Για τα αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά και την προσωπική του σχέση με τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας κ. Αναστάσιο μιλά στο Πρακτορείο Ορθοδοξία και τη Ναταλία Δανδόλου ο πρέσβης επί τιμή Νικόλαος Δ. Κανέλλος*.
Ας ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας αυτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με δεδομένο ότι έχετε υπηρετήσει στη χώρα αυτή, αλλά και από τη μεγάλη εμπειρία που έχετε, πώς κρίνετε τις τελευταίες αμερικανικές εκλογές;
Το αποτέλεσμα στις εκλογές στις ΗΠΑ δείχνει την τάση των μεγάλων αλλαγών που πρέπει να επικρατήσουν. Η εκλογή του κ. Biden ελπίζω να αποβεί ωφέλιμη για τον αμερικανικό λαό, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο όπως, και για την Ελλάδα.
Βέβαια είναι προφανές ότι στις εκλογικές αναμετρήσεις έχουμε πάντα δυο πλευρές: Την μια πριν τις εκλογές, με την προσδοκία και τον ενθουσιασμό στα ύψη και την άλλη, που επικρατεί μετά τις εκλογές που καλούμαστε να δούμε την ωμή πραγματικότητα.
Γιατί το αποτέλεσμα των εκλογών έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελλάδα;
Για την Ελλάδα έχει ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Είμαστε σύμμαχοι και φίλοι. Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει (όπως και η προηγούμενη εξάλλου) σε θερμούς εναγκαλισμούς. Λόγω δε, των ειδικών σχέσεων που είχε ο Τραμπ με τον Ερντογάν μας ενδιαφέρει άμεσα να δούμε πως θα στελεχώσει την κυβέρνηση και με ποια νέα μέτρα θα αντιμετωπίσει τις τουρκικές προκλήσεις. Στην πράξη θα δούμε πόσο ισχυρό είναι το ελληνικό λόμπι. Όλα εξελίσσονται και σε όλα πρέπει να υπάρχει ένας χαρακτήρας συσπείρωσης και βελτίωσης.
Είδαμε ότι και οι δύο υποψήφιοι, Ντ. Τραμπ και Τζ Μπάιντεν, στις προεκλογικές τους δεσμεύσεις έκαναν εκτενή αναφορά τόσο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον ρόλο του, την Θεολογική Σχολή της Χάλκης όσο και στον ρόλο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής πώς το σχολιάζετε αυτό;
Οι δηλώσεις υποψήφιων πριν από τις εκλογές είναι μια ιστορία και το τι θα κάνουν μετα είναι μια άλλη! Σίγουρα όμως, δημιουργείται ένα θετικό κλίμα ότι θα έχουμε πολύ ενδιαφέρουσες και ελπίζω θετικές εξελίξεις
Να περάσουμε στα ελληνοτουρκικά. Πώς κρίνετε τις τελευταίες προκλήσεις της Τουρκίας; Πού αποσκοπούν;
Στα ελληνοτουρκικά πρέπει να δούμε καθαρά τα ανταγωνιστικά μας συμφέροντα που υπάρχουν μεταξύ μας. Η Τουρκία στην προηγουμένη δεκαετία που εμείς βυθιστήκαμε στα μνημόνια ισχυροποιήθηκε και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμια κλίμακα ανεξάρτητα της εύθραυστης οικονομίας της. Να μην ξεχνάμε εξάλλου ότι η Τουρκία πέρασε από το στρατηγικό βάθος του Αχμέτ Νταβούτογλου και τη θεωρία των μηδενικών προβλημάτων , στα “σύνορα της καρδιάς τους”, “στη γαλάζια πατρίδα” στην εμπόλεμη εμπλοκή της σε Μ. Ανατολή (Συρία, Ιράκ), Β.Αφρική (Λιβύη), Καύκασο (Αζερμπαϊτζάν-Αρμενία), και παρότι η εξίσωση του Κουρδικού παραμένει ανοιχτή, δεν διστάζει να προβάλλει την ισχύ της και να προκαλεί ανοιχτά στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο…
Δυστυχώς στην Ελλάδα, τις περισσότερες φορές, αρνούμαστε να δούμε την σκληρή πραγματικότητα : Τα ανταγωνιστικά συμφέροντα, αποτελούν τις πραγματικές αιτίες των συγκρούσεων οι οποίες μπορεί να εξελιχθούν και σε ένοπλες εμπλοκές.
