- Του Νίκου Οικονόμου / ope.gr
Με το Βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς/Europa Nostra 2021 στην κατηγορία “Συντήρησης”, την κορυφαία ευρωπαϊκή διάκριση στον τομέα της κληρονομιάς, τιμήθηκε η αποκατάσταση της ξύλινης εκκλησίας στο μικρό χωριό Ούρσι της κομητείας Βάλτσεα στην Ρουμανία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν τους νικητές των βραβείων European Heritage Awards/Europa Nostra 2021, το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Creative Europe. Φέτος, η κορυφαία τιμή της Ευρώπης στον τομέα της κληρονομιάς απονέμεται σε 24 υποδειγματικά επιτεύγματα από 18 ευρωπαϊκές χώρες.
Η αποκατάσταση της ξύλινης εκκλησίας, η οποία βρίσκεται στο κοιμητήριο του χωριού, είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Εκκλησίας της Ρουμανίας με διάφορους οργανισμούς (όπως, μεταξύ άλλων, το ‘Ιδρυμα Pro Patrimonio, το Τμήμα Συντήρησης και Αποκατάστασης Τέχνης του Εθνικού Πανεπιστημίου Τεχνών του Βουκουρεστίου και το Εθνικό Επιμελητήριο Ρουμάνων Αρχιτεκτόνων), καθώς και με την τοπική κοινότητα.
Ο δισυπόστατος ναός που είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, χτίστηκε μεταξύ 1757 και 1784. Αν και διασώθηκε από πυρκαγιά το 1838, η εκκλησία εγκαταλείφθηκε αργότερα μετά την ανοικοδόμηση μια νέας εκκλησίας στο χωριό. Κατά την εκ νέου ανακάλυψη της εκκλησίας το 2007, διαπιστώθηκε ο σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης εξαιτίας της ανεπαρκούς θεμελίωσης της, η αναγκαιότητα άμεσης επισκευής της οροφής και η σοβαρή φθορά των αγιογραφιών.
“Αυτό είναι το αποτέλεσμα της υποδειγματικής συντήρησης μιας βαμμένης ξύλινης εκκλησίας σε ένα υπαίθριο περιβάλλον, σπουδαίας αξίας και ομορφιάς, η οποία είναι κατασκευασμένη από υλικά του γύρω τοπίου”, σημείωσε η κριτική επιτροπή.
Οι εργασίες αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν κάθε καλοκαίρι από το 2009 έως το 2020, μετά από πολύμηνες προσπάθειες εξεύρεσης πόρων κατά την διάρκεια κάθε προηγούμενου έτους. Η κριτική επιτροπή έκρινε ότι η ποιότητα αποκατάστασης είναι αξιέπαινη: “Αυτό είναι ένα παράδειγμα ευπαθούς αρχιτεκτονικής και ενός απειλούμενου μνημείου που έχει αποκατασταθεί πλήρως σύμφωνα με τις αρχές συντήρησης, με τα αυθεντικά στοιχεία να εξετάζονται προσεκτικά και να επανενώνονται όπου είναι δυνατόν. Η βιωσιμότητα ήταν επίσης σημαντική για το έργο, με την φύτευση δέντρων να προσφέρει υλικά για μελλοντικές εργασίες αποκατάστασης”.
Η τοποθεσία της αποκατάστασης ήταν ανοιχτή, λειτουργώντας ως εκπαιδευτικός χώρος με σκοπό την ανάδειξη του ναού, την τεχνική της ξύλινης κατασκευής, καθώς και την αγιογράφηση των εικόνων και του τέμπλου.
