεσπέσιος Παῦλος. Καί ὁ ὑμνῳδός ἀναφωνεῖ λέγων: «Ὅτε σύ, Προφῆτα θεσπέσιε, τῷ Θεῷ δι’ ἀρετῆς, καί πολιτείας ἀκραιφνοῦς, συνεκράθης παρ’ αὐτοῦ, τήν ἐξουσίαν εἰληφώς, τήν κτίσιν, κατά γνώμην μετερρύθμισας, καί πύλας, ὑετοῦ θέλων ἀπέκλεισας, καί ἄνωθεν πῦρ κατήγαγες, καί δυσσεβεῖς κατηνάλωσας, ἱκέτευε, τοῦ σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν».
Ἡμεῖς δέ, ἀγαπητοί μου, οἱ τιμῶντες τήν ἱεράν αὐτοῦ μνήμην, ἱκετεύσωμεν αὐτόν, ἵνα τῇ μεσιτείᾳ αὐτοῦ σύν ταῖς πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας ἀξιωθῶμεν οὐχί μόνον τῆς ἀποκτήσεως τῶν ἀρετῶν τοῦ θεσπεσίου Ἠλία, ἀλλά καί αὐτῆς τῆς θεωρίας τοὐτέστιν τῆς θεοπτίας, τήν ὁποίαν ἐπιφυλάσσει, ὡς λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἡ ἕξις, ἡ ἀπόκτησις τῶν ἀρετῶν. Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εἰρηνικά».
Μετά την Θεία Λειτουργία ακολούθησε δεξίωση στην αίθουσα εκδηλώσεων και στο προαύλιο της Ιεράς Μονής και παρετέθη τράπεζα με τον Επιστάτη της Ιεράς Μονής, φιλόπονο και φίλεργο, μοναχό Αχίλλειο.
