Πανηγυρικά εορτάστηκε την Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023 (6 Δεκεμβρίου με το παλαιό εορτολόγιο) στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η μνήμη του Αγίου Νικολάου, Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού, με επίκεντρο τον φερώνυμο πανηγυρίζοντα περικαλλή Ιερό Ναό στην πόλη της Μπετζάλλα στη Δυτική Όχθη.
Όπως αναφέρεται στην ενημέρωση της Αρχιγραμματείας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων για την εορτή, «ἡ Ἐκκλησία ἀναμιμνῄσκεται τόν ἅγιον Νικόλαον ὡς τόν πατέρα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ 4ου αἰῶνος, «ὡς κανόνα πίστεως καί εἰκόνα πραότητος» καί ὡς μετασχόντα εἰς τήν Α’ Οἰκουμενικήν Σύνοδον τῆς Νικαίας καί ὑπερασπίσαντα τό ὁμοούσιον τοῦ Υἱοῦ πρός τόν Πατέρα».
Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, του Γέροντος Καμαράση Αρχιμανδρίτου π. Νεκταρίου, του Ηγουμένου της Μονής Μπετζαλλά Αρχιμανδρίτου π. Πορφυρίου, των Ιερέων π. Μπούλος και π. Γιούσεφ και π. Ηλία και του Πρεσβυτέρου π. Χάννα Αουάντ, άλλων ιερέων της περιοχής και του Ιεροδιακόνου π. Ευλογίου.
Παρέστησαν η κ. Κωνσταντίνα Γύφτου, εκπρόσωπος του Ελληνικού Γενικού Προξενείου στα Ιεροσόλυμα, οι εκπρόσωποι του Παλαιστινιακού Κράτους κ. Χουλούντ Νταγιέμπες και κ. Ριάντ Χανανίγιε, ο Ηγούμενος Αρχιμανδρίτης π. Ιγνάτιος έχοντας την ευθύνη διοργανώσεως της τελετής και πλήθος πιστών της πόλης.
Στο Κοινωνικό της Θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε τον θείο λόγο κάνοντας, μεταξύ άλλων, αναφορά στον βίο και τις αρετές του τιμωμένου αγίου.
Αναλυτική η ομιλία του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου:
«Ὅτι Οὗτος ἔστιν ὁ Θεός ἡμῶν εἰς τόν αἰῶνα καί εἰς τόν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος· οὗτος ποιμανεῖ ἡμᾶς εἰς τούς αἰῶνας», (Ψαλμ. 47,15) ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,
Ὁ τοῦ Χριστοῦ Ἱεράρχης Νικόλαος ὁ ἐπίσκοπος Μύρων τῆς Λυκίας συνήγαγε πάντας ἡμᾶς σήμερον ἐν τῷ φερωνύμῳ αὐτοῦ Ναῷ ἐν τῇ ἁγιογραφικῇ πόλει ὑμῶν Μπετζάλλᾳ, ἵνα ἑορτάσωμεν τήν πάνσεπτον αὐτοῦ μνήμην.
Ἀγάλλεται καί εὐφραίνεται ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ ἁγίου αὐτῆς Νικολάου, διότι οὗτος διεκρίθη ὡς μέγας ποιμήν, μιμούμενος τόν ἀρχιποιμένα Χριστόν, οὐχί μόνον τῆς τοπικῆς αὐτοῦ πνευματικῆς δικαιοδοσίας, ἀλλά τῆς καθ’ ὅλου Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὡς λέγει ὑμνολογικῶς ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. «Σέ τόν ποιμένα τόν μέγαν, καί μιμητήν κατά πάντα, τοῦ ἀρχιποίμενος Χριστοῦ, δυσωποῦμεν, ἐξ ὑψωμάτων ἱερῶν, Νικόλαε ποίμανον τούς δούλους σου, ἐκλυτρούμενος πάντων, τῶν τοῦ βίου δυσχερῶν διηνεκῶς».
Ὄντως ὁ Πατήρ ἡμῶν Νικόλαος ἀνεδείχθη μέγας ποιμήν τῆς οἰκουμενικῆς Ἐκκλησίας καί τοῦτο, διότι εἶχεν ὡς πρότυπον αὐτοῦ τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν λέγοντα: «ἐγώ εἰμι ὁ ποιμήν ὁ καλός, ὁ ποιμήν ὁ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων· ἐγώ εἰμι ὁ ποιμήν ὁ καλός, καί γινώσκω τά ἐμά καί γινώσκομαι ὑπό τῶν ἐμῶν, καθώς γινώσκει με ὁ πατήρ κἀγώ γινώσκω τόν πατέρα, καί τήν ψυχήν μου τίθημι ὑπέρ τῶν προβάτων», (Ἰωάν. 10,11,14,15).