Η Τουρκία έχει ανοίξει -ας μου επιτραπεί ο όρος- ένα ακόμα μέτωπο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Εσείς έχετε διατελέσει πρέσβης στο Αζερμπαιτζάν. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτή τη σύγκρουση και γιατί αυτή η διαφιλονικούμενη περιοχή έχει τόσο μεγάλη σημασία για την γεωστρατηγική σταθερότητα της περιοχής;
Η σύγκρουση στον Καύκασο έχει βαθιές ρίζες. Από την εποχή της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης. Τα τελευταία 30 χρόνια μαζί με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες της ομάδας Μινσκ υπάρχουν συγκρούσεις και θύματα εκατέρωθεν. Επίσης, θέλω να πω ότι δεν είναι αλήθεια ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι πλούσιο σε κοιτάσματα πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Βράχια είναι και υψώματα. Η Τουρκία είναι εμφανές ότι είναι ένας από τους ενορχηστρωτές αυτής της σύγκρουσης για πολλούς και προφανείς λόγους.
Ούτε η Ρωσία εξάλλου δεν παραμένει «ουδέτερη»! Παρεμβαίνει διακριτικά, για όσο διάστημα μπορεί να είναι διαιτητής στην κρίση, μεταξύ των δυο Κρατών διατηρώντας τις κατάλληλες ισορροπίες. Θα αλλάξει στάση αν διεθνοποιηθεί η κρίση και αν εκδηλωθεί ένοπλη σύρραξη εντός του εδάφους της Αρμένιας
Τεράστιο στρατηγικό πλεονέκτημα είναι ο διάδρομος Ναχτσιβαν. Ας γίνει τώρα από όλες τις πλευρές το ζύγισμα και η επανεκτίμηση όλης της κατάστασης. Επί της ουσίας η Τουρκία είναι ο μεγάλος νικητής.
Θα ήθελα να αναφερθούμε στην Αλβανία, όπου επίσης έχετε θητεύσει, έχοντας συμβάλει σημαντικά στο έργο του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου να αναστήσει την Ορθοδοξία στην χώρα αυτή. Μάλιστα, το 1996 ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είχε ζητήσει από τον τότε υπουργό Εξωτερικών να επιστρέψετε ως γενικός πρόξενος στο Αργυρόκαστρο. Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία αυτή;
Στην Αλβανία, ως γειτονική χώρα ο δρόμος είναι σαφής αλλά με πολλές διακλαδώσεις και «εξόδους». Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος υπήρξε μια πνευματική όαση στα πιο κρίσιμα χρόνια των μεταβατικών χρόνων της Αλβανίας. Είχα την τύχη να τον υποδεχθώ ως έξαρχο του Πατριαρχείου στα Τίρανα, να παραβρεθώ στην ενθρόνισή του και να συνεργασθώ μαζί του αποκτώντας μια πολύ θετική προσωπική σχέση.
Στα ελληνοαλβανικά ο σημαντικότερος πόλος της συνεργασίας μας πρέπει να είναι τα καθήκοντα που έχουμε απέναντι στην προστασία, στην εδραίωση και στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής εθνικής μειονότητας
Τέλος θα ήθελα να μιλήσουμε για το Κοσσυφοπέδιο. Πώς κρίνετε τη σημερινή κατάσταση;
Υπηρέτησα στην Πρίστινα ως επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδος. Εκεί έλαβα την προαγωγή μου ως Πρέσβη.
Αν υπήρχε καλή θέληση και από τις δυο πλευρές και οδηγούμασταν μακριά από τους γνωστούς φανατισμούς θα είχαμε την ιδανική συμφιλίωση των Σέρβων με τους Αλβανούς και όπως πάντα έλεγα την κατίσχυση της ειρήνης και όχι τα μαγειρέματα για πόλεμο.
Είναι πλέον ένα ζήτημα που έχει πάρει τον δρόμο του. Θα έπρεπε με μεγαλύτερη ευκολία και κατανόηση να διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις και να οδηγηθούν και οι δυο χώρες σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον συνεργασίας.
Ο χρόνος κυλάει χωρίς λύσεις όταν οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις των κρατών δεν συνειδητοποιούν ότι στο χέρι τους είναι να αλλάξουν τα πράγματα και να κάνουν ευτυχισμένους τους πολίτες
Από το ταξίδι σας στο διπλωματικό σώμα, όλα αυτά τα χρόνια και έχοντας περάσει από πάρα πολλές χώρες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της επικαιρότητας, τι είναι αυτό που σας έχει μείνει περισσότερο;
Σε αυτή την ερώτηση απαντούσα πάντοτε «η επόμενή μου αποστολή»! Ισχύει και τώρα.
Γιατί το σημαντικότερο στη ζωή μας είναι να συνδέουμε το παρελθόν μας με το μέλλον!
Σήμερα, ζείτε στη Θεσσαλία. Συγγράφετε και ζωγραφίζετε. Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο αυτό κεφάλαιο στη ζωή σας;
Αποφάσισα να έρθω και να κατοικήσω, μόνιμα, στη Θεσσαλία, από την οποία προέρχομαι τρεις γενιές τώρα (Ρεντινα, Βόλος, Λάρισα) για τρεις λόγους: γιατί η επαρχία και τα χωριά μας έχουν υποβαθμιστεί αρκετά, γιατί είμαι στη λιγότερο κατεστραμμένη από τις ανθρώπινες αλόγιστες παρεμβάσεις φύση και γιατί εδώ βρίσκω την ευκαιρίαν να αναδείξω την απλότητα της επαφής και την πραγματικότητα της ανθρώπινης επικοινωνίας
Ζω μεταξύ της τριπλής καταγωγής μου. Ζωγραφίζω, γράφω, ασχολούμαι με την μουσική και ετοιμάζω το τρίτο μου βιβλίο που θα ‘ναι μια κεντρική πολιτική, φιλοσοφική και διπλωματική αναφορά στις 10 διπλωματικές μου αποστολές.
* Ο Νικόλαος Δ. Κανέλλος γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και μεταπτυχιακά στο Διεθνές Δίκαιο, Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Σχέσεις στη Nice στη Γαλλία. Εισήλθε στο Διπλωματικό Σώμα του Υπουργείου Εξωτερικών το 1981. Υπηρέτησε στη Δ/νση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κεντρική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Από το 1986 ως το 1990 υπηρέτησε στο Στρασβούργο στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το 1990 τοποθετήθηκε στα Τίρανα. Το 1993 ανέλαβε γεν. πρόξενος στο Τέξας ( Χιούστον). Το 1995 και για ένα εξάμηνο αποσπάται στην πρεσβεία της Ουάσιγκτον και στη μόνιμη αντιπροσωπία της Ελλάδος στη Νέα Υόρκη. Το 1996 ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ζητάει από τον υπουργό Εξωτερικών να επιστρέψει ο Ν. Κανέλλος ως γενικός πρόξενος στο Αργυρόκαστρο. Το 1997 αναλαμβάνει γενικός πρόξενος στη Βαρκελώνη. Το 2002 τοποθετείται ως α΄ σύμβουλος στην πρεσβεία μας στη Χάγη. Το 2005 αναλαμβάνει επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στην Πρίστινα στο Κόσσοβο. Το 2008 μέχρι το 2012 τοποθετείται ως πρέσβυς στη Μπρατισλάβα Σλοβακίας. Το 2014 πρέσβυς στο Ανόι του Βιετνάμ και το 2017 πρέσβυς στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με τον ανώτατο Ταξιάρχη Φοίνικος και το 2018 από τη Γαλλική Δημοκρατία με τον τίτλο του Ιππότη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Μιλά πέντε γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Γερμανικά και Αλβανικά. Έχει δώσει διαλέξεις σε πάνω από 100 πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο και έχει πολλές τιμητικές αναγνωρίσεις. Ο κ. Νικόλαος Δ. Κανέλλος είναι συγγραφέας δύο πολιτικών μυθιστορημάτων (Η Τελευταία Προειδοποίηση Λόγος Α και Η Τελευταία Προειδοποίηση Λόγος Β) που εκδόθηκαν από τον Ιανό στην Ελλάδα το 2012 και το 2018. Επιπλέον ασχολείται με τη μουσική και την ζωγραφική με 21 μέχρι σήμερα εκθέσεις ζωγραφικής στον κόσμο.