Η δέκατη έβδομη επέτειος Ενθρονίσεως του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου εορτάσθηκε χθες 9/22 Νοεμβρίου 2022 στο Καθολικό του Πανίερου Ναού της Αναστάσεως. Της Δοξολογίας προεξήρχε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης κ.κ. Θεόφιλος, συνιερουργούντων των Αρχιερέων, Ιερομονάχων και διακόνων του Πατριαρχείου και μετεχόντων μελών του πληρώματος της Εκκλησίας Ιεροσολύμων.
Στην Δοξολογία για τα 17 χρόνια από την ενθρόνιση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου παραβρέθηκαν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευάγγελος Βλιώρας, ο επίτιμος Πρόξενος της Ελλάδος στη Χάιφα, προσκυνητές και 150 μέλη της φρεγάτας του Ελληνικού Ναυτικού “Σαλαμίνα”.
Τον Μακαριώτατο προσφώνησε ο Γέρων Αρχιγραμματεύς Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος ο οποίος αναφέρθηκε στην πλούσια Πατριαρχική δραστηριότητα του Μακαριωτάτου, η οποία όπως είπε “αποτελεί για όλους εμάς τους Αγιοταφίτες πηγή έμπνευσης και παράδειγμα για ενθάρρυνση και ενίσχυση του έργου, τόσο του κλήρου, όσο και των μελών του ποιμνίου“.
Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευάγγελος Βλιώρας έκανε λόγο για ξεχωριστή τιμή να εκπροσωπεί όπως είπε και φέτος την Ελλάδα “στοv πανηγυρικό εορτασμό της επετείου της Eνθρονίσεως , ημέρα γιορτής για την Αγιοταφιτική Αδελφότητα και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων που λαμβάνει χώρα στην ιστορική έδρα της Μητέρας των Εκκλησιών, με τη δισχιλιετή ιστορική της διαδρομή”. Ο κ. Βλιώρας εξήρε το έργο του Πατριάρχη Ιεροσολύμων αναφέροντας χαρακτηριστικά: “Στις δύσκολες και ενίοτε συγκρουσιακές συνθήκες που διέρχεται η πολύπαθη Αγία Γη και η ευρύτερη περιοχή μας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, υπό την ηγεσία Σας, αποτελεί παράγοντα σταθερότητας, καταλαγής, μετριοπάθειας και φάρο ελπίδας για ένα μέλλον για την περιοχή αυτή απαλλαγμένο από τη μισαλλοδοξία και το φανατισμό“.
Τον Μακαριώτατο προσφώνησαν επίσης εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών Μόσχας και Ρουμανίας, εκπρόσωποι των Σχολών του Πατριαρχείου, ο εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Αναπληρωτής Γραμματεύς π. Ιωάννης Σάουκα και ο εκπρόσωπος του Σώματος των Προσκόπων και άλλοι.
Ο Μακαριώτατος αφού ευχαρίστησε θερμά όλους για τις ευχές και τις εγκάρδιες προσφωνήσεις ανέφερε: Ἡ θεανθρώπινος πόλις Θεοῦ ζῶντος, τοὐτέστιν ἡ ἁγία τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία, ἑορτάζει σήμερον τήν Δεκάτην Ἑβδόμην ἐπέτειον τῆς Ἐνθρονίσεως τῆς Ἡμετέρας Μετριότητος ἐπί τῷ Ἀποστολικῷ Θώκῳ τοῦ ἁγίου καί δικαίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου καί πρώτου Ἱεράρχου αὐτῆς. Ἡ ἐνθρονιστήριος αὕτη ἐπέτειος δέν ἀφορᾷ εἰς τήν ἀναξιότητα Ἡμῶν ἀλλ’ εἰς τήν «θεότευκτον σκηνήν», κατά Γρηγόριον Νύσσης, τόν ἱερόν δῆλον ὅτι θεσμόν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένης Ἐκκλησίας, τῆς ἀποτελούσης τό σῶμα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ Πατρός, Κυρίου δέ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ομιλία – Γέρων Αρχιγραμματεύς Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος
“Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,
Ἐν χαρᾷ πεπληρωμένῃ πανηγυρικῶς ἑορτάζει σήμερον ἡ Ἐκκλησία Σιών τῆς Ἁγίας μετά τῆς ἐν Αὐτῇ γεραρᾶς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος διά Δοξολογίας εἰς τόν πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως ἐν ἀθρόᾳ συνάξει κλήρου καί λαοῦ, γεγονός ἱστορικόν, λίαν σημαντικόν, εὐχάριστον καί ἐλπιδοφόρον, λαβόν χώραν πρό δεκαεπταετίας ἐν ἔτει σωτηρίῳ 2005, τήν ἐκλογήν δηλονότι τῆς Ὑμετέρας σεπτῆς Μακαριότητος εἰς τόν μαρτυρικόν καί ἔνδοξον Ἱεροσολυμιτικόν Πατριαρχικόν Θρόνον τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου.