Ἑρμηνεύων τούς Κυριακούς τούτους λόγους, ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγει: «Ἀπεσκίρτησε μέν γάρ τῆς πρός Θεόν ἀγάπης ὁ ἄνθρωπος, ἀπονεύσας εἰς ἁμαρτίαν, ἐξῳκίσθη διά τοῦτο τῆς ἱερᾶς καί θείας αὐλῆς, τῶν τοῦ παραδείσου περιβόλων φημί, καί ταύτην νοσήσας τήν συμφοράν τῷ πρός ἁμαρτίαν φενακίσαντι διαβόλῳ, καί θανάτῳ τῷ ἐξ ἁμαρτίας ἀναβλαστήσαντι, πικροῖς ὄντως καί ἀγοητεύτοις κατεσαγηνεύθη λύκοις. Ἐπειδή δέ ποιμήν ἀγαθός ἐφ’ ἅπαντας ἀνεδείχθη Χριστός, ἔθηκεν ὑπέρ ἡμῶν τήν ψυχήν…. σταυρόν ὑπέμεινε δι’ ἡμᾶς, ἵνα θανάτῳ νεκρώσῃ τόν θάνατον…. Καταργήσας διά τῆς πίστεως τήν τυραννήσασαν ἁμαρτίαν, καί «προσηλώσας τό καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον τῷ ἰδίῳ σταυρῷ, καθώς γέγραπται (πρβλ. Κολ. 2,14). [καί ἀναλυτικώτερον: ὁ ἄνθρωπος ἀπεμακρύνθη μέν ἀπό τῆς ἀγάπης του πρός τόν Θεόν καί ἔκλινε πρός τήν ἁμαρτίαν. Διά τοῦτο ἐξεβλήθη ἐκ τῆς ἱερᾶς καί θείας αὐλῆς, ἐννοῶ ἐκ τῶν περιβόλων τοῦ Παραδείσου. Καί ἐπειδή ἀρρώστησε ἀπ’ αὐτήν τήν συμφοράν, τήν ἐπεξειργασμένην ὑπό τοῦ διαβόλου, ὁ ὁποῖος ἐξηπάτησε τόν ἄνθρωπον διά δόλου εἰς τήν ἁμαρτίαν, ἐκ τῆς ὁποίας ἀνεβλάστησεν ὁ θάνατος, ἔγινε οὗτος θῦμα τῶν λύκων, οἱ ὁποῖοι πράγματι ἦσαν πικροί καί ἀδυσώπητοι. Ἐπειδή δέ ὁ Χριστός ποιμήν ἀγαθός εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους «ἔθηκεν ὑπέρ ἡμῶν τήν ψυχήν αὐτοῦ καί σταυρόν ὑπέμεινε δι’ ἡμᾶς, ἵνα διά τοῦ θανάτου νεκρώσῃ τόν θάνατον, … καταργήσας διά τῆς πίστεως τήν τυραννήσασαν ἁμαρτίαν καί προσηλώσας τό καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον τῷ ἰδίῳ σταυρῶ», (Κολ. 2,14) καθώς γέγραπται.
Ἡ ἱερά καί θεία αὐλή, δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν Ἐκκλησίαν, τόν ἐπίγειον δηλονότι Παράδεισον, τόν ὁποῖον ἐχαρίσατο ἡμῖν τῆς ἀνθρώποις ὁ Θεός διά νά τύχωμεν τῆς ἐλευθερίας, «ἥν ἔχομεν ἐν Χριστῷ» (Γαλ. 2,4) «Τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν, ᾗ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε, καί μή πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε», (Γαλ 5,1) παραγγέλλει ὁ θεῖος Παύλος. Αὐτός οὗτος ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Χριστός, ἐγένετο ἀρχιποίμην, «ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ Θεός ἡμῶν, καί ἡμεῖς λαός νομῆς αὐτοῦ καί πρόβατα χειρός αὐτοῦ», (Ψαλμ.94,7), ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός. Αὐτός οὗτος ὁ Θεός ἔθετο ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀποστόλους καί διδασκάλους (Α΄ Κορ. 12,28), διάδοχοι δέ τούτων εἶναι οἱ ἐπίσκοποι, τούς ὁποίους τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔθετο, ποιμαίνειν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου, (Πρβλ. Πραξ. 20,28).
