Κατά την εαρινή Συνέλευση Κληρικών της Αρχιεπισκοπής Βουκουρεστίου, ο Πατριάρχης Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ αναφέρθηκε στη σημασία της ποιμαντικής φροντίδας των ηλικιωμένων, ειδικά σε έναν κόσμο όπου ο αγροτικός και αστικός πληθυσμός γηράσκει. Όπως τόνισε, «ο βαθμός πολιτισμού ενός λαού φαίνεται στη φροντίδα που παρέχει στους ηλικιωμένους, στα παιδιά, σε όσους έχουν ανάγκη και σε όσους δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους».
- Της Σβετλάνα Λεβίτσκι
Η συνέλευση, η οποία ξεκίνησε χθες και ολοκληρώθηκε σήμερα, έλαβε χώρα στο Μέγαρο της Πατριαρχικής Κατοικίας στο Βουκουρέστι. Έγινε στο πλαίσιο της ανακήρυξης του 2023 ως Τιμητικό Έτος Ποιμαντικής Φροντίδας των Ηλικιωμένων και «λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, σε καμία περίοδο της ιστορίας, στην Ευρώπη δεν υπήρξε γηραιότερος πληθυσμός – όχι μόνο αγροτικός αλλά και αστικός», όπως είπε ο Πατριάρχης Ρουμανίας. (Διαβάστε σχετικά: Στους ηλικιωμένους και τους εκκλησιαστικούς ύμνους αφιερωμένο το 2023 στο Πατριαρχείο Ρουμανίας)
\
«Η χριστιανική φιλανθρωπία έχει αγκαλιάσει τις ανάγκες των ηλικιωμένων όχι μόνο με την παροχή κοινωνικής βοήθειας, αλλά και αναγάγοντας τους ηλικιωμένους σε “ζωντανούς θησαυρούς” εμπειρίας, υπομονής, επιμονής, δικαιοσύνης και σοφίας, που συσσωρεύτηκαν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και που έλαβαν από τις προηγούμενες γενιές», είπε ο Πατριάρχης κ.κ. Δανιήλ..
«Αν έχουμε καθήκον να ανταποκρινόμαστε στον πλησίον μας, ακόμη περισσότερο έχουμε την ηθική υποχρέωση να ασχολούμαστε με όσους έχουν ανάγκη ή όσους δεν μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς βοήθεια – δηλαδή με τα παιδιά και τους ηλικιωμένους», τόνισε ο Μακαριώτατος και συμπλήρωσε: «Ο βαθμός πολιτισμού ενός λαού φαίνεται στη φροντίδα που παρέχει στους ηλικιωμένους, στα παιδιά, σε όσους έχουν ανάγκη και σε όσους δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους».
«Η συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία και οι φιλανθρωπικές πράξεις αποτελούν ένδειξη μιας αληθινής πνευματικής ζωής μιας χριστιανικής κοινότητας. Υπό αυτή την έννοια, δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στην κοινωνική εγκατάλειψη και παραμέληση των ηλικιωμένων που βλέπουμε πολύ συχνά, δυστυχώς, στη σημερινή κοινωνία», συνέχισε ο Πατριάρχης κ.κ. Δανιήλ.
- Η παρουσία των ηλικιωμένων σε κάθε κοινότητα
Στη συνέχεια, ο Προκαθήμενος της εν Ρουμανία Ορθοδόξου Εκκλησίας μίλησε και για την πνευματική διάσταση της παρουσίας των ηλικιωμένων σε κάθε κοινότητα και ιδιαίτερα στην Εκκλησία.
«Οι νέες γενιές δεν πρέπει να παραβλέψουν την αληθινή κοινωνία στην Εκκλησία ανάμεσα σε διαφορετικές γενιές: παιδιά, νέους, ενήλικες, ηλικιωμένους. Ολόκληρη η χριστιανική κοινότητα είναι μία στο δρόμο προς τη μία Βασιλεία του Θεού. Η διακοπή της κατάστασης κοινωνίας μεταξύ των γενεών είναι ξένη προς την ορθόδοξη πνευματικότητα», είπε ο Πατριάρχης Ρουμανίας.
«Αυτή η νέα κοινωνική πραγματικότητα απαιτεί επίσης την προσαρμογή νέων μορφών ποιμαντικής φροντίδας, που ανταποκρίνονται και ικανοποιούν τις ανάγκες των σημερινών πιστών», επεσήμανε.
Το πρόγραμμα της πρώτης ημέρας περιελάμβανε Θεία Λειτουργία και Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Καθεδρικό Ναό Αγίου Σπυρίδωνα του Θαυματουργού, που τελέστηκε από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Πραχοβεανούλ κ. Τιμόθεο, και ακολούθησαν οι εργασίες της ολομέλειας.
