Ιστορικές στιγμές έζησε το περασμένο διήμερο το Μόσταρ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη καθώς μετά από 90 χρόνια τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία με αφορμή την συμπλήρωση 150 ετών από την θεμελίωση του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Τριάδας.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Το Μόσταρ είναι μία πόλη η οποία δοκιμάστηκε σκληρά κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Γιουγκοσλαβία την ταραγμένη για την περιοχή δεκαετία του 1990. Σκληρά δοκιμάστηκαν και οι Ορθόδοξοι με τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος να καταστρέφεται μετά από συντονισμένη ενέργεια Βόσνιων μουσουλμάνων και Κροατών. Αυτό συνέβη στις 15 Ιουνίου 1992. Από τότε έως και το 2010, οπότε και ξεκίνησε η αποκατάσταση του Καθεδρικού Ναού με την ανέγερση νέου κτίσματος, η πληγή παρέμενε ανοιχτή.
Συντονισμένες ενέργειες τόσο από τη Σερβική Εκκλησία όσο και από τις τοπικές αρχές εξασφάλισαν ποσά έτσι ώστε να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση ενός νέου ναού στη θέση του παλαιού Καθεδρικού η ύπαρξη του οποίου χρονολογείται από το 1873, οπότε και εγκαινιάστηκε.
Τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία μετά από 90 χρόνια
Με αφορμή την επέτειο των 150 ετών από τα εγκαίνια του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Τριάδος την Κυριακή, 24 Σεπτεμβρίου, τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Πατριάρχη των Σέρβων κ.κ. Πορφυρίου. Συλλειτούργησαν Ιεράρχες της Σερβικής Εκκλησίας. Ήταν ένα ιστορικό συλλείτουργο καθώς πέρασαν 90 ολόκληρα χρόνια από την τελευταία φορά που τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον συγκεκριμένο ναό. Ήταν τέτοιες ημέρες το 1933 όταν ιερούργησε ο Πατριάρχης των Σέρβων Βαρνάβας.
Στην ομιλία του ο Πατριάρχης Σερβίας αναφέρθηκες στο μεγάλο αυτό γεγονός για τους Ορθοδόξους στο Μόσταρ ενώ τόνισε ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία από την ανοικοδόμηση ιερών εκεί που η ανθρώπινη ασέβεια δημιούργησε συντρίμμια.
“Δεν υπάρχει πιο θαυμάσιο πράγμα και δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία από όταν χτίζονται ιερά, και ειδικά όταν αποκαθίστανται κατεστραμμένα ιερά. Είμαστε λοιπόν ευλογημένοι γιατί έχουμε ένα ανανεωμένο ιερό, και ένα ανανεωμένο ιερό είναι η δυνατότητα και η αρχή της ανανέωσής μας – ανανέωση με τον εαυτό μας, συμφιλίωση με τον Θεό και συμφιλίωση μεταξύ μας”, υπογράμμισε.
Πριν την απόλυση στης Θείας Λειτουργίας ο Προκαθήμενος της Σερβικής Εκκλησίας ζήτησε από τους παριστάμενους πιστούς να προσευχηθούν έτσι ώστε να βρουν την ειρήνη μέσα τους η οποία θα τους οδηγήσει στην ειρήνη και με τον πλησίον.
Τέλος ευχαρίστησε τον Επίσκοπο Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κ. Δημήτριο και τις τεράστιες προσπάθειες τις οποίες καταβάλει για να διατηρήσει ζωντανή την Ορθόδοξη παράδοση στην περιοχή, ευχόμενος από εδώ και στο εξής οι επισκέψεις και η επικοινωνία με το εκεί ποίμνιο να είναι πιο συχνές.
Από την πλευρά του ο Επίσκοπος κ. Δημήτριος ευχαρίστησε τον Μακαριώτατο για την μεγάλη τιμή και ευλογία να επισκεφθεί την Επισκοπή του και την πόλη του Μόσταρ και του επέδωσε ένα αναμνηστικό δώρο σε ανάμνηση της επίσκεψης.
Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Σέρπσκα, Μίλοραντ Ντόντικ, αξιωματούχοι της περιοχής, καθώς και πλήθος πιστών.
Η γέφυρα που ενώνει τις μνήμες με το παρελθόν
Μετά την ολοκλήρωση των λατρευτικών και λοιπών εκδηλώσεων στον Καθεδρικό Ναό ο Πατριάρχης Σερβίας περπάτησε στους δρόμους του Μόσταρ συνοδευόμενος από τον κ. Ντόντικ και Ιεράρχες της Σερβικής Εκκλησίας.
Μεταξύ άλλων μίλησε με κατοίκους ενώ επισκέφθηκε και την περίφημη γέφυρα του Μόσταρ από την οποία και έλαβε το όνομά της η πόλη. Η γέφυρα, που είχε χτιστεί επί οθωμανικής κυριαρχίας καταστράφηκε κατά τον πόλεμο της Βοσνίας από Κροάτες και ξαναχτίστηκε με βάση το αρχικό σχέδιο το 2004. Από το 2005 η γέφυρα αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η γέφυρα συνδέει τις δύο πλευρές τις οποίες χωρίζει ο ποταμός Νερέτβα. Μετά την ανοικοδόμησή της η γέφυρα του Μόσταρ, το Stari Most όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι, με τους περίφημους πύργους, συνδέει και κάτι ακόμη. Τη μνήμη με το παρελθόν θυμίζοντας πως ό,τι χειρότερο έχει να επιδείξει η ανθρώπινη καταστροφή στο πέρασμά της δεν υπολογίζει ακόμη και αυτά που σεβάστηκε ο χρόνος.
Η επίσημη υποδοχή
Η άφιξη του Πατριάρχη Σερβίας στο Μόσταρ πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου όπου τελέστηκε Δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας.
Ακολούθησε η επίσκεψη στο Δημαρχείο της πόλης όπου ο Μακαριώτατος είχε επικοινωνία τόσο με τον Δήμαρχο όσο και με εκπροσώπους άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων όπου συζήτησαν θέματα τα οποία αφορούν την περιοχή.
Σύντομη ιστορία του ναού
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η Σερβική Εκκλησία οι χρονικογράφοι κατέγραψαν ότι η εκκλησία η οποία είναι αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα χτίστηκε από τους Σέρβους του Μόσταρ το 1873 στον λόφο Μπράνκοβατς και ότι ο Τούρκος σουλτάνος και ο Ρώσος αυτοκράτορας έστειλαν μεγάλες συνεισφορές για την ανοικοδόμησή του.
Δυστυχώς, στις 15 Ιουνίου 1992, ο ναός βομβαρδίστηκε, στη συνέχεια πυρπολήθηκε και λίγο αργότερα ναρκοθετήθηκε από μουσουλμανικές-κροατικές παραστρατιωτικές δυνάμεις. Η αναστήλωση του ναού ξεκίνησε το 2010. Έκτοτε δεν είναι λίγες οι φορές που ο ναός έχει υποστεί επιθέσεις από αγνώστους. Όμως η προσπάθεια για την πλήρη ολοκλήρωσή του συνεχίζονται στέλνοντας μήνυμα προς μισαλλόδοξες κατευθύνσεις πως το όνομα του Τριαδικού Θεού θα δοξολογείται και σε αυτή την πονεμένη γωνιά των Δυτικών Βαλκανίων.
Φωτογραφίες – βίντεο: TV HRAM, spc.rs