Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2023 στη Μόσχα η πανηγυρική έναρξη του Παγκοσμίου Θεματικού Συνεδρίου Συμπατριωτών με θέμα «Ενίσχυση των παραδοσιακών πνευματικών ηθικών αξιών ως εγγύηση ενότητας των Ρώσων συμπατριωτών, οι οποίοι διαμένουν στο εξωτερικό».
Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ στη συνέχεια παρενέβη διαδικτυακά ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ.κ. Κύριλλος.
Αφού καλωσόρισε όλους τους συμμετέχοντες και τους προσκεκλημένους του Συνεδρίου ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ανέφερε ότι η Εκκλησία «γνωρίζοντας την επιδίωξη εξωτερικών δυνάμεων να σπείρουν διχασμό και μίσος, να παραδώσουν στη λήθη την αυθεντική μας ιστορία και τον πολιτισμό, πράττει το παν δυνατό ώστε οι ναοί να διαφυλαχθούν ως χώροι ειρήνης, προσευχής και παρηγοριάς».
Όπως είπε ο Μακαριώτατος, σήμερα γίνονται προσπάθειες να εμφυτευθεί το πνεύμα της εχθρότητας και του διχασμού ακόμη και σε εκείνους τους τομείς, οι οποίοι ανέκαθεν παρέμεναν εκτός πολιτικής, υπηρετώντας την ειρήνη και τη δημιουργία, λ.χ. την τέχνη, την επιστήμη και τον αθλητισμό.
«Σε αυτή την κατάσταση οι συμπατριώτες στο εξωτερικό χρειάζονται γενναιότητα, προκειμένου να υπεραμύνονται του πολιτισμού τους, να τον υπερασπίζονται από τη λεγόμενη κουλτούρα της ακύρωσης. Το κοινό μας καθήκον είναι να διατηρήσουμε την ταυτότητα, την αυθεντικότητα και τους πνευματικούς προσανατολισμούς μας, να μην αποκλίνουμε από την οδό και να μην νοθεύσουμε τα ιστορικά δεδομένα, να μην απελπιζόμαστε και να βρούμε μέσα μας πνευματικές δυνάμεις για το δημιουργικό έργο προς το συμφέρον του πλησίον. Ο λαός μας έχει κατ’ επανάληψιν ζήσει χαλεπούς καιρούς, αλλά παρ’ όλες τις δοκιμασίες, πάντοτε προσπαθούσε να αντισταθεί στις δυσκολίες και να διατηρήσει την ενότητά του. Ελπίζω ότι έτσι θα γίνει και αυτή τη φορά», τόνισε ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ.κ. Κύριλλος.
Στο πλαίσιο της πρώτης συζητήσης στην ολομέλεια, που ήταν αφιερωμένη στο θέμα «Ο ρόλος των συμπατριωτών στη διαφύλαξη των ηθικών αξιών, του πολιτισμού και της ιστορικής μνήμης της Ρωσίας» και συντόνισε ο επικεφαλής του Ομοσπονδιακού Οργανισμού επί υποθέσεων της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, των Συμπατριωτών, που διαμένουν στο Εξωτερικό και επί της Διεθνούς Ανθρωπιστικής Συνεργασίας Ε. Πριμακόφ, μίλησαν ο Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας της Ομοσπονδιακής Συνελεύσεως (Άνω Βουλή) της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ι. Κοσατσιόφ, ο οποίος ανέγνωσε το μήνυμα της Προέδρου του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας της Ομοσπονδιακής Συνελεύσεως της Ρωσίας Β. Ματβιένκο, η αντιπρόεδρος της Κρατικής Δούμας της Ομοσπονδιακής Συνελεύσεως (Κάτω Βουλή) της Ρωσικής Ομοσπονδίας Α. Κουζνετσόβα, ο Σύμβουλος του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Β. Τολστόι, ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Κρατικής Δούμας επί Υποθέσεων της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, Ευρασιατικής Ενοποίησης και Σχέσεων με τους Συμπατριώτες της Ομοσπονδιακής Συνελεύσεως της Ρωσικής Ομοσπονδίας Λ. Καλάσνικοφ κ.ά.
Στο πλαίσιο της δεύτερης συζήτησης στην ολομέλεια με θέμα «Πνευματικές παραδόσεις της Ρωσικής Διασποράς», συντονιστής της οποίας ήταν ο ειδικός εκπρόσωπος του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας για τη Διεθνή Συνεργασία Μ. Σβιντκόι, μίλησε ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Αντώνιος.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ ειδικότερα τόνισε πόσο σημαντικό είναι για τους συμπατριώτες, που διαμένουν στο εξωτερικό, να διατηρήσουν τις πνευματικές τους παραδόσεις, οι οποίες σε οποιαδήποτε ιστορική περίοδο είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ενότητα του λαού.
Ο Σεβασμιώτατος επίσης επεσήμανε ότι η μακροχρόνια παραμονή σε μια ξένη χώρα όχι μόνον διευρύνει τους ορίζοντες και την κοσμοθεωρία ενός ατόμου, αλλά επηρεάζει και το εκκλησιαστικό του φρόνημα.
«Η σημασία της Ρωσικής Διασποράς στη διάδοση της Οικουμενικής Ορθοδοξίας είναι τεράστια, αρχής γενομένης από τη δεκαετία του ’20 του παρελθόντος αιώνος», σημείωσε ο ιεράρχης και συμπλήρωσε: «Γνωστές προσωπικότητες της Ρωσικής Διασποράς κατάφεραν όχι μόνον να διατηρήσουν στην ξενιτιά την πίστη των πατέρων, αλλά και να την μεταδώσουν σε άλλους λαούς, οι οποίοι δεν γνώριζαν ή είχαν χάσει την ορθόδοξη πίστη».
Ο Μητροπολίτης κ. Αντώνιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι Ρωσικές ενορίες στο εξωτερικό «δεν πρέπει να καθίστανται ένα είδος κλειστού και αυτάρκους γκέτο, όπου συχνάζουν μόνον οι ενορίτες μας και είναι κλειστές οι πόρτες για ξένους».
Στο Συνέδριο επίσης μίλησαν ο Μητροπολίτης Μόσχας και πάσης Ρωσίας της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας Παλαιοπίστων Κορνήλιος, εκπρόσωποι των μουσουλμανικών, ιουδαϊκών και βουδιστικών κοινοτήτων της Ρωσίας κ.ά.
Εκτός των συνεδριάσεων σε ολομέλεια διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του Συνεδρίου και τέσσερεις θεματικές στρογγυλές τράπεζες, καλύπτοντας διάφορες πτυχές της δράσεως της Ρωσικής Διασποράς.
Οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023.