Τό γεγονός τοῦτο, πέραν τῆς σημασίας αὐτοῦ πρωτίστως διά τήν συγκρότησιν, συνοχήν, εὐστάθειαν καί εἰρήνην τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας, κέκτηται ἰδιαιτέραν σημασίαν καί διά τό ὅτι ἦλθε νά θέσῃ τέλος εἰς σύντομον εὐτυχῶς, ζοφεράν ὅμως καί ἄκρως ἐπιζημίαν δυστυχῶς περίοδον τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων. Ἐκκλησία καί Ἀδελφότης εὑρέθησαν τότε ἐξαπίνης ἄναυδοι πρό τοῦ ἀπροόπτου τῆς συνάψεως ἀνεντίμων συμφωνιῶν, γενομένων ἄνευ τῆς γνώσεως αὐτῶν. Αἱ συμφωνίαι αὗται ὑποθήκευσαν, ἄν μή ἀπεμπόλησαν, περιουσίαν τοῦ Πατριαρχείου εἰς τήν Παλαιάν Πόλιν τῶν Ἱεροσολύμων καί δή εἰς περιοχήν ἀντίκρυς τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, ἀνεκτιμήτου ὑλικῆς, πολύ δέ περισσότερον πολιτιστικῆς ἀξίας καί διετάραξαν τό ἀπ’ αἰώνων ἰσχῦον καί Ἁγιογραφικῶς καί διεθνῶς ἐπικεκυρωμένον καθεστώς τῆς Παλαιᾶς Πόλεως. Ἡ Ἀδελφότης τότε διαμαρτυρομένη ἐκκλησιαστικῶς, ἀπεκήρυξε τόν πρωταίτιον τῶν συμφωνιῶν αὐτῶν, θεωροῦσα δέ ἑαυτήν ὡς ἐνεργόν κοινωνόν μέλος τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας καί σεβομένη τόν θεσμόν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀπετάθη εἰς αὐτό, τοῦτο δέ συνεκάλεσε Σύνοδον Πανορθόδοξον- γεγονός λαμβάνον χώραν εἰς κρισίμους περιστάσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς- καί ἤνοιξε τόν δρόμον δι’ ἐκλογήν ἀξίου Ποιμένος, ἱκανοῦ νά ἐξαγάγῃ τήν Ἱεροσολυμιτικήν Ἐκκλησίαν καί τήν Ἁγιοταφιτικήν Ἀδελφότητα ἐκ τοῦ ἀδιεξόδου αὐτῶν.
Ἐκλογῶν κανονικῶν διεξαχθεισῶν βάσει τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Κανόνων καί τοῦ Ἰορδανικοῦ Νόμου τοῦ Πατριαρχείου τοῦ ἔτους 1957, ἐξελέγη ἡ Ὑμετέρα σεπτή Μακαριότης ψήφοις ὁμοφώνοις τῶν μελῶν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τοῦ ποιμνίου Προκαθήμενος τοῦ παλαιφάτου Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων καί ἡγούμενος τῆς γεραρᾶς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος.
Ἔκτοτε ἀπ’ ἀρχῆς ἕως καί σήμερον πρῶτον καί κύριον μέλημα τῆς Πατριαρχίας Αὐτῆς ἔθεσε ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης τήν ἀκύρωσιν τῶν συμφωνιῶν αὐτῶν διά τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καί ἀριστερῶν, διά τῆς δικαστικῆς διαδικασίας, ταύτης δέ μή εὐθυκρινούσης καί διά τῶν νομίμων πολιτικῶν μέσων, διά τῆς κινητοποιήσως διαμαρτυριῶν Ἐκκλησιῶν καί κρατῶν, δυναμένων νά προστατεύσουν τήν χριστιανικήν Κοινότητα εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν ἐκ τῶν προκλήσεων καί τῶν πιέσεων ἀκραίων φανατικῶν στοιχείων, τῶν ἐπιβουλευομένων τάς περιουσίας αὐτῆς, ἵνα αὕτη μή ἔχουσα ἑστίαν παραμένῃ ἀνέστιος εἰς τήν κοιτίδα αὐτῆς. Τό φλέγον τοῦτο θέμα τῆς προστασίας τῶν χριστιανῶν τῆς Ἁγίας Γῆς ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης ἔθεσεν ὑπ’ ὄψιν τοῦ Προέδρου τῶν ΗΠΑ κ. Joe Beiden δι’ εἰδικῆς ἐπιστολῆς Αὐτῆς, ἐπιδοθείσης αὐτῷ, ὅτε Αὕτη, τόν Ἰούλιον τοῦ τρέχοντος ἔτους ὑπεδέχθη καί ἐξενάγησεν αὐτόν εἰς τήν Βασιλικήν τῆς Γεννήσεως εἰς Βηθλεέμ.
