Τις μονόπλευρες αφηγήσεις και ρητορικές που στρέφουν την κοινή γνώμη εναντίον της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια καταδικάζει η Ιερά Επισκοπή Ράσκας και Πριζρένης και ζητά για ακόμη μία φορά από φορείς και οργανισμούς την ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προστασία των ιερών τόπων της περιοχής με ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις και, όπου χρειάζεται, την προστασία των ιερών και με δυνάμεις της KFOR.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Αφορμή αυτή την φορά για να τοποθετηθεί δημόσια η Επισκοπή στάθηκε πρόσφατη συνέντευξη στη δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Πρίστινα, της Ελεονόρα Βισόκα Βέλερ, υποψήφιας για διδακτορικές σπουδές στη διαχείριση πολιτιστικής κληρονομιάς στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Κοσαβάρα η ίδια στη καταγωγή υποστήριξε αναληθείς και παραπλανητικές θεωρίες, όπως είχε πράξη και κατά το παρελθόν, με σκοπό να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα υπαρκτά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία αναφορικά με τα περιουσιακά στοιχεία της και την αρπαγή τους από το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου.
Οι δηλώσεις απειλούν την ασφάλεια
“Δηλώσεις που όχι μόνο δεν συμβάλλουν στη συμφιλίωση των εθνοτικών κοινοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά επιπλέον οδηγούν στην κλιμάκωση των εθνοτικών εντάσεων και απειλούν την ασφάλεια των θρησκευτικών κτιρίων της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας”, τονίζει η ανακοίνωση της Επισκοπής Ράσκας και Πριζρένης.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία στο Κοσσυφοπέδιο υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητη μια αντίδραση γιατί “πρόκειται για συμπεριφορές που, μέσω Αλβανών πολιτικών στο Κοσσυφοπέδιο και ορισμένων μέσων ενημέρωσης, έχουν γίνει μια γενικά αποδεκτή αφήγηση στο πλαίσιο μιας γενικής εκστρατείας για οτιδήποτε έχει να κάνει με τον σερβικό λαό και τον σερβικό πολιτισμό σε αυτόν τον τομέα”.
Τι όμως πυροδότησε την αντίδραση της τοπικής Επισκοπής; “Η αμφισβήτηση της διαχείρισης της περιουσίας της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, δείχνοντας ότι, ως άτομο με πτυχίο από το Κέιμπριτζ, δεν κατανοεί την έννοια της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, της θρησκευτικής ελευθερίας και το διαχωρισμό της Εκκλησίας από τον κρατικό θεσμό ως βασικά αξιώματα της σύγχρονης δημοκρατίας”, απαντά η ανακοίνωση. Πρόσφατο παράδειγμα αμφισβήτησης από την Βέλερ η επιστροφή εκταρίων γης στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι.
H Ελεονόρα Βισόκα Βέλερ
Δεν έχτισε ο Μιλόσεβιτς την εκκλησία
Η Βέλερ όμως δεν αμφισβήτησε μόνο το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αλλά ακόμη και τους χώρους λατρείας που ανήκουν στην Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η ίδια προβάλλει τη θέση ότι ο ημιτελής ακόμη Καθεδρικός Ναός του Χριστού Σωτήρος στην Πρίστινα δεν είναι στην πραγματικότητα εκκλησία, γιατί δεν έχει ιστορική σημασία και αντιπροσωπεύει “βία από τη δεκαετία του 1990” μόνο και μόνο επειδή χτίστηκε την εποχή του Σλόπονταν Μιλόσεβιτς.
“Υπήρχαν διαφωνίες για αυτήν την εκκλησία εδώ και χρόνια. Βεβηλώθηκε, χρησιμοποιήθηκε ακόμη και ως δημόσια τουαλέτα! Επί του παρόντος η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία στερείται την πρόσβαση σε αυτήν την εκκλησία χωρίς καμία νομική βάση , παρόλο που το οικόπεδο ανήκει στην ίδια την εκκλησία. Κατά την εποχή του Μιλόσεβιτς χτίστηκαν χιλιάδες αλβανικά κτίρια, τα δικαιώματα των οποίων κανείς δεν αμφισβητεί. Οι αρχές της Γιουγκοσλαβίας δεν έχτισε αυτή την εκκλησία, αλλά η Επισκοπή Ράσκας και Πριζρένης με τον πιστό λαό, που ήταν 40.000 πριν από την εθνοκάθαρση στην πόλη της Πρίστινα , και τώρα μόνο δέκα ηλικιωμένοι. Τέτοιες αυθαίρετες δηλώσει εκφράζουν τις εθνικιστικές της απόψεις, υπό το κάλυμμα του πτυχίου της στο Κέιμπριτζ, μιλούν από μόνες τους για την ακαδημαϊκή της αξιοπιστία”, δηλώνει η Επισκοπή.
Ο ημιτελής Ορθόδοξος ναός στην Πρίστινα
“Τέτοιες επιθετικές συμπεριφορές επιβεβαιώνουν την ανάγκη για προστασία”
Η δράση της κ. Βέλερ όμως δεν ξεκίνησε πρόσφατα. Σύμφωνα με την Επισκοπή Ράσκας και Πριζρένης η ίδια έχει αρνηθεί δημόσια τον κίνδυνο που διατρέχει η Μονή Βισόκι Ντέτσανι, μνημείο στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το οποίο, λόγω τεσσάρων ένοπλων επιθέσεων από ντόπιους Αλβανούς εξτρεμιστές, βρίσκεται υπό τη συνεχή προστασία της ειρηνευτικής δύναμης της KFOR και αποτελεί το μοναδικό θρησκευτικό κτίριο υπό συνεχή στρατιωτική προστασία του ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, το 2021, η Βέλερ κατηγόρησε σκληρά τον κορυφαίο ευρωπαϊκό οργανισμό για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, EUROPA NOSTRA, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέγοντας ότι συμπεριλαμβάνοντας τη μονή VΒισόκι Ντέτσανι στη λίστα με τα πιο απειλούμενα μνημεία στην Ευρώπη, αυτή η οργάνωση “εγείρει εντάσεις και δημιουργεί εθνοτικούς διαχωρισμούς”.
“Ανεξάρτητα από την εκπαίδευσή της στον τομέα της αρχαιολογίας, η κυρία Βέλερ δεν αντιπροσωπεύει ούτε επαγγελματικά ούτε ηθικά έναν αντικειμενικό και καλοπροαίρετο ειδικό για την πολιτιστική κληρονομιά που σχετίζεται με τους Σέρβους Ορθοδόξους Εκκλησία και οι καθόλου καλοπροαίρετες συμπεριφορές της, θέτουν σε μεγάλο κίνδυνο τις εθνοτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια και ενθαρρύνουν άμεσα το εθνικό και θρησκευτικό μίσος, το οποίο μόνο στη μεταπολεμική περίοδο από το 1999 οδήγησε στην καταστροφή 150 εκκλησιών και μοναστηριών της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια από Αλβανούς εξτρεμιστές. Τέτοιες μονόπλευρες και επιθετικές συμπεριφορές, που διαδίδονται στη δημόσια υπηρεσία ενημέρωσης RTK και σε άλλα μέσα ενημέρωσης του Κοσσυφοπεδίου, επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά την ανάγκη για ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προστασία των ιερών τόπων της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις, και όπου χρειάζεται, την προστασία των δυνάμεων της KFOR”, καταλήγει η ανακοίνωση.
