Με αφορμή τον πόλεμο που μαίνεται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος έστειλε μήνυμα ενότητας προς τις Ορθόδοξες Εκκλησίες κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023 με τον Πάπα Φραγκίσκο στο Βατικανό, όπου βρίσκεται προκειμένου να παρευρεθεί στην τελετή προαγωγής του Λατίνου Πατριάρχη Ιεροσολύμων Pierrebattista Pizzaballa στο Ιερό Κονκλάβιο των Καρδιναλίων.
- Tου Νίκου Οικονόμου / ope.gr
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Προκαθήμενος της Σιωνίτιδος Εκκλησίας εξέφρασε τη δέσμευση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων για την ανάληψη ενός διαμεσολαβητικού ρόλου με σκοπό την προώθηση του διαλόγου και της συμφιλίωσης, καθώς και την αντιμετώπιση της απειλής ενός ενδεχόμενου σχίσματος εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο Μακαριώτατος τόνισε τη σημασία της Χριστιανικής ενότητας εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων για τις Ορθόδοξες Εκκλησίες σε παγκόσμιο επίπεδο και αναφέρθηκε στον βαθύ αντίκτυπο της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, όχι μόνο στους Ορθόδοξους Χριστιανούς αλλά και σε ολόκληρη την παγκόσμια Χριστιανική κοινότητα.
«Σᾶς εὐχαριστοῦμεν Ἁγιώτατε, ἐξαιτίας τῆς διαρκοῦς ὑποστηρίξεως Ὑμῶν διά μίαν ζωτικήν καί ζωντανήν Χριστιανικήν παρουσίαν εἰς τήν Μέσην Ἀνατολήν. Εἴθε ὁ Θεός νά συνεχίσῃ νά εὐλογῇ Ὑμᾶς καί ὁ Θεός νά εὐλογῇ πάντας τούς λαούς τῶν ἠγαπημένων Ἡμῖν Ἁγίων Τόπων, είπε ο Μακαριώτατος απευθυνόμενος στον Πάπα Φραγκίσκο και, μεταξύ άλλων, πρόσθεσε:
«Ὡς Μήτηρ πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν, τό Ὀρθόδοξον Πατριαρχεῖον τῆς Ἱερουσαλήμ ἐπιδεικνύει ἰδιαιτέραν μέριμναν διά τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς ἅπαντα τόν κόσμον καί εἰς τήν Ἱερουσαλήμ. Ἡ συνεχιζομένη σύγκρουσις μεταξύ Ρωσίας καί Οὐκρανίας καί ἡ ἀπειλή τοῦ σχίσματος, εἰς τό σῶμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι θέματα βαθέως πόνου καί δυσκολίας οὐ μόνον διά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ἀλλά δι’ ἅπαντα τόν Χριστιανικόν κόσμον καί δι’ ἅπαντας τούς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως. Ἐν τῇ ζωῇ καί τῇ μαρτυρίᾳ Ἡμῶν εἰς τούς Ἁγίους Τόπους ἐπιδιώκομεν διαρκῶς τήν συμφιλίωσιν καί τήν εἰρήνην. Ἐπιστάμεθα ὅτι ὁ ἀληθινός διάλογος εἶναι ἡ μόνη ὁδός πρός τήν ἀποτελεσματικήν συμφιλίωσιν καί τήν διαρκῆ εἰρήνην καί αὕτη ὑπῆρξεν ἡ συνεχής δέσμευσις ἡμῶν.»
Επίσης ο Μακαριώτατος δεν παρέλειψε να επαινέσει τον Λατίνο Πατριάρχη Pizzaballa για την αφοσίωση του στη διατήρηση της Χριστιανικής παρουσίας στην περιοχή και αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Χριστιανοί στους Αγίους Τόπους, ιδιαίτερα την άνοδο των Ισραηλινών ριζοσπαστικών ομάδων.
