Θεία λειτουργία στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος της Ρωσικής Αντιπροσωπείας MISSIA, στην Νέα Ιερουσαλήμ ετέλεσε την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος.
Ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στο νόημα της ημέρας και υπογράμμισε την σημασία της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος για την αποκατάσταση και στερέωση της πληγείσας ενότητας της Εκκλησίας και των Ορθοδόξων λαών.
Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Τήν Δευτέραν, 4ην/ 17ην Ἰουνίου 2019, ἑωρτάσθη ἡ ἑορτή τῆς Δευτέρας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς ἑορτή ἀποδόσεως ἰδιαιτέρας τιμῆς καί λατρείας εἰς τό Ἅγιον Πνεῦμα, τό ὁποῖον ἐπεφοίτισεν ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν καί ἐφώτισε τούς Ἁγίους Ἀποστόλους, εἰς τήν ἐν τῇ Νέᾳ Ἱερουσαλήμ Ρωσικήν Ἀντιπροσωπείαν MISSIA καί εἰς τόν Ναόν αὐτῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Εἰς τόν ναόν τοῦτον προεξῆρξεν τῆς Θείας Λειτουργίας ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος συλλειτουργούντων Αὐτῷ τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ, τοῦ Προϊσταμένου τῆς Ρωσικῆς Πνευματικῆς Ἀποστολῆς MISSIA Ἀρχιμανδρίτου Ἀλεξάνδρου, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἀθανασίου, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Δομετιανοῦ καί ἄλλων Ἱερέων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, τοῦ Ἀρχιδιακόνου Μάρκου, ἄλλων διακόνων, ψαλλούσης τῆς χορῳδίας τοῦ μοναστηρίου τῆς Ρωσικῆς Ἱερᾶς Γυναικείας Μονῆς Ὀρεινῆς καί μετέχοντος εὐλαβοῦς Ρωσοφώνου ἐκκλησιάσματος.
Πρός τό εὐλαβές τοῦτο ἐκκλησίασμα ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὁ Μακαριώτατος, ἔχοντα ὡς ἕπεται ἑλληνιστί:
«Τήν μεθέορτον πιστοί καί τελευταίαν ἑορτήν, ἑορτάσωμεν φαιδρῶς· αὕτη ἐστί Πεντηκοστή, ἐπαγγελίας συμπλήρωσις καί προθεσμίας· ἐν ταύτῃ γάρ τό πῦρ τοῦ Παρακλήτου εὐθύς, κατέβη ἐπί γῆς, ὥσπερ ἐν εἴδει γλωσσῶν καί μαθητάς ἐφώτισε καί τούτους οὐρανομύστας ἀνέδειξε· Τό φῶς ἐπέστη τοῦ Παρακλήτου καί τόν κόσμον ἐφώτισεν», ἀναφωνεῖ ὁ ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας.
Πανοσιολογιώτατε Ἀρχιμανδρῖτα κ. Ἀλέξανδρε, ἐκπρόσωπε τῆς Α.Θ.Μ. τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καί Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κυρίλλου εἰς Ἱεροσόλυμα,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡ χάρις τοῦ Παναγίου καί ζωοποιοῦ Πνεύματος, συνήγειρε πάντας ἡμᾶς σήμερον ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ Ναῷ τῷ ἐπωνύμῳ τῆς Ἁγίας Τριάδος, τῷ ἀνήκοντι τῇ Πνευματικῇ Ἀποστολῇ τῆς Ρωσικῆς Ἀδελφῆς ἡμῶν Ἐκκλησίας ἐν Ἱερουσαλήμ, ἵνα εὐχαριστιακῶς συνεορτάσωμεν «τήν μεθέορτον καί τελευταίαν ἑορτήν τῆς Πεντηκοστῆς», ὡς λέγει ὁ ὑμνῳδός.
Ἡ ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς καλεῖται «τελευταία», διότι ἀφορᾷ εἰς τήν Παλιγγενεσίαν καί ἀνακαίνωσιν ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων, ὡς κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος λέγων: «ὅτε δέ ἡ χρηστότης καί ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ… ἔσωσεν ἡμᾶς διά λουτροῦ παλιγγενεσίας καί ἀνακαινώσεως Πνεύματος Ἁγίου, οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως διά Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν», (Τίτ. 3,4-6).
Ἡ δέ ἔκχυσις ἐφ’ ἡμᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν συμπλήρωσιν καί προθεσμίαν τῆς ἐπαγγελίας τῆς ἀποστολῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐπί τούς Ἀποστόλους, ὑπό τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κατά τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς, «εἰς τό ὑπερῷον, οὗ ἦσαν καταμένοντες οἱ Ἀπόστολοι μετά τῆς Μαρίας τῆς μητρός τοῦ Ἰησοῦ» (Πράξ. Α’ 13, 14). Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος καταθέτων τήν μαρτυρίαν αὐτοῦ ἐν ταῖς Πράξεσιν τῶν Ἀποστόλων, «τοῦτον τόν Ἰησοῦν ἀνέστησεν ὁ Θεός, οὗ πάντες ἡμεῖς ἐσμεν μάρτυρες· τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ Θεοῦ ὑψωθείς, τήν τε ἐπαγγελίαν τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος λαβὼν παρά τοῦ Πατρός, ἐξέχεε τοῦτο, ὃ νῦν ὑμεῖς βλέπετε καί ἀκούετε», (Πράξ. 2, 32-33).
