Για σαφή παρέμβαση στα θέματα της Εκκλησίας, και προσπάθειες που θα οδηγήσουν μεσοπρόθεσμα σε ανεξαρτητοποίηση της Εκκλησίας τη Λετονίας από το Πατριαρχείο της Μόσχας, κατηγορεί την κυβέρνηση της Λετονίας, ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, κ. Ιλαρίων.
Κληθείς να σχολιάσει τον πρόσφατο λετονικό νόμο ότι οι Ιεράρχες και οι Ιερείς στην χώρα πρέπει να είναι Λετονοί πολίτες τόνισε:
“Ας φανταστούμε για μια στιγμή τι θα συνέβαινε εάν το ρωσικό κοινοβούλιο αποφάσισε ότι ο επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας πρέπει να είναι πολίτης της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πρώτον, θα ξεσπούσαν αντιδράσεις από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Δεύτερον, μια τέτοια απόφαση θα θεωρούταν, ορθώς, ως ανάμιξη των αρχών στις εσωτερικές υποθέσεις της Εκκλησίας. Με ποιο δικαίωμα μπορεί ένα κράτος να υπαγορεύει στην Εκκλησία, ποιος πρέπει να είναι επικεφαλής;
Αλλά όταν αυτό συμβαίνει στη Λετονία, όλοι σιωπούν. Τα μέσα δεν ανταποκρίνονται σε αυτό. Εν τω μεταξύ, λαμβάνει χώρα μια πολύ αγενής εισβολή σε κάτι που θα έπρεπε να αποτελεί απόλυτο προνόμιο της Εκκλησίας. Η εκκλησία πρέπει να είναι ελεύθερη να επιλέξει οποιοδήποτε πρόσωπο ως επικεφαλής της.
Στους Σοβιετικούς χρόνους, η Χάρτα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας περιελάμβανε μια ρήτρα σύμφωνα με την οποία μόνο ένας πολίτης της Σοβιετικής Ένωσης θα μπορούσε να εκλεγεί Πατριάρχης της Μόσχας. Αλλά αυτό το στοιχείο συμπεριλήφθηκε στο έγγραφο κατόπιν αιτήματος του σοβιετικού αθεϊστικού κράτους. Τώρα δεν υπάρχει τέτοιο άρθρο στα Χάρτα μας.
Δεν νομίζω ότι το κράτος μπορεί να παρεμβαίνει στην εσωτερική ζωή της Εκκλησίας και να υπαγορεύει ποιος έχει και ποιος δεν έχει το δικαίωμα να γίνει επικεφαλής της Εκκλησίας”.