«Ἐν ᾧ ἡ πλειοψηφία τῶν Ἑβραίων, Χριστιανῶν καί Μουσουλμάνων εἰς τούς Ἁγίους Τόπους ἀναγνωρίζει τήν πολυεθνικήν, πολυπολιτισμικήν καί πολυθρησκευτικήν πραγματικότητα τῆς περιοχῆς ἡμῶν, τά τελευταῖα ἔτη παρατηροῦμεν τήν ἔξαρσιν τῶν Ἰσραηλινῶν ριζοσπαστικῶν ὁμάδων, αἱ ὁποῖαι δροῦν συστηματικῶς διά νά ὑπονομεύσουν τό νόμιμον Status Quo καί νά ἀναδιαμορφώσουν τήν κοινήν ἡμῶν ζωήν. Τά ἐγκλήματα μίσους, ἡ κρυφή καί παράνομος καταπάτησις Χριστιανικῶν ἱστορικῶν περιουσιῶν, αἱ ὁποῖαι εὑρίσκονται εἰς στρατηγικάς τοποθεσίας, οἱ βανδαλισμοί καί ἡ βεβήλωσις κτιρίων, Ἐκκλησιῶν καί ἱερῶν Προσκυνημάτων, καί ἡ αὐξανομένη πίεσις εἰς διάφορα ἐπίπεδα εἶναι ἀπόδειξις τοῦ μεγαλυτέρου κινδύνου, τόν ὁποῖον διατρέχει ἡ ζωή ἡμῶν», τόνισε ο Μακαριώτατος.
Ολοκληρώνοντας τη συνάντησή του με τον Πάπα Φραγκίσκο, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης κ.κ. Θεόφιλος, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε: «Ἡ πορεία τοῦ διαλόγου πρός τήν συμφιλίωσιν εἶναι ἡ πνευματική ἀποστολή ἡμῶν καί ἀποτελεῖ τήν ἐπιθυμίαν ἡμῶν διά τήν Ἐκκλησίαν καί τούς πιστούς εἰς τήν Οὐκρανίαν καί τήν Ρωσίαν. Εἴμεθα ἕτοιμοι νά προσφέρωμεν βοήθειαν παντί τρόπῳ διά τήν λῆξιν τῆς συγκρούσεως καί τῶν δεινῶν.»
Αναλυτικά η επίσημη ενημέρωση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων για τη συνάντηση του Πατριάρχη κ.κ. Θεοφίλου με τον Πάπα Φραγκίσκο στο Βατικανό:
Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος Γ’, ἐποίησεν ἕν σημαντικόν βῆμα πρός τήν προώθησιν τοῦ διαλόγου καί τῆς συμφιλιώσεως εἰς τήν συνεχιζομένην σύγκρουσιν μεταξύ Ρωσίας καί Οὐκρανίας. Κατά τήν ἐπίσκεψιν Αὐτοῦ εἰς τό Βατικανόν, ἵνα παρευρεθῇ εἰς τήν τελετήν τῆς προαγωγῆς τοῦ Λατίνου Πατριάρχου εἰς Ἱεροσόλυμα κ. Pizzaballa εἰς τό Ἱερόν Κονκλάβιον τῶν Καρδιναλίων, ὁ Πατριάρχης Θεόφιλος συνηντήθη μετά τοῦ Πάπα Φραγκίσκου καί ἀπό τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ἥπλωσε χεῖρα καλῆς θελήσεως διαμεσολαβήσεως διά τήν ἔναρξιν ἑνός νέου διαλόγου, στόχος τοῦ ὁποίου θά εἶναι ἡ λῆξις τῶν δεινῶν καί ἡ προώθησις θεραπείας ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Οἰκογενείας.
Εἰς τήν δήλωσιν Αὐτοῦ, ὁ Πατριάρχης Θεόφιλος ἐτόνισε τήν σημασίαν τῆς Χριστιανικῆς ἑνότητος, δηλῶν ὅτι τό Ὀρθόδοξον Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων, ὡς Μήτηρ πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν, ἐνισχύει τήν Χριστιανικήν ἑνότητα καί ἐκδηλώνει βαθύ ἐνδιαφέρον διά πάσας τάς Ἐκκλησίας ἀνά τόν κόσμον. Ἀνεγνώρισε τόν βαθύν ἀντίκτυπον, τόν ὁποῖον προκαλεῖ ἡ Ρωσο-ουκρανική σύρραξις, οὐ μόνον εἰς τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς ἀλλά καί εἰς ἅπασαν τήν οἰκουμενικήν Χριστιανικήν Κοινότητα.