Τήν ἔκχυσιν ταύτην τοῦ ἁγίου Πνεύματος προκατήγγειλαν οἱ ἅγιοι Προφῆται Ἰωήλ καί Ἰεζεκιήλ, λέγοντες ἀντιστοίχως: «Καί ἔσται μετά ταῦτα καί ἐκχεῶ ἀπό τοῦ Πνεύματός μου ἐπί πᾶσαν σάρκα», (Ἰωήλ, 3,1), «Καί δώσω ὑμῖν καρδίαν καινήν καί Πνεῦμα καινόν δώσω ἐν ὑμῖν», (Ἰεζεκιήλ 36,26). Τό καινόν δέ τοῦτο πνεῦμα, λέγει ὁ σοφός Παῦλος, ἐδόθη ἡμῖν ἀπό τόν ἱερέα τόν μέγαν, δηλονότι τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τόν ἐγκατεστημένον ἐπί τόν οἶκον τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τήν Ἐκκλησίαν τῶν πιστῶν. «Ἔχοντες οὖν ἀδελφοί καί ἱερέαν μέγαν ἐπί τόν οἶκον Θεοῦ προσερχόμεθα … ἐρραντισμένοι τάς καρδίας ἀπό συνειδήσεως πονηρᾶς καί λελουμένοι τό σῶμα ὕδατι καθαρῷ κατέχωμεν τήν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλινῆ. Πιστός γάρ ὁ ἐπαγγειλάμενος», (Ἑβρ. 10,21-23).
Μέ ἄλλα λόγια, ἡ ἁγία Πεντηκοστή εἶναι ὁ χρόνος, κατά τόν ὁποῖον τό Ἅγιον Πνεῦμα, τῇ εὐδοκίᾳ τοῦ Πατρός καί τῇ συνεργίᾳ τοῦ Υἱοῦ κατέστησε τούς Ἀποστόλους μέλη τοῦ ἐκ νεκρῶν ἀναστάντος σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἡμεῖς δέ τῇ δυνάμει καί ἐνεργείᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐνεδύθημεν διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος τόν Χριστόν, ὡς διδάσκει ὁ μέγας Παῦλος: «Ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε», (Γαλ. 3,27) καί πάλιν ὁ θεῖος Παῦλος ἐκτυπώτερον «καί γάρ ἐν ἑνί Πνεύματι ἡμεῖς πάντες εἰς ἓν σῶμα ἐβαπτίσθημεν, εἴτε ᾿Ιουδαῖοι εἴτε ῞Ελληνες, εἴτε δοῦλοι εἴτε ἐλεύθεροι, καί πάντες εἰς ἓν Πνεῦμα ἐποτίσθημεν». (Α’ Κορινθίους 12,13).
Τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς ἡ ἐν πνεύματι τελοῦσα Ἐκκλησία ἀναδείκνυται Σῶμα Χριστοῦ καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ὡς λέγει ὁ ἱερός ὑμνῳδός: «Τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἱερέας τελειοῖ, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξεν, ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας».
Κατά τόν Κλήμεντα Ρώμης ἡ Ἐκκλησία «ἐφανερώθη ἐν τῇ σαρκί τοῦ Χριστοῦ, δηλονότι ἐγένετο Σῶμα Χριστοῦ κατά τήν ἐνσάρκωσιν τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ Χριστοῦ. Ἐπειδή ἡ ἐνσάρκωσις τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἐγένετο τῇ συνεργείᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὅ,τι γίνεται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας γίνεται διά τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διά τοῦτο ἡ Πεντηκοστή συνδέεται μετά τῆς ἐν τῷ κόσμῳ φανερώσεως τῆς Ἐκκλησίας.
Τό ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ὁ Παράκλητος, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, περί οὗ ὁ Χριστός ἔλεγε εἰς τούς μαθητάς Aὐτοῦ ὀλίγον πρό τοῦ σταυρικοῦ Του Πάθους: «Ἐάν ἀγαπᾶτε με, τάς ἐντολάς τάς ἐμᾶς τηρήσατε καί ἐγὼ ἐρωτήσω τόν Πατέρα καί ἄλλον Παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τόν αἰῶνα, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας», (Ἰωάν. 14, 15-17).
