Η ανάγκη προστασίας της σερβικής πνευματικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια επισημάνθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Heritage of Stone and Heaven» στην Ουάσιγκτον. Παρόντες ήταν ο Πρέσβης της Δημοκρατίας της Σερβίας στις ΗΠΑ Μάρκο Τζούριτς και η ιδρύτρια και διευθύντρια του Art Exchange, Σβετλάνα Ρόγκιτς.
- Της Σβετλάνα Λεβίτσκι
Μέσω των εκτεθειμένων φωτογραφιών, συνοδευτικού βίντεο παρουσίασης και μουσικού προγράμματος Σερβικών παραδοσιακών τραγουδιών, οι παρευρισκόμενοι γνώρισαν το μεγαλείο της σερβικής πολιτιστικής κληρονομιάς, που λόγω της μοναδικότητας, της ομορφιάς και της σημασίας της για όλη την ανθρωπότητα, εντάχθηκε στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και στο Μητρώο Μνήμης του Κόσμου.
Στην ομιλία της, η κ. Σβετλάνα Ρόγκιτς επεσήμανε ότι η Σερβία είναι ένα καλό παράδειγμα για το πώς μια μικρή γεωγραφικά και δημογραφικά χώρα μπορεί να έχει σημαντική θέση στον παγκόσμιο χάρτη πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι η σερβική πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια έχει ιδιαίτερη ανάγκη βοήθειας και προστασίας σήμερα. Αμέτρητες φορές σε όλη την ιστορία της χώρας, κυρίως κατά τη διάρκεια των δύο τραγικών γεγονότων το 1999 και το 2004, τοποθεσίες στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια που ανήκουν στον παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πολιτισμό, έχουν καταστραφεί κατά εξακολούθηση. Ανθρώπινα επιτεύγματα, ακόμη και τα πιο σημαντικά μνημεία στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, που σήμερα βρίσκονται υπό την προστασία της UNESCO, δέχθηκαν επίθεση ή μετατράπηκαν σε σκόνη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο Ορθόδοξος Ιερός Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου (της Ljeviška) του 14ου αιώνα στο Πρίζρεν, η Ιερά Μονή Βισόκι στο Ντέτσανι, η κωμόπολη του Κοσσυφοπεδίου Γκρατσάνιτσα, και η Πατριαρχική Μονή Ιπεκίου (ή Πετς) στο Κοσσυφοπέδιο. Μάλλιστα, όπως η ίδια τόνισε, τα μνημεία και τα μοναστήρια που δεν καταστράφηκαν, δέχθηκαν τέτοιες φθορές ώστε αποκρύφθηκαν ιστορικά στοιχεία για το ποιος τα έχτισε και πότε, με συνέπεια να “αφαιρείται” η σερβική τους ταυτότητα.
Η κ. Ρόγκιτς ανέφερε επίσης ότι η Σερβία είναι πολύ πλούσια σε μεσαιωνικού τύπου μνημεία, από τα οποία κάποια είναι υπό την προστασία της UNESCO, όπως τα μοναστήρια της Μιλέσεβα (του 13ου αιώνα κοντά στο Πριγιέπολιε), της Στουντένιτσα (του 12ου αιώνα στην Κεντρική Σερβία), της Σοπότσανι (του 13ου αιώνα στην περιοχή Ράσκα), του Đurđevi Stupovi (στην περιοχή της Ράσκας), και η εκκλησία του Αποστόλου Πέτρου στο Νόβι Παζάρ. Μεσαιωνικού τύπου είναι και εκείνα που λόγω της καλλιτεχνικής και πνευματικής τους αξίας, όπως τα μοναστήρια της Ζίτσα, της Ραβάνιτσα (χτίστηκε το 1375 – 1377), της Λιουμποστίνια (χτίστηκε το 1388 έως το 1405), της Μανασίγια (χτίστηκε μεταξύ 1406 και 1418) ή του φρουρίου Σμεντέρεβο (χτίστηκε μεταξύ 1427 και 1430), είναι βέβαιο, σύμφωνα με την κ. Ρόγκιτς, ότι θα τεθούν υπό προστασία στο μέλλον.
«Η αποστολή του Art Exchange είναι να δώσει κίνητρα και να παρουσιάσει στο αμερικανικό κοινό έργα τέχνης και περιεχόμενο που μπορεί να μην προσφέρονται συνήθως σε αυτή τη χώρα και που σίγουρα θα εμπλουτίσουν το αμερικανικό κοινό. Στόχος είναι να συνδέσουμε τους ανθρώπους μέσω της τέχνης με τρόπους που θα συμβάλλουν στην αλληλοκατανόηση, στο να αποκαλυφθεί η αλήθεια, και να εμπνεύσουμε», κατέληξε η κ. Ρόγκιτς.
Σημειώνεται ότι η έκθεση περιελάβανε τις 20 καλύτερες φωτογραφίες, που διακρίθηκαν μέσω διαγωνισμού και που επιλέχθηκαν από τριμελή επιτροπή.
Πρέσβης της Δημοκρατίας της Σερβίας στις ΗΠΑ Μάρκο Τζούριτς
Με πληροφορίες και φωτογραφίες από artexchangeinc.org