Ἡ πρωτοβουλία αὕτη ἐκπηγάζει ἐκ τοῦ πλουσίου ἱστορικοῦ τῶν προσπαθειῶν συμφιλιώσεως καί εἰρηνεύσεως ὑπό τοῦ Πατριαρχείου. Ἐπιδιώκει νά ἀντιμετωπίσῃ τάς προκλήσεις, τάς ὁποίας δημιουργεῖ ὁ βαθύς διαχωρισμός καί αἱ προκληθεῖσαι πληγαί ὑπό τῆς συρράξεως. Τό Πατριαρχεῖον δεσμεύεται εἰς τήν πνευματικήν ἀποστολήν τοῦ διαλόγου καί τῆς συμφιλιώσεως, ἀπηχοῦν τούς λόγους τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ὁ Χριστός ἐστι ἡ εἰρήνη ἡμῶν», (Ἐφ. 2,14).
Ἐκφράζων τήν εὐγνωμοσύνην Αὐτοῦ κατά τήν διάρκειαν τῆς συναντήσεως, ὁ Μακαριώτατος ἐπῄνεσε τόν Πατριάρχην Pizzaballa διά τήν ἀκλόνητον ποιμαντικήν του ἀφοσίωσιν εἰς τό ἔργον τῆς διατηρήσεως τῆς Χριστιανικῆς παρουσίας εἰς τήν περιοχήν τῶν Ἁγίων Τόπων. Ἀνεγνώρισε τάς προκλήσεις, τάς ὁποίας ἀντιμετωπίζουν οἱ Χριστιανοί καί ἡ Χριστιανική κληρονομία εἰς τούς Ἁγίους Τόπους, ἰδιαιτέρως μετά τήν ἔξαρσιν τῶν Ἰσραηλινῶν ριζοσπαστικῶν ὁμάδων. Ὁ Πατριάρχης Θεόφιλος ἐπεσήμανεν ὅτι αἱ ὁμάδες αὗται ὑπονομεύουν συστηματικῶς τό νόμιμον «Status Quo» καί τήν πολυεθνικήν, πολυπολιτισμικήν καί πολυθρησκευτικήν φύσιν τῆς περιοχῆς. «Τά ἐγκλήματα μίσους, αἱ παράνομοι κτήσεις περιουσίας, οἱ βανδαλισμοί Χριστιανικῶν χώρων καί ἡ αὐξανομένη πίεσις ἀποτελοῦν σημαντικάς ἀπειλάς», εἶπεν ὁ Μακαριώτατος.
Τό Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων εἶναι εὔγνωμον διά τήν ὑποστήριξιν τῆς Αὐτοῦ Μεγαλειότητος τοῦ Βασιλέως Ἀμπντάλλα Β’ τῆς Ἰορδανίας, θεματοφύλακος τῶν Ἱερῶν Τόπων, εἰς τάς προσπαθείας διατηρήσεως τοῦ Χριστιανικοῦ καί Μουσουλμανικοῦ χαρακτῆρος τῆς Ἱερουσαλήμ ἐν μέσῳ τῶν προκλήσεων αὐτῶν.
Ὁ Μακαριώτατος ὡλοκλήρωσε τήν συνάντησιν Αὐτοῦ μετά τοῦ Πάπα Φραγκίσκου, τονίζων ὅτι ἡ πορεία πρός τόν διάλογον καί τήν συμφιλίωσιν εἶναι ἀναμφιβόλως προκλητική, ἀλλά τό Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων εἶναι ἕτοιμον νά συνεισφέρῃ μέ κάθε δυνατόν τρόπον, ὥστε νά δοθῇ ἕν τέλος εἰς τάς συγκρούσεις καί τά δεινά.
Ὁ Μακαριώτατος μεταξύ ἄλλων εἶπε τά ἑξῆς:
«Ἁγιώτατε,
Μεταφέρομεν πρός Ὑμᾶς τούς χαιρετισμούς τῶν ἀδελφῶν Προϊσταμένων τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν Ἁγίων Τόπων καί τήν εὐλογίαν τοῦ Παναγίου Τάφου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἐκφράζομεν τήν χαράν Ἡμῶν διά τήν προαγωγήν τοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν Πατριάρχου Pizzaballa ἐν τῷ Ἱερῷ Κονκλαβίῳ τῶν Καρδιναλίων καί διαβεβαιώνομεν Ὑμᾶς διά τάς προσευχάς καί τήν ὑποστήριξιν τῶν Προϊσταμένων τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν Ἁγίων Τόπων καί τῶν Χριστιανικῶν Κοινοτήτων.