Ἑρμηνεύων τούς λόγους τούτους ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει:
«Ὁ Κύριος εὐκρινῶς διΐστισιν ἡμῖν τῶν προσώπων τήν ἑτερότητα. Ἐάν γάρ ἀπέλθω, φησί, παρακαλέσω τόν Πατέρα καί ἄλλον πέμψει Παράκλητον ὑμῖν. Οὐκοῦν Υἱός μέν ὁ παρακαλῶν, Πατήρ δέ ὁ παρακαλούμενος, Παράκλητος δέ ὁ ἀποστελλόμενος».
Κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας, ὁ Παράκλητος εἶναι «Τό τῆς ἀληθείας Πνεῦμα τοὐτέστι τό τοῦ Υἱοῦ». Οὗτος ὁ Παράκλητος εἶναι ἡ δύναμις καί ὁ διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί ὁ προστάτης ἡμῶν, ὡς λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων: «Μέγαν τοίνυν ἔχομεν παρά Θεοῦ σύμμαχον καί προστάτην, μέγαν διδάσκαλον Ἐκκλησίας, μέγαν ὑπερασπιστήν ὑπέρ ἡμῶν… Παράκλητος δέ καλεῖται [Τό Πνεῦμα τό ἅγιον] διά τό παρακαλεῖν καί παραμυθεῖσθαι καί συναντιλαμβάνεσθαι τῆς ἀσθενείας ἡμῶν», (Κατήχ. 16,20).
Τήν βαθυτέραν σημασίαν τῆς «τελευταίας» ἑορτῆς τῆς Πεντηκοστῆς καί δή τῆς «μεθεόρτου», δηλονότι τῆς σημερινῆς τῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διατυπώνει ἐναργέστατα ὁ ἱερός ὑμνῳδός λέγων: «Γλῶσσαί ποτε συνεχύθησαν διά τήν τόλμην τῆς πυργοποιΐας. Γλῶσσαι δέ νῦν ἐσοφίσθησαν διά τήν δόξαν τῆς Θεογνωσίας. Ἐκεῖ κατεδίκασε Θεός τούς ἀσεβεῖς τῷ πταίσματι· ἐνταῦθα ἐφώτισε Χριστός τούς ἁλιεῖς τῷ Πνεύματι. Τότε κατειργάσθη ἡ ἀφωνία πρός τιμωρίαν· ἄρτι καινουργεῖται ἡ συμφωνία πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν».
Αὐτήν ἀκριβῶς τήν “καινουργίαν τήν ἐν Χριστῷ πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν”, ἀλλά καί τήν ἑνότητα τῆς πίστεως ἡμῶν καί τήν κονωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ φωτίσαντος τούς Ἀποστόλους, δι’ ὧν ἐλάβομεν τήν δόξαν τῆς Θεογνωσίας, προσήλθομεν ἐν τῷ μυστηρίῳ τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἵνα διαδηλώσωμεν ἀπό τήν Ἁγίαν Πόλιν Ἱερουσαλήμ αἱ ἀδελφαί Ἐκκλησίαι, τουτέστιν ἡ ἐπί τοῦ σταυρικοῦ αἵματος τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ τεθεμελιωθεῖσα καί ἐν τῷ Ὑπερῴῳ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἐγκαινιασθεῖσα Σιωνῖτις Ἐκκλησία μετά τῆς Ὀρθοδόξου Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας τῆς διά τοῦ αἵματος τῶν νεομαρτύρων αὐτῆς ποτισθεῖσα.
Τόν τοῖς ἁγίοις ἀποσταλέντα Παράκλητον παρακαλέσωμεν, ἵνα σκηνώσῃ ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν καί μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «ἔγγισον ἡμῖν, ἔγγισον ὁ πανταχοῦ, ὥσπερ καί τοῖς Ἀποστόλοις σου πάντοτε συνῇς, οὕτω καί τοῖς σέ ποθοῦσιν ἕνωσον σαυτόν οἰκτῖρμον, ἵνα συνημμένοι σοι ὑμνῶμεν καί δοξολογῶμεν τό Πανάγιόν Σου Πνεῦμα». Ἀμήν. Ἔτη πολλά.
Ἐν συνεχείᾳ ὁ Μακαριώτατος ὑπεγράμμισε τήν σημασίαν τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τήν ἀποκατάστασιν καί στερέωσιν τῆς πληγείσης ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν.
Μετά τήν Θείαν Λειτουργίαν ἠκολούθησε τράπεζα, παρατεθεῖσα παρά τοῦ Προϊσταμένου τῆς MISSIA Ἀρχιμανδρίτου Ἀλεξάνδρου. Κατ’ αὐτήν ὁ Μακαριώτατος προσέφερεν εἰς τόν Ἀρχιμανδρίτην Ἀλέξανδρον εἰκόνα τῆς Θεοτόκου Ἱεροσολυμιτίσσης, ὁ δέ Ἀρχιμανδρίτης Ἀλέξανδρος ἔδωσεν εἰς τόν Μακαριώτατον εἰκόνα τῆς Ἁγίας Εὐφροσύνης.