Οὐχ ἧττον ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης δέν κατεβλήθη ἐκ τῶν προσπαθειῶν τούτων, ἀλλά ἐπεδόθη ταυτοχρόνως καί εἰς ἄλλα ἔργα ἄξια μνήμης, ὡς εἷναι ἡ μετά τήν ἀναστήλωσιν τοῦ Ἱεροῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου τό ἔτος 2017 ἐνεργός συμμετοχή τοῦ ἡμετέρου Πατριαρχείου εἰς τό βάσει ἐπιστημονικῆς μελέτης τοῦ Πανεπιστημίου Sapientia τῆς Ρώμης ἀρξάμενον καί συνεχιζόμενον διά συνεργασίας τῶν Τριῶν Μειζόνων Κοινοτήτων ἐπίσης ἱστορικόν ἔργον τῆς συντηρήσεως τοῦ δαπέδου τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως εἰς τό Ἑπτακάμαρον καί εἰς τήν βορείαν πτέρυγα τῆς ροτόντας καί τῆς στερεώσεως τοῦ ὑπεδάφους τῶν χώρων τούτων δι’ ἐπιστημονικῶν ἀρχαιολογικῶν ἀνασκαφῶν. Ὡσαύτως προτεραιότητα τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ἀπετέλεσε καί ἀποτελεῖ ἡ στερέωσις καί διακόσμησις τοῦ ἐξιδιασμένου ἡμετέρου χώρου τοῦ Καθολικοῦ τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, διά τήν ὁποίαν Αὕτη ἠξιοποίησε τό ἐνδιαφέρον τοῦ γνωστοῦ εὐσεβοῦς ἐπιχειρηματίου καί Διοικητοῦ τοῦ Ἁγίου Ὄρους κ. Ἀθανασίου Μαρτίνου, ἐπισκεφθέντος δίς ἐντός ἑνός ἔτους τό ἡμέτερον Πατριαρχεῖον καί ἐνημερωθέντος διά προσφοράν χορηγίας καί διά τό ἕτερον ἀρξάμενον ἔργον λειτουργίας ἐπιστημονικοῦ Κέντρου Θεολογικῶν Ἐρευνῶν εἰς τήν ἱεράν Μονήν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Εἰς ταύτην ἤδη τό Πατριαρχεῖον ἐδαπάνησε ἀφειδῶς οὐχί εὐκαταφρόνητα ποσά δι’ ὑλικά καί ἐργασίαν συντηρήσεως ὑπό τοῦ ἐκ Κύπρου εἰδήμονος συντηρητοῦ κ. Σταύρου Ἀνδρέου πλειάδος παλαιτύπων τῆς Βιβλιοθήκης τῆς περιφήμου ἱστορικῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Σταυροῦ καί τῶν θησαυρῶν τοῦ Ἀρχείου τῆς Ἀδελφότητος.
Ἐπίσης τό ἀνέκαθεν ἐγνωσμένον ἐνδιαφέρον τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ὑπέρ τοῦ Ὀρθοδόξου Ἀραβοφώνου ἡμῶν ποιμνίου ἐμπράκτως ἐξεδηλώθη καί προσφάτως διά τῆς ἐπιλογῆς, τῆς χειροτονίας καί τοῦ διορισμοῦ πεπαιδευμένων κληρικῶν πρός κάλυψιν θέσεων ἐνοριῶν τοῦ Πατριαρχείου εἰς Ἰορδανίαν καί Ἰσραήλ, δι’ ἀποστολῆς νέων διά Θεολογικάς σπουδάς εἰς Ἑλλάδα, διά τῆς οἰκονομικῆς συμβολῆς τοῦ ἡμετέρου Πατριαρχείου εἰς τήν ἀποτελείωσιν καί εἰς τήν τέλεσιν Ἐγκαινίων τοῦ ἱεροῦ παμμεγέθους Ναοῦ τοῦ Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου τῆς Κοινότητος Σαχνίν τῆς περιοχῆς Ἄκκρης καί τῆς Κοινότητος Κούφρ Σμέα τῆς αὐτῆς περιοχῆς, διά τῶν Ἐγκαινίων στεγαστικοῦ συνοικισμοῦ εἰς τήν κώμην τῆς Μπετζάλλας, προσφέροντος στέγην ἐπί συγκαταβατικοῖς ὅροις πληρωμῆς εἰς τετρακοσίας πεντήκοντα οἰκογενείας, διά τῆς ἁρμολογήσεως ἐξωτερικῶς τοῦ Καθεδρικοῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, κατοχυρουμένου οὕτως καί τοῦ προσκυνηματικοῦ δικαιώματος ἡμῶν εἰς τήν Αὐλήν τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, διά τῆς ἀγορᾶς ὑπό τοῦ κ. Μαρτίνου τῇ Ὑμετέρᾳ εἰσηγήσει συγχρόνου ἀκτινογραφικοῦ μηχανήματος διά τήν Πολυκλινικήν τοῦ Ἁγίου Βενεδίκτου, διά τῆς συνεχιζομένης ριζικῆς ἐξωτερικῆς καί ἐσωτερικῆς ἀνακαινίσεως τῆς ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ καί διά τῆς ἀναδείξεως τῆς πλησίον αὐτῆς ἀρχαίας Μονῆς τοῦ «Καθίσματος», καθυστερούσης, λόγῳ μή χορηγήσεως εἰσέτι τῆς παρά τῆς Δημαρχίας Ἱεροσολύμων κανονικῆς ἀδείας. Ταυτοχρόνως ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης ἐμερίμνησε καί διά τό Ρωσόφωνον ποίμνιον Αὐτῆς ἀναθέτουσα τήν ἀμεσωτέραν Ποιμαντικήν ἐπιμέλειαν αὐτοῦ εἰς τόν Μητροπολίτην Ναζαρέτ Κυριακόν καί τόν Ἀρχιεπίσκοπον Μαδάβων Ἀριστόβουλον καί Προεξάρχουσα θείας Λειτουργίας εἰς τόν ἐν Μπέρ-Σέβα εὐκτήριον οἶκον τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ καί τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων ἁγίου Σωφρονίου, ἀναμενομένης τῆς ἐκεῖ ἀνεγέρσεως εὐπρεποῦς ἱεροῦ Ναοῦ διά τῆς λήψεως τῆς ἀπαιτουμένης πρός τοῦτο ἀδείας παρά τῆς Δημαρχίας.