Ὡς Κουστωδός τῶν Ἁγίων Τόπων καί νῦν ὡς Λατῖνος Πατριάρχης, ὑπῆρξε σταθερός ἐν τῷ ποιμαντικῷ αὐτοῦ ζήλῳ διά τήν Χριστιανικήν παρουσίαν εἰς τήν περιοχήν ἡμῶν καί ἀποφασιστικός εἰς τήν θέσιν αὐτοῦ ἐναντίον πασῶν τῶν δυνάμεων τῶν ὑπονομευουσῶν τήν ἀκεραιότητα τοῦ Χριστιανικοῦ χαρακτῆρος τῆς Ἱερουσαλήμ καί τῆς Ἁγίας Γῆς.
Ὡς ἡ Ἁγιότης Ὑμῶν ἐπίσταται, ἀντιμετωπίζομεν βαθυτέρας προκλήσεις καί ἀντιξοότητας. Ἐν ᾧ ἡ πλειοψηφία τῶν Ἑβραίων, Χριστιανῶν καί Μουσουλμάνων εἰς τούς Ἁγίους Τόπους ἀναγνωρίζει τήν πολυεθνικήν, πολυπολιτισμικήν καί πολυθρησκευτικήν πραγματικότητα τῆς περιοχῆς ἡμῶν, τά τελευταῖα ἔτη παρατηροῦμεν τήν ἔξαρσιν τῶν Ἰσραηλινῶν ριζοσπαστικῶν ὁμάδων, αἱ ὁποῖαι δροῦν συστηματικῶς διά νά ὑπονομεύσουν τό νόμιμον Status Quo καί νά ἀναδιαμορφώσουν τήν κοινήν ἡμῶν ζωήν. Τά ἐγκλήματα μίσους, ἡ κρυφή καί παράνομος καταπάτησις Χριστιανικῶν ἱστορικῶν περιουσιῶν, αἱ ὁποῖαι εὑρίσκονται εἰς στρατηγικάς τοποθεσίας, οἱ βανδαλισμοί καί ἡ βεβήλωσις κτιρίων, Ἐκκλησιῶν καί ἱερῶν Προσκυνημάτων, καί ἡ αὐξανομένη πίεσις εἰς διάφορα ἐπίπεδα εἶναι ἀπόδειξις τοῦ μεγαλυτέρου κινδύνου, τόν ὁποῖον διατρέχει ἡ ζωή ἡμῶν.
Ὁ Πατριάρχης Pizzaballa ὑπῆρξε, καί συνεχίζει νά εἶναι, μία ἰσχυρά παρουσία καί φωνή ἐναντίον ὅλων τῶν ὡς ἄνω προαναφερθέντων καί κατά τά παρελθόντα ἔτη ἦτο ὑπεύθυνος διά τήν ἀνάπτυξιν ἐμπιστοσύνης καί ἀποτελεσματικῆς συνεργασίας μεταξύ τῶν δύο Μοναστικῶν Ἀδελφοτήτων ἡμῶν, ὥστε να δυνάμεθα νά ὁμιλῶμεν καί νά ἐνεργῶμεν ἡνωμένῃ τῇ φωνῇ.
Παραμένομεν ἡνωμένοι καί σταθεροί εἰς τήν ἐξάλειψιν τούτου τοῦ ὑπαρξιακοῦ κινδύνου καί ἐνθαρρυνόμεθα ἐκ τῆς ὑπερβαλλούσης ὑποστηρίξεως, τήν ὁποίαν ἰδιαιτέρως λαμβάνομεν μέσῳ τῆς Χασημιτικῆς Κηδεμονίας τῶν Ἁγίων Τόπων.
Σᾶς εὐχαριστοῦμεν Ἁγιώτατε, ἐξαιτίας τῆς διαρκοῦς ὑποστηρίξεως Ὑμῶν διά μίαν ζωτικήν καί ζωντανήν Χριστιανικήν παρουσίαν εἰς τήν Μέσην Ἀνατολήν. Εἴθε ὁ Θεός νά συνεχίσῃ νά εὐλογῇ Ὑμᾶς καί ὁ Θεός νά εὐλογῇ πάντας τούς λαούς τῶν ἠγαπημένων Ἡμῖν Ἁγίων Τόπων.