Κατά την πρώτη ημέρα της συνέλευσης ο λέκτορας π. llarion Mâța, από την Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή στο Ιάσιο, παρουσίασε την εισήγηση «Κοινωνική και θρησκευτική βοήθεια στους ηλικιωμένους», ο π. Alexandru Gherasim, ιερέας της ενορίας της κοινότητας Αγίου Σίλβεστρου από την Πρωτεύουσα, που διαχειρίζεται οίκο ηλικιωμένων, έδωσε τη διάλεξη «Φροντίδα για τους ηλικιωμένους, χριστιανικό καθήκον» και ο π. Alin Nica, συντονιστής του τμήματος φιλανθρωπίας της Αρχιεπισκοπής Βουκουρεστίου, μίλησε με θέμα «Γηρατειά, ένας ευλογημένος χρόνος και μία ευκαιρία για μια πρόγευση της Βασιλείας του Θεού».
Αποσπάσματα από την ομιλία του Πατριάρχη Ρουμανίας:
Οι προτεραιότητες στην ποιμαντική φροντίδα των ηλικιωμένων
Στην αρχή της ομιλίας του ο Πατριάρχης Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ αναφέρθηκε στο δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης καθώς ο πληθυσμός που γερνάει: «Η Ιερά Σύνοδος της εν Ρουμανίας Ορθοδόξου Εκκλησίας ανακήρυξε το έτος 2023 ως Τιμητικό Έτος Ποιμαντικής Φροντίδας των Ηλικιωμένων, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, σε καμία περίοδο της ιστορίας, στην Ευρώπη δεν υπήρξε γηραιότερος πληθυσμός, όχι μόνο αγροτικό αλλά και αστικό. Αυτή η νέα κοινωνική πραγματικότητα απαιτεί επίσης την προσαρμογή νέων μορφών ποιμαντικής φροντίδας, που ανταποκρίνονται και ικανοποιούν τις ανάγκες των σημερινών πιστών».
- Ηθική υποχρέωση η παροχή βοήθειας
«Η Εκκλησία έχει καθήκον να ασχοληθεί με όλους τους πιστούς, ανεξαρτήτως ηλικίας ή κοινωνικο-πολιτισμικής θέσης. Αν έχουμε καθήκον να ανταποκριθούμε σε όλους τους συνανθρώπους μας, έχουμε την ηθική υποχρέωση να παρέχουμε βοήθεια με όσους έχουν ανάγκη ή σε όσους δεν μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς βοήθεια: δηλαδή τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Ο βαθμός πολιτισμού ενός λαού φαίνεται στη φροντίδα που παρέχει στους ηλικιωμένους, στα παιδιά και σε όσους έχουν ανάγκη και που δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Η συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία και οι φιλανθρωπικές πράξεις αποτελούν ένδειξη μιας αληθινής πνευματικής ζωής μιας χριστιανικής κοινότητας», επεσήμανε ο Μακαριώτατος και πρόσθεσε:
«Η χριστιανική φιλανθρωπία έχει αγκαλιάσει τις ανάγκες των ηλικιωμένων όχι μόνο με την παροχή κοινωνικής βοήθειας, αλλά και αναγάγοντας τους ηλικιωμένους σε “ζωντανούς θησαυρούς” εμπειρίας, υπομονής, επιμονής, δικαιοσύνης και σοφίας, που συσσωρεύτηκαν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και που έλαβαν από τις προηγούμενες γενιές».
- Ευλογία αποτελεί το να συμμετέχουν οι ηλικιωμένοι στην καλή ανατροφή των νέων
«Η Εκκλησία ασχολείται με τους ηλικιωμένους από την αποστολική περίοδο, θεωρώντας τους όχι βάρος, αλλά αληθινή πηγή ευλογίας. Η ευλογία του Θεού μέσω των ηλικιωμένων προς τη νέα γενιά πραγματοποιείται, με τον πιο αυθεντικό τρόπο, με τη συμμετοχή τους στην καλή ανατροφή των νέων, “φυτεύοντάς” τους σπόρους σοφίας», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε:
«Οι νέες γενιές δεν πρέπει να παραβλέψουν ότι στην Εκκλησία οι διαφορετικές γενιές είναι σε αληθινή κοινωνία: παιδιά, νέοι, ενήλικες, ηλικιωμένοι. Ολόκληρη η χριστιανική κοινότητα είναι μία ως προς το δρόμο προς τη Βασιλεία του Θεού. Η διακοπή της κατάστασης κοινωνίας μεταξύ των γενεών είναι ξένη προς την ορθόδοξη πνευματικότητα».
- Η διατήρηση των χριστιανικών αξιών
Αναφερόμενος στο πώς αντιμετωπίζονται οι ηλικιωμένοι στον σύγχρονο κόσμο, ο Προκαθήμενος της εν Ρουμανία Ορθοδόξου Εκκλησίας υπογράμμισε: «Στην κοσμική ατομικιστική κοινωνία, οι κοινωνικές πολιτικές είναι αντιφατικές: αφενός, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για επένδυση υλικού και ανθρώπινου δυναμικού για την αύξηση της μακροζωίας της ανθρώπινης ζωής, αφετέρου, οι ηλικιωμένοι θεωρούνται από τον ενεργό πληθυσμό σαν βάρος στην κοινωνία. Στην Εκκλησία, προτεραιότητα στην ποιμαντική φροντίδα των ηλικιωμένων είναι η εμπλοκή των ηλικιωμένων στην ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παιδιών, ιδιαίτερα όσον αφορά την προσευχή. Οι ηλικιωμένοι μέσα από την πνευματική τους ωριμότητα μπορούν να βοηθήσουν πολύ στην καλλιέργεια και στη διατήρηση των χριστιανικών αξιών στον πολιτισμό μας, για το καλό της κοινωνίας και της οικογένειας».