Τοιοῦτος ἐπίσκοπος καί ποιμήν, διάδοχος τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, διέλαμψε ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ ὁ ἐν ἁγίοις Πατήρ ἡμῶν Νικόλαος. Ἡ ἐνεργός συμμετοχή αὐτοῦ ἐν τῇ ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθείσῃ Πρώτῃ Οἰκουμενικῇ Συνόδῳ τῷ ἔτει 325 μ.Χ. κατά τῶν αἱρετικῶν διδασκαλιῶν τοῦ κακόφρονος Ἀρείου, κατέδειξε τόν θεσπέσιον Νικόλαον «κανόνα πίστεως» καί «προστάτην τῆς Ἐκκλησίας», ὡς λέγει καί ὁ ὑμνῳδός αὐτοῦ: «Προστάτης θερμότατος, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, ἐδείχθης Νικόλαε, τά τῶν αἱρέσεων, διδάγματα ἄθεα, λύων σύν παρρησίᾳ, καί κανών ἀνεδείχθης, πᾶσιν ὀρθοδοξίας, ὑπέρ πάντων πρεσβεύων, τῶν ἐφεπομένων σου θείαις διδασκαλίαις καί εἰσηγήσεσι».
Ὁ μακάριος Νικόλαος, ὡς λέγει ὁ ὑμνῳδός, «ἡγιάσθη ὡς μέγας μύστης τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ», διότι ἐφύλασσεν κρίσιν, τάς θείας δηλονότι ἐντολάς, καί ἐποίει δικαιοσύνην ἐν παντί καιρῷ, ἀκούων τοῦ ψαλμῳδοῦ λέγοντος: «Μακάριοι οἱ φυλάσσοντες κρίσιν καί ποιοῦντες δικαιοσύνην ἐν παντί καιρῷ», (Ψαλμ. 105,3) Ἰδού λοιπόν διά τί ὁ ἱερομύστης Νικόλαος ἔλαβε τήν προσωνυμίαν τοῦ θαυματουργοῦ.
Ὁ Πατήρ ἡμῶν Νικόλαος δέν ἔγραψεν ὁ ἴδιος συγγράμματα, διότι ὁ μέν Εὐαγγελικός λόγος τοῦ Χριστοῦ ἦτο ἐγγεγραμμένος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, τό δέ μυστήριον τῆς πίστεως εἶχεν ἐν καθαρᾷ συνειδήσει (Πρβλ. Α΄ Τιμ. 3,9). Ὁ Θεός ἔλαμψεν ἐν τῇ καρδίᾳ τοῦ Νικολάου πρός φωτισμόν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ ἐν προσώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ (Πρβλ. Β΄ Κορ. 4,6), ὡς κηρύττει ὁ μέγας Παῦλος. Ὑπό τῆς φωτιστικῆς ταύτης δυνάμεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, κινούμενος ὁ ἱερός Νικόλαος ἀνεδείχθη ποιμήν τῆς Οἰκουμενικῆς Ἐκκλησίας καί διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδοξίας, τοὐτέστιν τῶν δογμάτων τῆς ἀληθείας, ὡς λέγει καί ὁ ὑμνῳδός: «Τῶν ἀθεάτων τά κάλλη περιερχόμενος, τήν φοβεράν ἐκείνην κατενόησας δόξαν, Ἅγιε ἁγίων· ὅθεν ἡμῖν, τά οὐράνια λόγια, τῶν ἀειζώων ἐκείνων θεωριῶν, ἀναγγέλλεις Ἱερώτατε (Νικόλαε)».
Μέ ἄλλα λόγια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, οἱ Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τά ὄργανα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί εἰς αὐτούς ἔχει ἀνατεθῆ ἡ μέριμνα τῶν Ἐκκλησιῶν, τοῦ Χριστοῦ ὄντες Ἀρχιποιμένες, διό καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος παραγγέλλει λέγων «πᾶσαν τήν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρρίψαντες ἐπ’ αὐτόν, ὅτι αὐτῷ μέλλει περί ὑμῶν, νήψατε, γρηγορήσατε· ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ, ᾧ ἀντίστητε στερεοί τῇ πίστει», (Α΄ Πετρ. 5, 7-9).
Εἰς τοῦτο ἀκριβῶς μᾶς καλεῖ σήμερον ὁ τήν ἁγίαν Γῆν τῆς Παλαιστίνης ἐπισκεψάμενος θεοφόρος Νικόλαος, ἵνα παραμείνωμεν «στερεοί ἐν τῇ πίστει». Τήν πίστιν, τήν ὁποίαν παρελάβομεν ἀπ’ Αὐτόν τόν Θεόν καί Σωτῆρα ἡμῶν Χριστόν διά τῶν ἁγίων αὐτοῦ Ἀποστόλων καί τῶν διαδόχων αὐτῶν, τῶν ἁγίων θεοφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν. Ἡ πίστις δέ αὕτη, δεν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν πίστιν ἡμῶν εἰς τό μέγα μυστήριον τῆς θείας Οἰκονομίας, τοὐτέστιν τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καί τῆς πρός τό ταπεινόν καί ἀσθενές τῆς ἀνθρωπότητος συγκαταβάσεως, τό ὁποῖον (μυστήριον) ἔλαβε χώραν ἐν τῷ σπηλαίῳ τῆς Βηθλεέμ.
Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἐγγύς, πλησίον ἡμῶν, ὡς λέγει ὁ ψαλμῳδός, «ἐγγύς εἰ, Κύριε, καί πᾶσαι αἱ ὁδοί σου ἀλήθεια», (Ψαλμ. 118, 151). Καί ἀλλαχοῦ κατά τόν Προφήτην Ἱερεμίαν, «Θεός ἐγγίζων ἐγώ εἰμι, λέγει Κύριος, καί οὐχί Θεός πόρρωθεν» (Ἱερ. 23,23). Οὗτος ὁ «ἐγγίζων Θεός» εἶναι ὁ «Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης» καί ὁ Θεός τῆς εἰρήνης, εἶναι «ὁ ἐκ Θεοῦ Πατρός γεννηθείς ἀρρεύστως Υἱός καί ἐπ’ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου σαρκωθείς Χριστός».
Ναί, ἀγαπητοί μου, ἡ ὅμορος (ἡ γείτων) πόλις ὑμῶν Βηθλεέμ ἑτοιμάζεται νά δεχθῇ ἐν τῷ σπηλαίῳ αὐτῆς, ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας καί ὑπερευλογημένης Θεοτόκου τόν Λυτρωτήν καί Σωτῆρα τοῦ κόσμου. Ἑτοιμάσωμεν λοιπόν καί ἡμεῖς τό «σπήλαιον» τῶν καρδιῶν ἡμῶν, ἵνα δεχθῶμεν ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ τόν Θεόν τῆς ἀγάπης καί τῆς εἰρήνης. Μετά δέ τοῦ ὑμνῳδοῦ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ εἴπωμεν: «Νεῦσον πρός ὕμνους οἰκετῶν, εὐεργέτα, ἐχθροῦ ταπεινῶν τήν ἐπηρμένην ὀφρύν, φέρων τε, παντεπόπτα, τῆς ἁμαρτίας. Ὕπερθεν ἀκλόνητον ἐστηριγμένους, μάκαρ, μελῳδούς τῇ βάσει τῆς πίστεως», [καί ἁπλούστερον: Κύριε, ὁ εὐεργέτης, ὁ παντεπόπτης τῆς ζωῆς μας καί ὁ ἀληθινά μακάριος, συγκατάνευσε στούς ὕμνους τῶν δούλων Σου. Ταπείνωσε τό ὑπερήφανο φρύδι τοῦ ἐχθροῦ μας διαβόλου καί ὁδήγησε ἐμᾶς, τούς ὑμνητάς Σου, πάνω ἀπό τήν ἁμαρτίαν, στηρίζοντάς μας ἀκλόνητα πάνω στό θεμέλιο τῆς πίστεως].
Ἀμήν! Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα».
Μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας ακολούθησε λιτανεία εσωτερικώς και πέριξ του Ναού.
Το μεσημέρι παρετέθη τράπεζα παρουσία των Ιερέων και των Επιτρόπων της Μπετζάλλας.
Επίσης η μνήμη του Αγίου Νικολάου εορτάσθηκε στον φερώνυμο πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό στα Ιεροσόλυμα, πλησίον του Πατριαρχείου.
Το απόγευμα της παραμονής της εορτής τελέσθηκε Εσπερινός και το πρωί, ανήμερα της εορτής, Θεία Λεριτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, συλλειτουργούντων Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, του Γέροντος Δραγουμάνου Αρχιμανδρίτου π. Ματθαίου, του Αρχιμανδρίτου π. Κλαυδίου και του Πρεσβυτέρου π. Νεκταρίου.
Έψαλλαν ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Λύδδης κ. Δημήτριος, ο π. Χριστόδουλος και οι μαθητές της Πατριαρχικής Σχολής Σιών παρουσία του πιστού λαού και εκπροσώπων του Ελληνικού Γενικού Προξενείου.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Αρχιδιάκονος π. Μάρκος, ο οποίος συνεχίζει την ανακαίνιση του Ναού, δεξιώθηκε τον κλήρο και τον λαό στο ηγουμενείο και στο προαύλιο του Ιερού Ναού.