Τήν προσοχήν τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος δέν διέλαθεν ἡ ἀνέκαθεν ταλαιπωροῦσα τήν Ἁγιοταφιτικήν Ἀδελφότητα λειψανδρία, τήν ὁποίαν προσεπάθησε Αὕτη νά καλύψῃ δι’ ἀποσπάσεως παρ’ ἡμῖν κληρικῶν ἐξ Ἁγίου Ὄρους ἤ ἐκ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί διά τῆς ἀναθέσεως εἰς τόν Γέροντα Δραγουμᾶνον καί Σχολάρχην Ἀρχιμανδρίτην Ματθαῖον τοῦ δυσκόλου ἔργου ἐπιλογῆς νέων ἱεροσπουδαστῶν τῆς Σχολῆς Σιών, ὡς ἐλπίδος τοῦ μέλλοντος.
Τά ἀξιοχρέως μνημονευόμενα εὔφημα ταῦτα, Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, ἀποτελοῦν ὡρισμένα μόνον ἀνάλεκτα ἐκ τῆς πλουσίας Πατριαρχικῆς δραστηριότητος τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος, διδόντα τήν ἀφορμήν εἰς ἡμᾶς τούς Ἁγιοταφίτας ἐπί τῇ εὐσήμῳ ἐπετειακῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ διά τήν ἐν Χριστῷ καύχησιν ἡμῶν καί ἀποτελοῦντα τήν βάσιν διά τήν ἔμπνευσιν ἐκ τοῦ παραδείγματος Αὐτῆς, ἐνθάρρυνσιν καί ἐνίσχυσιν ἡμῶν, τοῦ κλήρου καί τῶν μελῶν τοῦ ποιμνίου, εἰς τήν καλλιέργειαν αἰσιόδόξου διαθέσεως ἐπιμελείας καί ἐμπλουτισμοῦ ἔργων ἀγαθῶν εἰς τόν στίβον τῶν προσωπικῶν ἀρετῶν καί τόν στίβον τῶν δικαιωμάτων τῆς Ἀδελφότητος καί τοῦ Ρωμαιορθοδόξου ἔθνους ἡμῶν ἐπί τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων τῆς Ἁγίας Γῆς.
Ἐν τοιαύτῃ αἰσιοδόξῳ διαθέσει ψυχῆς, ὑψῶν τό ποτήριον, Μακαριώτατε, ἐξ ὀνόματος τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἀδελφότητος ὅλης, εὔχομαι Ὑμῖν ἔτη ὅσα πλεῖστα, ὑγιεινά, εὐφρόσυνα, εὐσταθῆ καί καρποφόρα, ἐν δυνάμει κυβερνητικῇ κραταιᾷ, κατερχομένῃ ἄνωθεν πρός δόξαν Θεοῦ καί ἔπαινον τοῦ εὐλογημένου ἡμῶν γένους . Γένοιτο”.
Ομιλία – Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος Ευάγγελος Βλιώρας
“Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατοι,
Σεβαστοί Πατέρες,
Κυρίες και Κύριοι.
Αποτελεί για τον ομιλούντα ξεχωριστή τιμή να εκπροσωπεί και φέτος την Πατρίδα μας στο πανηγυρικό εορτασμό της επετείου της ενθρονίσεως σας, ημέρα γιορτής για την Αγιοταφιτική Αδελφότητα και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων που λαμβάνει χώρα στην ιστορική έδρα της Μητέρας των Εκκλησιών, με τη δισχιλιετή ιστορική της διαδρομή.