«Ας θυμηθούμε μόνο τη σημασία που είχαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες κατά την κομμουνιστική περίοδο, όταν κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανή τη χριστιανική πίστη, μεταφέροντάς την στις επόμενες γενεές. Οι καλοί μας άντρες και γυναίκες ήταν πάντα αυθεντικά παραδείγματα στα οποία οφείλει πολλά όχι μόνο η Εκκλησία, αλλά και ολόκληρη η ρουμανική κουλτούρα», τόνισε.
- Προνόμιο το να διανύει κανείς την τρίτη ηλικία
«Μια άλλη προτεραιότητα που πρέπει να λάβουμε υπόψη στην ποιμαντική μέριμνα των ηλικιωμένων είναι να θεωρούμε την περίοδο της τρίτης ηλικίας ως προνόμιο, περίοδο ανάπτυξης και πνευματικού πλουτισμού μέσω της προσευχής. Έτσι, τα γηρατειά δεν είναι βάρος, αλλά ένα δώρο από τον Θεό. Τα γηρατειά είναι μια περίοδος της ζωής του ανθρώπου που έχει την ευκαιρία να έρθει ακόμα πιο κοντά στον Θεό. Η Καινή Διαθήκη μας δείχνει ξεκάθαρα ότι η σοφία των ηλικιωμένων εξαρτάται από την εγγύτητά τους στον Θεό μέσω της προσευχής και της ενάρετης ζωής που κάνουν», ανέφερε ο Μακαριώτατος.
«Η προσευχή των γερόντων είναι ταυτόχρονα η πηγή της σοφίας τους, αλλά και ευλογία για όλη την κοινότητα. Έχουμε τόσα πολλά παραδείγματα στις Ιερές Γραφές της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης στα οποία φαίνεται πώς η σωματική αδυναμία του γήρατος συμπληρώνεται από τη δύναμη της προσευχής, τη δύναμη της σοφίας, το μέτρο της γνώσης, τη δύναμη της πραότητας», τόνισε.
- Η ενεργή εμπλοκή των ηλικιωμένων στην αποστολή της Εκκλησίας
«Μια άλλη προτεραιότητα της Εκκλησίας στην τρέχουσα ποιμαντική φροντίδα των ηλικιωμένων μπορεί να είναι η ενεργή εμπλοκή τους στην ποιμαντική δράση και την αποστολή της Εκκλησίας. Δυστυχώς, σήμερα, υπάρχουν πολλοί ηλικιωμένοι που ζουν σε πολλή μοναξιά, απομονωμένοι από την κοινότητα, νιώθοντας κάπως άχρηστοι. Υπάρχουν όμως πολλοί γέροντες που ζουν τα γηρατειά τους με γαλήνη και αξιοπρέπεια, συμμετέχοντας ενεργά στη ζωή της Εκκλησίας και βοηθώντας άλλους ηλικιωμένους», είπε ο Μακαριώτατος.
«Οι ηλικιωμένοι μπορούν να συμμετάσχουν στην ιεραποστολή και την ποιμαντική φροντίδα της Εκκλησίας, αφού με τον πλούτο της πίστης και της ζωής τους συμβάλλουν πολύ στην πνευματική ανάπτυξη ολόκληρης της κοινότητας. Γι’ αυτό η Εκκλησία καλείται να ενισχύσει το ποιμαντικό της πρόγραμμα για τους ηλικιωμένους, να σκεφτεί νέες μορφές και σύγχρονες ποιμαντικές μεθόδους, πλησιάζοντας τις ανάγκες και τις προσδοκίες των ηλικιωμένων», υπογράμμισε.
Τέλος αναφερόμενος στο τι έχει προσφέρει έως τώρα η εν Ρουμανία Ορθόδοξη Εκκλησία στους ηλικιωμένους, ο Μακαριώτατος είπε: «Επί του παρόντος, στο επίπεδο του Πατριαρχείου Ρουμανίας λειτουργούν 21 κέντρα ημερήσιας φροντίδας, 54 οίκοι ευγηρίας και 52 υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας, όλα προορισμένα για ηλικιωμένους. Φυσικά, αυτή η δουλειά πρέπει να επεκταθεί, γιατί οι ανάγκες είναι πολλαπλές».
Με πληροφορίες και φωτογραφίες από basilica (Mircea Florescu, Ștefana Totorcea)
Περισσότερες φωτογραφίες ΕΔΩ