Σήμερα τιμούμε τη μνήμη του Αγίου Μεθοδίου επισκόπου Πατάρων, που έζησε κατά τον 6ο αιώνα και υπήρξε γόνιμος συγγραφέας και γνήσιος υπερασπιστής της Ορθοδοξίας έναντι των αιρέσεων. Τιμούμε επίσης τη μνήμη ενός από τους κορυφαίους εκφραστές του ορθόδοξου φρονήματος και συνεχιστή της ησυχαστικής παράδοσης, του αγίου Νικολάου Καβάσιλα.
Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ήταν ανεψιός του αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Νείλου και γεννήθηκε κατά το έτος 1322. Σπούδασε θεολογία, ρητορική και φυσικές επιστήμες, στη Θεσσαλονίκη και στην Κωνσταντινούπολη, όπου και υπηρέτησε ως αυτοκρατορικός σύμβουλος.
Ακολούθησε τη μοναστική οδό και διακρίθηκε για το τεράστιο πολύπλευρο συγγραφικό του έργο, το οποίο περιλαμβάνει έργα θεολογικού, λατρευτικού και ερμηνευτικού περιεχομένου, καθώς και πλήθος πανηγυρικών λόγων και επιστολών.
Τα έργα του «Περί της εν Χριστώ ζωής» και «Εις την Θείαν Λειτουργίαν», περιλαμβάνονται ανάμεσα στα πλέον σημαντικά και πολυδιαβασμένα της Ορθόδοξης Πατερικής Γραμματείας.
Γράφει ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας στο σύγγραμμά του «Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας»: «Το σώμα και το αίμα του Χριστού είναι αληθινή τροφή και αληθινό ποτό. Και όταν τα μεταλαμβάνει κανείς, δεν μετατρέπονται αυτά σε ανθρώπινο σώμα, όπως γίνεται με τις συνηθισμένες τροφές, αλλά το ανθρώπινο σώμα μεταβάλλεται και αγιάζεται όπως είναι Εκείνα. Όπως και το σίδερο, όταν έρθει σε επαφή με τη φωτιά, γίνεται κι αυτό φωτιά δεν κάνει τη φωτιά σίδερο.
Τη θεία Κοινωνία τη δεχόμαστε βέβαια με το στόμα, αλλά αυτή εισέρχεται πρώτα στην ψυχή κι εκεί πραγματοποιείται η ένωσή μας με το Χριστό, όπως λέει και ο Απ. Παύλος: «Εκείνος που ενώνεται με τον Κύριο, γίνεται ένα πνεύμα με Αυτόν» ( Α’ Κορ. 6, 17). Χωρίς την ένωσή του με το Χριστό, ο άνθρωπος, από μόνος του, είναι ο παλαιός άνθρωπος, ο άνθρωπος που δεν έχει τίποτα κοινό με το Θεό.
Ο Χριστός, για να μας αγιάσει με τα θεία μυστήρια, ζητά από εμάς κάθαρση της ψυχής, πίστη και αγάπη στο Θεό. Αυτά ελκύουν τον αγιασμό, κι έτσι πρέπει να κοινωνούμε.
Αυτή είναι η παρακαταθήκη που άφησε στους επιγόνους ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, που σήμερα τιμά η Εκκλησία μας.
Να υπενθυμίσουμε ότι από σήμερα η Εκκλησία παραγγέλλει στους πιστούς σε νηστεία προς την πορεία για την εορτή των αγίων Αποστόλων, σύμφωνα με την ημέρα που εορτάσαμε το Πάσχα (εφέτος 24 Απριλίου). Ας θυμηθούμε και πάλι ότι η πορεία του πιστού εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι άσκηση με προοπτική τη κατά χάρη θέωση, δηλ. τον αγιασμό. Η νηστεία είναι μια ακόμη μορφή πνευματικής ασκήσεως, για καλλιέργεια των αρετών και προετοιμασίας των πιστών για την επωφελή συμμετοχή στην εορτή των Αγίων Αποστόλων.