Ὡς Μήτηρ πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν, τό Ὀρθόδοξον Πατριαρχεῖον τῆς Ἱερουσαλήμ ἐπιδεικνύει ἰδιαιτέραν μέριμναν διά τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς ἅπαντα τόν κόσμον καί εἰς τήν Ἱερουσαλήμ. Ἡ συνεχιζομένη σύγκρουσις μεταξύ Ρωσίας καί Οὐκρανίας καί ἡ ἀπειλή τοῦ σχίσματος, εἰς τό σῶμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι θέματα βαθέως πόνου καί δυσκολίας οὐ μόνον διά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ἀλλά δι’ ἅπαντα τόν Χριστιανικόν κόσμον καί δι’ ἅπαντας τούς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως.
Ἐν τῇ ζωῇ καί τῇ μαρτυρίᾳ Ἡμῶν εἰς τούς Ἁγίους Τόπους ἐπιδιώκομεν διαρκῶς τήν συμφιλίωσιν καί τήν εἰρήνην. Ἐπιστάμεθα ὅτι ὁ ἀληθινός διάλογος εἶναι ἡ μόνη ὁδός πρός τήν ἀποτελεσματικήν συμφιλίωσιν καί τήν διαρκῆ εἰρήνην καί αὕτη ὑπῆρξεν ἡ συνεχής δέσμευσις ἡμῶν.
Ἐν τοιούτῳ πνεύματι καί τοιαύτῃ συνειδήσει ἁπλώνομεν τήν χεῖρα καί τήν προσπάθειαν τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων πρός τούς ἀδελφούς καί ἀδελφάς ἡμῶν εἰς τήν Οὐκρανίαν καί τήν Ρωσίαν, διά νά μεσολαβήσωμεν ὥστε νά πράξωμεν τά βέλτιστα πρός ἔναρξιν ἑνός διαλόγου, ὁ ὁποῖος δύναται νά ὁδηγήσῃ εἰς τό τέλος τῶν δεινῶν καί εἰς τήν θεραπείαν ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου οἰκογενείας.
Τό ἐγχείρημα τοῦτο δέν θά εἶναι εὔκολον. Αἱ ὑπάρχουσαι διαιρέσεις, αἱ ὁποῖαι ἔχουν λάβει χώραν μετά πάροδον δεκαετιῶν εἶναι βαθεῖαι. Αἱ πληγαί τῆς συγκρούσεως χρειάζονται χρόνον διά την θεραπείαν αὐτῶν. Καί ὅταν διαρραγῇ ἡ ἐμπιστοσύνη, εἶναι δύσκολον νά ἀποκατασταθῇ.
Ὅμως, τό Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων, τό ἱδρυθέν ἐπί τοῦ λυτρωτικοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κατανοεῖ πλήρως πάντα ταῦτα. Ἡ ζωή ἡμῶν εἰς γενεάν καί γενεάν ἐσφυρηλατήθη ἐν τῷ ἰδίῳ χωνευτηρίῳ. Δέν εἴμεθα ξένοι οὔτε εἰς τήν διαφοράν ἡμῶν οὔτε εἰς τήν δυνατότητα ἑνός νέου βίου πέραν αὐτῆς, ὡς ὑπενθυμίζει ἡμῖν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν Πρός Ἐφεσίους Ἐπιστολήν:
«Αὐτός γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τά ἀμφότερα ἕν καί τό μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τήν ἔχθραν, … ἵνα τούς δύο κτίσῃ ἐν ἑαυτῷ εἰς ἕνα καινόν ἄνθρωπον ποιῶν εἰρήνην, καί ἀποκαταλλάξῃ τούς ἀμφοτέρους ἐν ἑνί σώματι τῷ Θεῷ διά τοῦ σταυροῦ, ἀποκτείνας τήν ἔχθραν ἐν αὐτῷ», (Ἐφ. 2,14-16).
·Ἡ πορεία τοῦ διαλόγου πρός τήν συμφιλίωσιν εἶναι ἡ πνευματική ἀποστολή ἡμῶν καί ἀποτελεῖ τήν ἐπιθυμίαν ἡμῶν διά τήν Ἐκκλησίαν καί τούς πιστούς εἰς τήν Οὐκρανίαν καί τήν Ρωσίαν. Εἴμεθα ἕτοιμοι νά προσφέρωμεν βοήθειαν παντί τρόπῳ διά τήν λῆξιν τῆς συγκρούσεως καί τῶν δεινῶν».