Η Ζάκυνθος είναι ένα νησί υπερήφανο για τους Αγίους του. Είναι, φυσικά, πολύ γνωστός σε όλους ο Άγιος Διονύσιος, που χαρακτηρίζεται ως ο «Άγιος της συγγνώμης«, αφού κατάφερε να συγχωρέσει έμπρακτα τον φονιά του αδελφού του, τον οποίο άφησε να διαφύγει, αλλά λίγοι γνωρίζουν τον Άγιο Θεόφιλο, τον νεομάρτυρα. Ο μεν ήταν ευγενικής καταγωγής (ο Άγιος Διονύσιος), ο δε ποπολάρος!
Ο Αγ. Θεόφιλος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1617. Ήταν ναυτικός στο επάγγελμα. Εγκατέλειψε, όμως, τον καπετάνιο του, επειδή ήταν άνθρωπος ασεβής. Σε ένα ταξίδι τους στη Χίο και αφού ο Θεόφιλος το έσκασε από το καράβι και αρνήθηκε να εργαστεί για άλλον (αυτή τη φορά Αγαρηνό) καπετάνιο, συκοφαντήθηκε στις τουρκικές αρχές ότι φορούσε τούρκικο σκουφί, πράξη αυστηρά απαγορευμένη από τούς Τούρκους για τους Χριστιανούς.
Οι Οθωμανοί,τότε, στην αρχή με κολακείες και κατόπιν με απειλές, πρότειναν στον νεαρό Θεόφιλο να αλλαξοπιστήσει. Εκείνος, όμως, ήταν ανυποχώρητος, μένοντας στην πίστη του αληθινού Θεού. Το τίμημα της ομολογίας του ήταν να καεί ζωντανός! Φορτωμένος τα ξύλα της φωτιάς, που θα τον έκαιγε, οδηγήθηκε στην κωμόπολη του Βροντάδου της Χίου, όπου η φωτιά έδωσε τέλος στην επίγεια ζωή του σε ηλικία μόλις 18 ετών!
Η εκκλησία τον κατέταξε στον χορό των Νεομαρτύρων. Η Ι. Μνήμη του τελείται στις 24 Ιουλίου, ημερομηνία όπου και εμαρτύρησε.
Απολυτίκιον. Ήχος α’ . Του λίθου σφραγισθέντος.
Θεόν τον σαρκωθέντα ευθαρσώς ωμολόγησας, τα Αγαρηνών καταπτύσας απιστίας διδάγματα. Πυρί δε υπ’ αυτών κατακαείς, αρώμασιν επλήρωσας την γην, ω Θεόφιλε τρισμάκαρ, του Θεού φίλε γνήσιε. Χαίροις ουν, νεομάρτυς του Χριστού. Χαίροις Εκκλησίας το καύχημα. Της Ζακύνθου χαίροις ο γόνος καί της Χίου εγκαλλώπισμα.
Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.
Χριστού δήμος άσμασιν, ανευφημεί απαξίως, τούς λαμπρούς αγώνας σου, Μάρτυς Θεόφιλε θεiε, ήνεγκας και γαρ γενναίως ειρκτήν ζοφώδη, έφερας πικράς οικίας και ανυπίστους, και τον θάνατον εδέξω, πυρός εν μέσω, ως φίλος όντως Θεού.
Μεγαλυνάριον.
Ανθός εκ Ζακύνθου φυέν τερπνόν, άθλοις μαρτυρίου, ευωδίασε νοητώς, τους πιστούς εν Χίω, Θεόφιλος o θεiος, πυρί τακείς τας σάρκας, Χριστού τω έρωτι.