Στις δύσκολες και ενίοτε συγκρουσιακές συνθήκες που διέρχεται η πολύπαθη Αγία Γη και η ευρύτερη περιοχή μας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, υπό την ηγεσία Σας, αποτελεί παράγοντα σταθερότητας, καταλαγής, μετριοπάθειας και φάρο ελπίδας για ένα μέλλον για την περιοχή αυτή απαλλαγμένο από τη μισαλλοδοξία και το φανατισμό.
Είναι η σημερινή ημέρα, μια ευκαιρία, Μακαριώτατε, ανακαλώντας στη μνήμη την διαδρομή σας και την παρουσία σας, στο Θρόνο της Σιωνίτιδος Εκκλησίας, να Σας εκφράσουμε, τον σεβασμό και την εκτίμηση μας για το μεγάλο ποιμαντικό σας έργο και για το σημαντικό και εθνικό έργο της περίσωσης και ανάδειξης των Ιερών προσκυνημάτων στους Άγιους Τόπους και της διαφύλαξης των δικαίων του Πατριαρχείου, αγόγγυστα και με αγιοταφιτικό σθένος και καρτερία, εις πείσμα των καιρών, κατά τας βελτίους παραδόσεις του Τάγματος των Σπουδαίων και του Ιερού Κοινού του Παναγίου Τάφου.
Μακαριώτατε,
Η Ελληνική Πολιτεία Σας περιβάλλει με εκτίμηση και πηγαίο σεβασμό, αναγνωρίζοντας το σημαντικότατο έργο που επιτελείτε, επικεφαλής των Μελών της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας και είναι πάντα, ειλικρινής και σταθερός αρωγός και συμπαραστάτης στον αγώνα σας, εκφράζοντας, άλλωστε, και την ομόθυμη, πάνδημη και ολόπλευρη στήριξη των όπου Γης Ελλήνων, όπως αποδεικνύεται, κι από τη συρροή στους Αγίους Τόπους ευλαβών προσκυνητών από τον Ελληνισμό, μετά τη δοκιμασία της πρόσφατης πανδημίας.
Για την Ελλάδα, η προάσπιση, των δικαίων και προνομίων του παλαίφατου Ελληνορθοδόξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, όπως και του Εθιμικού Προσκυνηματικού Καθεστώτος, αποτελούν ηθικό και ιστορικό χρέος και αποστολή, στην οποία έχουμε ταχθεί, με αίσθηση ευθύνης, και έχοντας κατά νου ότι, το Ιερό Καθίδρυμα αποτελεί κορυφαίο σημείο αναφοράς για τις ηθικές και πνευματικές αξίες της Πίστης μας, σύμβολο, άρρηκτα συνυφασμένο με την Αγία Γη ως πηγή ζωής, ελπίδας και αγάπης.
Σε αυτό το πνεύμα, η Πατρίδα μας, ως εφάνη κι από τις πρόσφατες εδώ επισκέψεις της πολιτικής και υπηρεσιακής μας ηγεσίας και δωρητών, μεριμνά, αδόλως και ακούραστα, για την ενίσχυση και στερέωση του καθ’ημάς Πατριαρχείου και του Ιερού Κοινού του Παναγίου Τάφου στην υψηλή ποιμαντική και εθνική του αποστολή να αποτελεί το θεματοφύλακα της διαχρονίας της Ελληνικής και Ελληνορθόδοξης παρουσίας στην Αγία Γη, ως μαρτυρείται κι από την επιγραφή στο Ιερό Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου, μετά την ανοικοδόμηση του 1810 ‘Κτήμα και αφιέρωμα τω Χριστώ των Ορθοδόξων Ρωμαίων’.
Εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας και των συναδέλφων που υπηρετούν στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα, ευχόμαστε, εκ μέσης καρδίας, υπέρ υγειάς, μακροημερεύσεως και από Κυρίου στηρίξεως του υψηλού πνευματικού και παρηγορητικού έργου σας επ’ αγαθώ του καθ’ημας Πατριαρχείου, της Αγιαταφιτικής Αδελφότητας, διακόνων και φυλάκων των Ιερών Προσκυνημάτων της Αγίας Γης και του Ελληνορθόδοξου Ποιμνίου σας”.
Ομιλία – Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος
«Κύριος ὁ Θεός εὐλογητός, εὐλογητός Κύριος ἡμέραν καθ’ ἡμέραν, κατευδώσαι ἡμῖν ὁ Θεός τῶν σωτηρίων ἡμῶν» (Ψάλμ, 67, 20), ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός.
Ἐκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐάγγελε Βλιώρα,
Σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡ θεανθρώπινος πόλις Θεοῦ ζῶντος, τοὐτέστιν ἡ ἁγία τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία, ἑορτάζει σήμερον τήν Δεκάτην Ἑβδόμην ἐπέτειον τῆς Ἐνθρονίσεως τῆς Ἡμετέρας Μετριότητος ἐπί τῷ Ἀποστολικῷ Θώκῳ τοῦ ἁγίου καί δικαίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου καί πρώτου Ἱεράρχου αὐτῆς.
Ἡ ἐνθρονιστήριος αὕτη ἐπέτειος δέν ἀφορᾷ εἰς τήν ἀναξιότητα Ἡμῶν ἀλλ’ εἰς τήν «θεότευκτον σκηνήν», κατά Γρηγόριον Νύσσης, τόν ἱερόν δῆλον ὅτι θεσμόν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένης Ἐκκλησίας, τῆς ἀποτελούσης τό σῶμα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ Πατρός, Κυρίου δέ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Αὐτός γάρ ὁ Θεός τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ Πατήρ τῆς δόξης … ἔδωκε κεφαλήν ὑπέρ πάντα τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστί τό σῶμα αὐτοῦ, τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (πρβλ. Ἐφ. 1,17.23), κατά θεῖον Παῦλον.
Διό εὐγνώμονες ὄντες, κατήλθομεν μετά τῶν συνοδευόντων Ἡμῖν τιμίων μελῶν τῆς Γεραρᾶς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος εἰς τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως, ἔνθα ἀνεπέμψαμεν εὐχαριστήριον δοξολογίαν τῷ Ἁγίῳ Τριαδικῷ Θεῷ «τῷ δόντι Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν ὑπέρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος πονηροῦ κατά τό θέλημα αὐτοῦ» (πρβλ. Γαλ. 1,4).
Ἀκούοντες τῆς εὐαγγελικῆς φωνῆς τοῦ θεηγόρου Λουκᾶ: «Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καί παντί τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τήν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ, ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος» (Πράξ. 20,28), οὐκ ἐπαύσαμεν τήν μέριμναν ἡμῶν ὑπέρ τοῦ δοκιμαζομένου ἡμῶν ποιμνίου, τοῦ τελοῦντος ὑπό τήν ἄμεσον ἡμῶν Ἐκκλησιαστικήν δικαιοδοσίαν καί πνευματικήν εὐθύνην. «Εὐθύνατε τήν ὁδόν Κυρίου, λέγει ὁ Προφήτης Ἠσαΐας», (Ἰω. 1,23).
Ἐπ’ οὐδενί ὠλιγωρήσαμεν τῆς τηρήσεως, τόσον τῶν πατρικῶν καί ἀποστολικῶν ἡμῶν παραδόσεων, ὅσον καί τῆς ἀδιαλείπτου λατρευτικῆς διακονίας τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων, τῶν ἀψευδῶν δῆλον ὅτι μαρτυρίων τῆς πίστεως ἡμῶν, «ὅτι ἐξελέξατο Κύριος τήν Σιών, ᾑρετίσατο αὐτήν εἰς κατοικίαν ἑαυτῷ» (Ψαλμ. 131,13), ἀλλ’ οὐδέ καί τῶν ἀπαραγράπτων προνομίων καί κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τοῦ εὐσεβοῦς καί βασιλικοῦ γένους τε καί ἔθνους τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Οὐχ ἧττον στοιχοῦντες εἰς τό παράγγελμα τοῦ θείου Παύλου «ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε, ἀμετακίνητοι, περισσεύοντες ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ Κυρίου» (Α΄ Κορ. 15,58) ἐξακολουθοῦμεν τῇ ὁδῷ τῆς δικαιοσύνης, τῇ ἀγαστῇ συνεργασίᾳ τῶν ἄλλων Χριστιανικῶν Κοινοτήτων, πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν ἐπιτοπίως καί διεθνῶς ἀπαιτοῦντες σεβασμόν τοῦ ὑφισταμένου πολυθρησκευτικοῦ καί πολυεθνικοῦ καθεστῶτος, τόσον ἐπί τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων, ὅσον καί ἐπί τοῦ διπλωματικοῦ «corpus separatum» τῆς Ἁγίας Πόλεως τῶν Ἱεροσολύμων.
Ὁμολογοῦμεν μετά τοῦ ἱερωτάτου Παύλου, «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφ. 6,12). Λέγομεν τοῦτο, διότι ἡ γῆ τῆς Ἱερουσαλήμ ποτισμένη οὖσα μέ τό ἀπολυτρωτικόν αἷμα τοῦ Δικαίου, δῆλον ὅτι τοῦ Σταυρωθέντος καί Ἀναστάντος Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀποτελεῖ καταφύγιον παραμυθίας καί ἐλπίδος πάντων τῶν ἀνθρώπων ὡς κηρύττει ὁ σοφός Παῦλος λέγων: «ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν, ἰσχυράν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος» (Ἑβρ. 6,18) τοὐτέστιν Χριστόν.
