Τις εύθραυστες ισορροπίες που προσπαθούν να διατηρήσουν με κάθε τρόπο οι εκπρόσωποι των θρησκευτικών κοινοτήτων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ήρθε να διαταράξει δήλωση ιμάμη η οποία σπιλώνει την προσωπικότητα και προσφορά του Αγίου Σάββα, πρώτου Αρχιεπισκόπου Σερβίας, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Από την πλευρά της η τοπική Εκκλησία, μέσω των Επισκόπων της Σερβικής Εκκλησίας στη Βοσνία, αφού καταγγέλλει την πράξη προς την ισλαμική κοινότητα απαιτώντας την δημόσια έκφραση συγγνώμης, καλεί το ποίμνιο να επιδείξει ηρεμία.
Το περιστατικό
Ανήμερα της εορτής του Αγίου Σάββα (27 Ιανουαρίου) στην περιοχή Σάβιντα ο ιμάμης στο της Ισλαμικής Κοινότητας στο Κόζαρατ, Αμίρ Μάχιτς, φαίνεται να προέβη σε απρεπείς χαρακτηρισμούς, όπως αναφέρει ενημέρωση από το Πατριαρχείο Σερβίας, οι οποίοι είχαν στόχο να πλήξουν την ιστορία και την αξιοπρέπεια του σερβικού λαού.
Σε ανακοίνωση την οποία υπογράφουν ο Μητροπολίτης Δαμπροβονίας κ. Χρυσόστομος και οι Επίσκοποι Μπάνια Λούκα κ. Εφραίμ, Ζβορνικίου και Τούζλας κ. Φώτιος, Μπίχατς κ. Σέργιος και Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κ. Δημήτριος τονίζεται ότι η ενέργεια αυτή “πλήγωσε τα συναισθήματα όλων των πιστών της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και όλων των πολιτών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, που ενδιαφέρονται για την ειρήνη, τον πολιτισμό της ζωής και τη θρησκευτική και εθνική ανοχή με τον πιο αγενή τρόπο”.
Ο Άγιος Σάββας, πρώτος Αρχιεπίσκοπος της Σερβίας
Οι χαρακτηρισμοί που έφεραν τις αντιδράσεις
Ο ιμάμης Μάχιτς, θρησκευτικός αξιωματούχος της Ισλαμικής Κοινότητας, αποκάλεσε τον Άγιο Σάββα «δήθεν» και «πολύ αμφιλεγόμενη προσωπικότητα», αναφέρει η ανακοίνωση των Επισκόπων ενώ δεν χαρακτήρισε τη διαφωτιστική αποστολή του Αγίου προς τον Σερβικό λαό, ως «διαβόητο ψέμα».
Σύμφωνα με τα όσα τονίζει η πλευρά των Επισκόπων, ο Μάχιτς δεν σταμάτησε εκεί. Ισχυρίστηκε ότι «σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Αγίου Σάββα δημιουργήθηκε μια αίρεση – η σερβική ορθόδοξη αίρεση», η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν έχει καμία σχέση με τον Χριστιανισμό. Ο ιμάμης του Kόζατρατς, Αμίρ Μάχιτς, υποστήριξε επίσης ότι ο εθνικισμός και ο φασισμός είναι «οι δύο βασικές ιδεολογικές αρχές πάνω στις οποίες θεμελιώνεται η ιερή εκκλησία» και ότι ο Άγιος Σάββα είναι «ο εμπνευστής της ιδεολογίας του μίσους προς τον άλλον».
Για το περιστατικό τοποθετήθηκε και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρπσκα, Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίο ανέφερε ότι η δήλωση πλήγωσε όλους τους Σέρβους με καθώς εκφράζει ρητορική μίσους για τον Άγιο Σάββα και την Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ο ιμάμης Αμίρ Μάχιτς
Ζητούν αποδοκιμασία της πράξης και ψυχραιμία από το ποίμνιο
Από την πλευρά τους οι Επίσκοποι της Σερβικής Εκκλησίας που οι επαρχίες τους αποτελούν μέρος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ζητούν από την ισλαμική κοινότητα της χώρας να αποδοκιμάσει τις δηλώσεις, να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για το προκλητικό γεγονός και να εγγυηθεί την συνέχιση της αρμονικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων.
Ξεκαθαρίζουν επίσης ότι τέτοιου είδους δηλώσεις σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκφράζουν το σύνολο των θρησκευτικών εκπροσώπων της ισλαμικής κοινότητας. Γι’ αυτό η άμεση καταδίκη του περιστατικού θα διαφοροποιήσει πλήρως την επίσημη κοινότητα από τις ακραίες θέσεις ενός μέλους της.
“Ελπίζοντας ότι αυτό το δελτίο τύπου θα έχει απήχηση στην ηγεσία της ισλαμικής θρησκευτικής κοινότητας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, καλούμε όλους τους πιστούς, αλλά και όλους τους πολίτες, να παραμείνουν ήρεμοι, συγκρατημένοι, αλλά και αποφασισμένοι να διατηρήσουν την αξιοπρέπεια της θρησκείας προς την οποία ανήκουν με αλήθεια, αγάπη και αμοιβαίο σεβασμό. Σεβασμό και απέναντι σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες που υπάρχουν στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη”, καταλήγει η ανακοίνωση.
Επίσκοποι της Σερβικής Εκκλησίας στη Βοσνία
Οι ιδιαιτερότητες των Βαλκανίων
Το μουσουλμανικό στοιχείο αποτελεί τη μεγαλύτερη θρησκευτική κοινότητα στη χώρα η οποία ακόμα δεν μπορεί να βρει τα πατήματά της μετά τις αιματηρές συγκρούσεις της δεκαετίας του ’90. Την ώρα που οι εξελίξεις για τη Βοσνία και τα Δυτικά Βαλκάνια τρέχουν σχετικά με την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημάδια του παρελθόντος κάνουν την εμφάνισή τους διαταράσσοντας τον καθημερινό αγώνα που γίνεται για την επούλωση των πληγών.
Χριστιανοί και μουσουλμάνοι, παρά τις όποιες πολιτείας εντάσεις, προσπαθούν να κρατήσουν τη στάση που αναλογεί σε μία θρησκευτική ομάδα δείχνοντας τον δρόμο της ειρήνης και της συνεργασίας όπου και όποτε απαιτείται. Οι αυξανόμενοι διαθρησκευτικοί διάλογοι έχουν βοηθήσει σε αυτή την εξέλιξη. Ωστόσο, οι ιδιαιτερότητες που κρύβουν τα Βαλκάνια χρειάζονται λεπτό χειρισμό καθώς κάθε προκλητικό γεγονός μπορεί να αποτελέσει εστία έντασης και σύγκρουσης.