«Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε, Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε, Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθηκε. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ…».
Μ᾿ ένα λόγο: Ας ευφραίνονται οι ουρανοί και ας αγάλλεται η γη για τον επουράνιο, που κατόπιν έγινε επίγειος. Ο Χριστός παρουσιάζεται με ανθρώπινο σώμα, αγαλλιάσθε με τρόμο και χαρά. Με τρόμο για την ενοχή της αμαρτίας και με χαρά για την ελπίδα της σωτηρίας…
Πάλι διαλύεται το σκοτάδι, πάλι υπάρχει το φως. Πάλι τιμωρείται με σκοτάδι η Αίγυπτος και πάλι ο ισραηλιτικός λαός φωτίζεται με τον πύρινο στύλο. Ο λαός που καθόταν στο σκοτάδι της αγνοίας, ας δη το μεγάλο φως της θεογνωσίας. «Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε τα πάντα καινά». Το νεκρό γράμμα υποχωρεί. Το πνεύμα επικρατεί. Οι σκιές του νόμου περνούν. Η αλήθεια θριαμβεύει. Ο Μελχισεδέκ, που ήταν ένας τύπος, τώρα δείχνει ποιόν προεσήμαινε, δηλαδή τον Χριστό. Αυτός, που ως Θεός δεν έχει μητέρα, γεννιέται χωρίς πατέρα. Διότι στον δημιουργό της φύσεως δεν ισχύουν οι φυσικοί νόμοι. Όλα τα έθνη χειροκροτήστε, διότι «παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν, ου η αρχή επί του ώμου αυτού και καλείται το όνομα αυτού μεγάλης βουλής άγγελος». Ας φωνάζη δυνατά ο Ιωάννης Βαπτιστής: «Ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου». Και εγώ θα φωνάζω την δύναμη και τη σημασία της μεγάλης αυτής ημέρας (των Χριστουγέννων).
Αυτός που είναι άναρχος και αιώνιος, τώρα λαμβάνει αρχή. Αυτός που είναι αυθύπαρκτος, δημιουργείται. Αυτός που είναι άπειρος, χωρείται στην περιορισμένη ανθρώπινη φύση. Αυτός που πλουτίζει με τα αγαθά του τον κόσμο, γίνεται φτωχός, παίρνοντας ανθρώπινο σώμα, για να πλουτίσω εγώ με την θεότητά του. Ποιος μπορεί να παραστήσει πόσος είναι ο πλούτος της αγαθότητάς του; Γι’ αυτό και συ μαζί με τον αστέρα τρέξε, και μαζί με τους Μάγους φέρε του για δώρα, χρυσό και λιβάνι και σμύρνα. Τίμησέ τον ως βασιλέα και Θεό και ως λυτρωτή, που νεκρώθηκε για σένα. Μαζί με τους ποιμένες δόξασέ τον, με τους αγγέλους ύμνησέ τον, με τους αρχαγγέλους σκίρτησε από χαρά. Ας είναι κοινή η πανήγυρις των ουρανίων και των επιγείων δυνάμεων…»
(Ἀποσπάσματα ἐκ τῆς Ὁμιλίας ΛΗ´ «Εἰς τὰ Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος» Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου)