Για την ολοκλήρωση της θητείας του ως Αντιπροέδρου της CEC (σ.σ. Διάσκεψη Ευρωπαϊκών Εκκλησιών), τα σημαντικότερα θέματα που απασχόλησαν τις εργασίες της CEC κατά τη θητεία του ως Αντιπροέδρου αλλά και το δυσεπίλυτο θέμα του μεταναστευτικού -μετά και το τραγικό πρόσφατο ναυάγιο-, μίλησε αποκλειστικά ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας κ. Κλεόπας στο Πρακτορείο «Ορθοδοξία» (ope.gr).
Ακούστε τα όσα ανέφερε στην τηλεφωνική συνέντευξη και τον δημοσιογράφο του ope.gr, Αντώνη Μακατούνη:
«Όπως ανέφερα στην αποχαιρετιστήρια ομιλία μου, στη Γενική Συνέλευση της Διασκέψεως Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (γνωστή ως CEC), στο Τάλλιν της Εσθονίας, στις 20 Ιουνίου 2023, εξέφρασα τότε τη βαθύτατη υιϊκή μου ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες μου, πρωτίστως και κυρίως, στην Α. Θ. Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο – ο Οποίος ήταν ο κεντρικός ομιλητής στη φετινή Γενική Συνέλευση – για την ανάδειξη μου και την ανάθεση της καθόλα τιμητικής και ευθυνοφόρου εκπροσωπήσεως του σεβασμίου Κέντρου της Ορθοδοξίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο θεσμό αυτό. Τα πέντε αυτά χρόνια, είχα την τιμή να συνάψω φιλίες και να γνωριστώ με θρησκευτικούς ηγέτες και σημαντικούς φορείς, στην κοινή μας ευρωπαϊκή κοινωνία, και να αυξήσω τη γνώση, την κατανόηση και την εκτίμησή μου για τις πολλαπλές προκλήσεις και τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι εκκλησιαστικοί ηγέτες, οι θρησκευτικές κοινότητες και τα έθνη, σε ολόκληρη την Ευρώπη, και τα νέα επερχόμενα προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια. Αυτή η εμπειρία θα συμβάλει διαρκώς στη διακονία μου και θα μου επιτρέψει, να υπηρετήσω καλύτερα το ποίμνιο και την επαρχία που μου ενεπιστεύθη στις Βόρειες χώρες η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία εν Κωνσταντινουπόλει» αναφέρει αρχικά ο Σεβασμιώτατος.
Τα 4 κύρια, σύγχρονα θέματα που απασχόλησαν τις εργασίες της Διάσκεψης Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC)
Στο ερώτημα ποιά τα σημαντικότερα θέματα που απασχόλησαν τις εργασίες της CEC κατά τη θητεία του ως Αντιπροέδρου ο Σεβασμιώτατος προσθέτει, «Θα μου επιτρέψετε, να αναφερθώ σε 4 κύρια, σύγχρονα θέματα: 1ο θέμα: Κοινωνίες υποδοχής: Η CEC υποστηρίζει τη διαδικασία έγκρισης του Συμφώνου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, για την προώθηση της αλληλεγγύης και της κοινής ευθύνης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, λαμβάνοντας υπ᾽ όψιν τις αντίστοιχες ιδιαιτερότητες και ανάγκες τους. Τονίζει, επίσης, την ανάγκη σεβασμού του ατομικού δικαιώματος αναζήτησης ασύλου, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, οποιουδήποτε ανθρώπου, σε οποιοδήποτε στάδιο των νομικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής, της ενότητας των οικογενειών μεταναστών και προσφύγων και τη σημασία της αξιοπρεπούς μεταχείρισής τους από τις αρχές. Επίσης, η εμπορία ανθρώπων προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Η τρέχουσα προτεινόμενη τροποποίηση της οδηγίας και της προτεινόμενης νέας νομοθεσίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, θα μπορούσε να είναι καθοριστική για την καταπολέμηση αυτού του εγκλήματος. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν υπ᾽ όψιν οι δυσκολίες για τις αρχές, να αντιμετωπίσουν την εκμετάλλευση της εργασίας. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και η οικονομική συνεργασία μεταξύ των αρχών, για την εξάλειψη του παράνομου χρήματος, που αποκτήθηκε από την εμπορία ανθρώπων. 2ο θέμα: Ενότητα στην Ε.Ε: Είναι γνωστές οι προσπάθειες της CEC για την επικράτηση της δικαιοσύνης, της ειρήνης και της συνεργασίας μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών, καθώς και των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και θρησκειών στην Ευρώπη.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε τις προσπάθειες για την επίδειξη ενότητας και αλληλεγγύης των βασικών αξιών της Ένωσης και την ικανότητα επίτευξης κοινής δράσης εντός της ΕΕ. Η CEC υποστηρίζει αυτή την προσέγγιση, υπογραμμίζοντας τις προσπάθειες για ενότητα εντός της ΕΕ, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
Ενώ απορρίπτει κάθε μορφή εργαλειοποίησης της θρησκείας και οποιασδήποτε βίας που βασίζεται σε θρησκευτικούς λόγους, η CEC επαναλαμβάνει την προθυμία της, να συνεργαστεί με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, προκειμένου να συμβάλει σε μια σοβαρή συζήτηση, για το ρόλο της θρησκείας σε μια δημοκρατική κοινωνία, με σεβασμό στα αναγνωρισμένα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου.
Η CEC εξέφρασε, επίσης, πολλάκις την ανάγκη, να ενισχυθούν οι προσπάθειες που οδηγούν στην αντιμετώπιση της βίας για θρησκευτικούς λόγους και στην προσπάθεια αυτή να επωφεληθούν, από τον διάλογο με τους θρησκευτικούς παράγοντες. 3ο θέμα: Πόλεμος στην Ουκρανία: Η CEC εξέφρασε την ανησυχία της για τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τη θλίψη και τον ανθρώπινο πόνο που έχει προκαλέσει ο πόλεμος, ελπίζοντας σε μια βιώσιμη λύση της σύγκρουσης, βασισμένη στο διάλογο, διασφαλίζοντας «δίκαιη ειρήνη», με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει γκρεμίσει πολλές από τις προηγούμενες πεποιθήσεις, σχετικά με τη σύγχρονη ερμηνεία των εννοιών της ειρήνης και της συμφιλίωσης στην Ευρώπη. Οι προσπάθειες για την ειρήνη πρέπει να ανανεώνονται συνεχώς και να βασίζονται στις αρχές της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
Η CEC πιστεύει, ότι η οικοδόμηση της ειρήνης απαιτεί μια συνολική προσέγγιση, με επίκεντρο την προώθηση της ανθρώπινης ασφάλειας και ειρήνης, οι οποίες υπερβαίνουν τις απλές εκτιμήσεις της κρατικής ασφάλειας.
Ως εκ τούτου, προτείνει μια «Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ειρήνης», που θα προσφέρει έναν ολοκληρωμένο ορισμό της ειρήνης και θα παρέχει ένα πλαίσιο για την εφαρμογή της ολοκληρωμένης προσέγγισης της ΕΕ για την οικοδόμηση της ειρήνης και της συμφιλίωσης. 4ο θέμα: Ένα βιώσιμο μέλλον: Η CEC εκτιμά τα επιτεύγματα της ΕΕ στην ενίσχυση των πολιτικών, για την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος. Υποστηρίζει, επίσης, τις προσπάθειες για την επίτευξη ενός βιώσιμου μέλλοντος και πιστεύει ότι αυτό είναι ένα έργο που απαιτεί την κοινή συνεργασία όλων. Ωστόσο, όσον αφορά τις πρόσφατες διαμάχες σχετικά με ορισμένες από τις προτεινόμενες νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, φαίνεται απαραίτητο, να διασφαλισθεί μεγαλύτερη διαφάνεια, συμμετοχή, κοινή λήψη αποφάσεων και ευαισθητοποίηση των πολιτών και όλων των σχετικών παραγόντων. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τον αγροτικό τομέα με τον ιδιότυπο ρόλο του, να παρέχει οικονομικά προσιτά τρόφιμα υψηλής ποιότητας και να προσφέρει κίνητρα για να ζήσει κάποιος και να εργασθεί στις αγροτικές περιοχές.
Η CEC συνεχάρη μεν τη Σουηδική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, διότι κήρυξε το θέμα της Ενέργειας ως προτεραιότητα, υποστηρίζει δε τις προσπάθειες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας προς τις μελλοντικές γενιές, επιτυγχάνοντας τον μακροπρόθεσμο στόχο της αποσύνδεσης από τα ορυκτά καύσιμα και την μείωση της ευπάθειας της Ευρώπης στους ενεργειακούς πόρους.
Ταυτοχρόνως, η ενεργειακή μετάβαση δε θα πρέπει να επιβαρύνει οικονομικά αυτούς που ήδη δυσκολεύονται με τους ενεργειακούς τους λογαριασμούς. Ακόμη και σε περιόδους κρίσεων, η προσιτή πρόσβαση στην ενέργεια σε όλους, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
Λαμβάνοντας, επίσης, υπ᾽ όψιν τις σοβαρές προκλήσεις ενεργειακής ασφάλειας σε ορισμένες τρίτες χώρες, εν μέρει λόγω της αύξησης παροχής φυσικού αερίου από την ΕΕ, η CEC προτρέπει την ΕΕ, να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι του αναπτυσσόμενου κόσμου και να επιδιώξει υπεύθυνες διμερείς και πολυμερείς ενεργειακές εταιρικές σχέσεις».
Ιδρύθηκε το 1959 η Διάσκεψη Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC)
Συνεχίζοντας και στο ερώτημα για ποιούς λόγους είναι απαραίτητη η Διάσκεψη των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών αλλά και πόσα χρόνια υπάρχει ως θεσμός ο Σεβασμιώτατος επισημαίνει, «Η Διάσκεψη Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC) ιδρύθηκε το 1959, με σκοπό την προώθηση της συμφιλίωσης, του διαλόγου και των φιλικών σχέσεων μεταξύ των Εκκλησιών της Ευρώπης, σε μια περίοδο αυξανόμενων πολιτικών εντάσεων και διαιρέσεων, λόγω του Ψυχρού Πολέμου. Αποτελείται συνολικά από 113 Ορθόδοξες, Προτεσταντικές, Αγγλικανικές και Παλαιοκαθολικές Εκκλησίες, απ᾽ όλη την Ευρώπη.
Στους στόχους της Διάσκεψης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η πληρέστερη προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προώθηση του σεβασμού, όσον αφορά τις χριστιανικές ρίζες των Ευρωπαϊκών λαών και η διευθέτηση των σχέσεων Εκκλησίας και Κράτους, σε εθνικό επίπεδο.
Η CEC αντιπροσωπεύει εκατομμύρια χριστιανών πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ, των κρατών μελών, και δεσμεύεται για την περαιτέρω ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού έργου, στη βάση των χριστιανικών ιδεωδών της δικαιοσύνης, της ειρήνης και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Το έργο της CEC συνδέεται με το άρθρο 17 της Συνθήκης της Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο απαιτεί ανοικτό, διαφανή και τακτικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και των Εκκλησιών.
Η CEC είναι αφοσιωμένη σ᾽ αυτό τον διάλογο και εργάζεται, για να διασφαλιστεί ο σεβασμός στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, της ελευθερίας, της ισότητας και του κράτους δικαίου.
Συμβάλλει ενεργά στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ, με στόχο την προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών και της δημοκρατικής συμμετοχής, καθώς και της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, ιδίως μέσω της συμμετοχής των νέων και της ανταποκρινόμενης με αποτελεσματικότητα άφιξης Ουκρανών προσφύγων στις Ευρωπαϊκές χώρες.
Οι αρχές του διαλόγου και της αλληλεγγύης βρίσκονται στο επίκεντρο της χριστιανικής πίστης και είναι οι ίδιες αρχές που διέπουν και την ΚΕΚ, γι᾽ αυτό και είναι απαραίτητος και χρήσιμος ως θεσμός.
Στην ομιλία μου στο Τάλλιν της Εσθονίας, ανέφερα και τα εξής: Ως ακόλουθοι του Χριστού, το ταξίδι μας μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Σταυροαναστάσιμο». Με άλλα λόγια, η Σταύρωση και η Ανάσταση – γιατί αυτές οι δύο έννοιες είναι αχώριστες – η μία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη. Όπως καλούμεθα να αναλάβουμε το ρόλο του Σίμωνος του Κυρηναίου, στην πορεία του Σταυρού του Κυρίου μας προς τον Γολγοθά, καλούμεθα, επίσης, να ενεργήσουμε ως Μυροφόροι και Απόστολοι, βιώνοντας εκ του σύνεγγυς την Ανάσταση του Κυρίου και διαδίδοντας τα «καλά νέα», στον κόσμο που μας περιβάλει. Μέσω του διαλόγου και της αλληλεγγύης, αναλαμβάνουμε, επίσης, αυτούς τους ρόλους, ο ένας για τον άλλον – στεκόμαστε δίπλα στους αδελφούς μας, την ώρα της ανάγκης, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στάθηκε δίπλα στο Χριστό, στο Σταυρό, ή τρέχοντας στο Κενό Μνημείο, σαν τον Απόστολο Πέτρο, για να γίνουμε μάρτυρες της Αναστάσεως του Κυρίου, συμμετέχοντας στις επιτυχίες και τις χαρές των αδελφών μας. Η προσευχή και η ελπίδα μου είναι όπως αυτό το πνεύμα συνεχίσει να είναι το διακριτικό χαρακτηριστικό του κοινού μας διαλόγου και να εξαπλώνεται σε όλη την γη, σε όλο και σε περισσότερους ανθρώπους – φέρνοντας άφθονο πνευματικό καρπό, προς δόξαν του ονόματος του Χριστού».
«Το μεταναστευτικό ζήτημα δεν αφορά μόνο μία ή δύο μεμονωμένες χώρες, αλλά ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικογένεια»
Ακολούθως, στο ερώτημα για το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που απασχολεί την Ευρώπη αλλά και ολόκληρο -θα λέγαμε- τον κόσμο που είναι το μεταναστευτικό μετά και το τραγικό ναυάγιο προ ολίγων ημερών και πώς θα μπορούσε κατά τη γνώμη του να επιλυθεί, ο Σεβασμιώτατος αναφέρει χαρακτηριστικά, «Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, με αφορμή το πρόσφατο ναυάγιο ανοικτά της Πύλου, κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες μετανάστες, σε δήλωσή του, πριν πραγματοποιήσει την κεντρική ομιλία στη Γενική Συνέλευση της Διάσκεψης Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, την Κυριακή, 18 Ιουνίου 2023, ζήτησε να ξεκινήσει αμέσως μία σοβαρή συζήτηση για το φλέγον ζήτημα της μετανάστευσης στην Ευρώπη, στο πλαίσιο των αρμόδιων αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τα εξής λόγια: “Ναι, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο μία ή δύο μεμονωμένες χώρες, αλλά ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικογένεια. Και, ασφαλώς, οι Εκκλησίες και οι άλλες θρησκευτικές κοινότητες στην Ευρώπη καλούνται, επίσης, να συμβάλουν δυναμικά σε αυτή τη συζήτηση και να βοηθήσουν με κάθε τρόπο. Είμαστε βέβαιοι ότι το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC) θα είναι ηγετικός παράγοντας σε αυτή τη διαδικασία”. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κάλεσε τα μέλη της Γενικής Συνελεύσεως να τηρήσουν ενός λεπτού σιγή, στοχασμό και προσευχή, αποτίνοντας φόρο τιμής στα θύματα του πρόσφατου, αλλά και όλων των προηγούμενων τραγικών ναυαγίων μεταναστών, τα οποία οδήγησαν στο θάνατο χιλιάδες συνανθρώπους μας.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι με πυξίδα τα όσα έθεσε ο Παναγιώτατος, θα μπορέσει να γίνει μία ουσιαστική αρχή από κοινού αντιμετώπισης του μείζονος αυτού προβλήματος και ασφαλώς οι κατά τόπους Εκκλησίες θα είναι στη διάθεση των κρατικών φορέων, για να συνδράμουν κατά το δυνατό στην ανακούφιση όσων παίρνουν το δρόμο της ξενιτειάς».
«Να ευχηθώ κάθε ουράνιο αγαθό και επιτυχία στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο της CEC»
«Δράττομαι της ευκαιρίας να ευχηθώ κάθε ουράνιο αγαθό και επιτυχία στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο της CEC, και ιδιαίτερα στο νέο Πρόεδρό της, τον αγαπητό εν Χριστώ Αδελφό Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Νικήτα, ο οποίος διεκρίθη, επί σειρά δεκαετιών, ως Ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, ως ακούραστος ιεραπόστολος, ως κορυφαία φωνή στο χριστιανικό διάλογο και ως επιφανής ακαδημαϊκός. Υπό την ηγεσία του, είμαι βέβαιος ότι η CEC θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται στο ύψος των περιστάσεων και να αντιμετωπίζει πλήρως τους ευγενείς και θεμελιώδεις σκοπούς που έχει κληθεί να υπηρετήσει» καταλήγει αναφερόμενος στο νέο Συμβούλιο της CEC και στο νέο Πρόεδρό της, Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Νικήτα, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας κ. Κλεόπας.