Ἡ Μετριότης Ἡμῶν μετά τῆς Γεραρᾶς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος, «ἀφορῶντες εἰς τόν τῆς πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν ᾿Ιησοῦν» (Ἑβρ. 12,2) καί παραμένοντες ἀμετάθετοι εἰς τήν ὑπό τῆς θείας Προνοίας ἀνατεθεῖσαν ἡμῖν ἀποστολήν οὐδέν ἕτερον ποιοῦμεν εἰ μή τόν σωτήριον εὐαγγελισμόν τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἀπείρου φιλανθρωπίας τοῦ κενώσαντος ἑαυτόν καί γενομένου ὑπηκόου μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ, (πρβλ. Φιλιπ. 2,6-8).
Ἡ ἐνθρονιστήριος αὕτη δεκαεπταετής ἐπέτειος τῆς Ἡμετέρας Ταπεινότητος καλεῖ ἡμᾶς οὐχί εἰς «ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατά τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ» (Β΄ Κορ. 10,5), ἀλλ’ εἰς «ἐπίγνωσιν τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ καί πατρός καί τοῦ Χριστοῦ, ἐν ᾧ εἰσι πάντες οἱ θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι» (Κολ. 2,3) κατά τόν σοφόν Παῦλον. Λέγομεν τοῦτο, διότι ὁ θρόνος τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῶν «πρωτοτόκων τῶν ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραμμένων» (Ἑβρ. 12,23). «Ὡς Θεός ὁ Χριστός ἔχει αἰώνιον τόν θρόνον, ὡς δέ ἄνθρωπος, καί ἀρχιερεύς, καί ἀπόστολος τῆς ὁμολογίας ἡμῶν, ἀκούει, κάθου ἐκ δεξιῶν μου», λέγει ὁ Θεοδώρητος Κύρου. Κατά δέ τόν Κλήμεντα Ἀλεξανδρείας, «ὁ γινώσκων ἑαυτόν ἐστι θρόνος τοῦ Κυρίου» θρόνος δῆλον ὅτι χάριτος καί ἐλέους, κατά τόν Παύλειον λόγον, «προσερχώμεθα οὖν μετά παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καί χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν» (Ἑβρ. 4,16).
Σχολιάζων ὁ ἅγιος Ἱππόλυτος τό χωρίον τοῦ Ἠσαΐου: «ἰδού Κύριος κάθηται ἐπί νεφέλης κούφης καί ἥξει» (Ἠσ. 19,1) λέγει: «Κύριον δέ τόν Λόγον, νεφέλην δέ κούφην τό καθαρώτατον σκῆνος, [ἔφη] εἰς ὅ ἐνθρονισθείς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἰσῆλθεν εἰς τόν βίον [τόν ἀνθρώπινον] σεῖσαι τήν πλάνην». Μέ ἄλλα λόγια ἡ σημερινή ἐνθρονιστήριος ἡμῶν ἐπέτειος ἀφορᾷ εἰς τόν ἐγκαινισμόν τοῦ θρόνου τοῦ Χριστοῦ ἐντός τῶν καρδιῶν ἡμῶν, καί μάλιστα ἐν τῷ συγχρόνῳ ἡμῖν καιρῷ, τῆς «νέας τάξεως πραγμάτων», περί οὗ ὁ θεσπέσιος Παῦλος προεῖπεν, «ἐνστήσονται καιροί χαλεποί» (Β΄ Τιμ. 3,1). «Ἔσται γάρ καιρός ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται … καί ἀπό μέν τῆς ἀληθείας τήν ἀκοήν ἀποστρέψουσιν, ἐπί δέ τούς μύθους ἐκτραπήσονται» (Β΄ Τιμ. 4,2-3). «Τό γάρ μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας» (Β΄ Θεσ. 2,7).
Ἡμεῖς ἔχοντες ἐπίγνωσιν τῆς ἀσθενείας ἡμῶν, ὅτι «τά ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός ἵνα καταισχύνῃ τά ἰσχυρά» (Α΄ Κορ. 1,27), οὐ παυόμεθα τοῦ ἔργου ἐπί τῆς Πατριαρχικῆς, ἡγουμενικῆς καί ποιμαντικῆς ἡμῶν διακονίας τοῦ ἀποστολικοῦ καί μαρτυρικοῦ θρόνου τοῦ ἁγίου καί δικαίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου. Ἀλλ’ οὔτε καί πτοούμεθα, διότι ἔχομεν συλλειτουργούς καί συνκυρηναίους τούς σεβαστούς καί ἀγαπητούς ἐν Χριστῷ ἡμῖν Ἁγιοταφίτας ἀδελφούς, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, ἱερομονάχους, διακόνους καί μοναχούς τούς διακρινομένους διά τήν θυσιαστικήν τοῦ Ἁγιοταφιτισμοῦ αὐταπάρνησιν καί τό ἐκκλησιαστικόν αὐτῶν φρόνημα, τήν ἑνότητα, δῆλον ὅτι καί ἀγάπην, κατά τήν προτροπήν τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἰγνατίου Ἀντιοχείας: «πάντες οὖν ἐν ὁμονοίᾳ ἀλλήλους ἀγαπήσωμεν καί μηδείς κατά σάρκα βλεπέτω τόν πλησίον ἀλλ’ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Μηδέν ἔστω ἐν ὑμῖν, ὅ δυνήσεται ὑμᾶς μερίσαι, ἀλλ’ ἑνώθητε τῷ ἐπισκόπῳ, ὑποτασσόμενοι τῷ Θεῷ δι’ αὐτοῦ ἐν Χριστῷ».
Ἐπ’ ἀληθείᾳ λέγομεν, ὅτι οὐ κρύπτομεν τήν ἀδημονίαν ἡμῶν, ἐπί τῇ ἐν τῷ σώματι τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐπικρατούσῃ ἀκαταστασίᾳ καί διχοστασίᾳ. Διό καί ὁ Ἀρχιερατικός καί Πατριαρχικός θρόνος τῆς πόλεως, τῆς τῷ ἀπολυτρωτικῷ αἵματι τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ ἡγιασμένης, οὐ σιωπήσεται προσευχητικῶς ἐργάζεσθαι ὑπέρ τῆς τηρήσεως τῆς ἑνότητος τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης (πρβλ. Ἐφ. 4,3).
Παρακαλέσωμεν τόν Θεόν τῆς ὑπομονῆς καί τῆς παρακλήσεως καί τόν Θεόν καί Πατέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἵνα τό ἅγιον αὐτοῦ Πνεῦμα, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, «ὁδηγήσῃ ἡμᾶς εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (πρβλ. Ἰω. 16,13), διά τῶν πρεσβειῶν τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας καί τῶν ἱκεσιῶν τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Νεκταρίου Πενταπόλεως.
Ἡ δέ χάρις τοῦ Παναγίου καί Ζωοδόχου Τάφου τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ ἐνισχύῃ πάντας ἡμᾶς ἐν τῇ ἀποστολῇ ἡμῶν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ καί τῇ περιοχῇ ἡμῶν μαρτυρίας τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης καί τῆς δικαιοσύνης.
Ἐπί δέ τούτοις, ἐπικαλούμεθα ἐπί πάντας τούς συμπροσευχηθέντας Ἡμῖν καί τούς διά τῆς παρουσίας αὐτῶν τιμήσαντας τήν Ἐνθρονιστήριον ταύτην ἑορτήν Ἡμῶν, δύναμιν τήν ἐξ ὕψους, τήν φωτιστικήν ἐνέργειαν τοῦ Παναγίου Τάφου, ὑπομονήν καί πᾶσαν παρά Θεοῦ εὐλογίαν. Θερμάς ἐκφράζομεν εὐχαριστίας πρός τόν Γέροντα Ἀρχιγραμματέα, Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχον, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῶν τιμίων μελῶν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος καί πρός πάντας τούς προσφωνήσαντας Ἡμᾶς, τόν Ἐκλαμπρότατον Γενικόν Πρόξενον τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐάγγελον Βλιώραν, τόν Πανοσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Ἀλέξανδρον, ἀντιπρόσωπον τῆς Ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, διαβιβάσαντα Ἡμῖν τάς εὐχάς τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ.κ. Κυρίλλου, τόν Πανοσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Θεόφιλον, ἀντιπρόσωπον τῆς Ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας, διαβιβάσαντα Ἡμῖν τάς εὐχάς τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ, τόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Ναζαρέτ κ. Κυριακόν, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ ποιμνίου Ἡμῶν εἰς Ναζαρέτ, τόν Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἰόππης κ. Δαμασκηνόν, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ ποιμνίου Ἡμῶν εἰς Ἰόππην, τόν Αἰδεσιμώτατον π. Χαράλαμπον Μπαντούρ, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου, τόν Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Μαδάβων κ. Ἀριστόβουλον, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῆς ἐν Μπέρ Σέβα Ρωσοφώνου Κοινότητος, τόν Ἀρχιμανδρίτην Φιλόθεον, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῶν Κοινοτήτων τῆς περιοχῆς Ἄκκρης, τόν Αἰδεσιμώτατον Οἰκονόμον π. Σάββαν, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῆς Κοινότητος τοῦ χωρίου τῶν Ποιμένων, τόν Ἀναπληρωτήν Γραμματέα π. Ἰωάννην Σάουκα ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου των Ἐκκλησιῶν, τόν κ. Ὄδε Καουάς, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῶν Ἀραβοφώνων Σχολῶν τοῦ Πατριαρχείου καί τήν κ. Παναγιώταν Καφετζῆ ὁμιλήσασαν ἐξ ὀνόματος τῆς Σχολῆς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου καί ἅπαντας τούς μετασχόντας εἰς τόν ἑορτασμόν τοῦτον τῆς Ἐνθρονιστηρίου ταύτης ἐπετείου.
